Μπορεί να επιδιώξει σήμερα ο Ντόναλντ Τραμπ κάποια συμφωνία με τον Βλαντίμιρ Πούτιν που να υπονομεύει την Ευρώπη ή / και το ΝΑΤΟ; Αυτό το ερώτημα βασανίζει τους δυτικούς συμμάχους των ΗΠΑ καθώς ο αμερικανός πρόεδρος ετοιμάζεται να συναντήσει στο Ελσίνκι, στις 1.15 το μεσημέρι, για πρώτη φορά επισήμως τον ρώσο ομόλογό του. Ο ίδιος ο Τραμπ επέμενε χθες πως «τίποτα κακό δεν πρόκειται να βγει» από αυτό το τρίωρο τετ α τετ. Φρόντισε επίσης να επισημάνει πως έχει «χαμηλές προσδοκίες» από τη Σύνοδο –βρίσκεται άλλωστε υπό πίεση, μόλις την Παρασκευή ομοσπονδιακό σώμα ενόρκων απήγγειλε επισήμως κατηγορίες, κατόπιν αιτήματος του ειδικού εισαγγελέα Ρόμπερτ Μιούλερ, εις βάρος 12 αξιωματούχων των υπηρεσιών πληροφοριών του ρωσικού στρατού για την παραβίαση των ηλεκτρονικών υπολογιστών του Δημοκρατικού Κόμματος πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016. Ακόμα πάντως και αν τα χειρότερα αποφευχθούν, επισημαίνουν πολλοί αναλυτές, ο Πούτιν μπορεί να χαρακτηριστεί ο κερδισμένος της σημερινής συνάντησης πριν ακόμα αυτή ξεκινήσει.
Οτιδήποτε αναζωπυρώνει διχασμούς εντός των ΗΠΑ ή ανάμεσα στην Αμερική και στους συμμάχους της –σχολίαζαν χθες οι «New York Times» –θεωρείται από τη Μόσχα ως νίκη. «Αναπτύσσοντας χάκερ, εκστρατείες παραπληροφόρησης και στηρίζοντας ακροδεξιές λαϊκιστικές δυνάμεις ανά την Ευρώπη, ο Πούτιν επιδιώκει εδώ και καιρό να διασπάσει τη Δύση και να ανατρέψει την κατεστημένη γεωπολιτική τάξη. Αλλά ο Τραμπ κάνει τώρα ουσιαστικά τη δουλειά για εκείνον».
Μόνο μέσα στην τελευταία εβδομάδα ο αμερικανός πρόεδρος κατσάδιασε τους νατοϊκούς συμμάχους του επειδή δεν πληρώνουν αρκετά για τη συλλογική τους άμυνα και υποτίθεται πως εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ –ξεχωρίζοντας μάλιστα τη Γερμανία ως τη χειρότερη όλων –και ταπείνωσε τη βρετανίδα πρωθυπουργό μέσα στο ίδιο της το «σπίτι». Κάνοντας ακόμα ένα βήμα πιο πέρα, χαρακτήρισε χθες την ΕΕ «εχθρό» των ΗΠΑ «για αυτά που μας κάνουν στο εμπόριο»· «αυτό δεν σημαίνει ότι είναι κακοί» προσέθεσε μεγαλόκαρδα. «Η Αμερική και η ΕΕ είναι οι καλύτεροι φίλοι. Οποιοσδήποτε λέει ότι είμαστε εχθροί διασπείρει fake news» τον… τρόλαρε κατόπιν αυτού, μέσω Twitter, ο Ντόναλντ Τουσκ. Δεν είναι λοιπόν παράξενο που η Ευρώπη ανησυχεί. Αλλωστε το τι ακριβώς θέλουν οι ΗΠΑ από τη Ρωσία είναι ασαφές. Ξεκάθαρο, αντιθέτως, είναι πως ο Πούτιν έχει πολλά να κερδίσει από τη σημερινή συνάντηση και τίποτα να χάσει.
Καταρχήν, συνοψίζει στο μπλογκ του ιδρύματος Brookings η Αλίνα Πολιάκοβα, είναι μια ευκαιρία για τον ρώσο πρόεδρο να περάσει την εικόνα ότι είναι ισότιμος με τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Κι έπειτα ο Πούτιν και οι σύμβουλοί του σίγουρα έμαθαν πολλά από τη Σύνοδο του Τραμπ με τον Κιμ, είδαν πως μπορούν να εξασφαλίσουν μεγάλες παραχωρήσεις χωρίς να συμφωνήσουν σε τίποτα ως αντάλλαγμα. Η Μόσχα έχει πολλά παράπονα από τη Δύση και μια μακρά λίστα με επιθυμίες: θέλει να σταματήσει την πολιτική ανοικτών θυρών του ΝΑΤΟ, να τερματίσει την παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στη Δυτική Ευρώπη, να περιορίσει την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Βαλτική, να τερματιστεί κάθε αμερικανική στήριξη της Ουκρανίας, να αναγνωριστεί η προσάρτηση της Κριμαίας και να αρθούν οι δυτικές οικονομικές κυρώσεις εις βάρος της: ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί πως ενδεχομένως να συμφωνεί με τον Πούτιν σε όλα τα προαναφερθέντα. Ο ρώσος πρόεδρος, επισημαίνει η Πολιάκοβα, μπορεί να καταφέρει ακόμα και να πείσει τον αμερικανό πρόεδρο πως η Ρωσία θα έπρεπε να έχει δύναμη λήψης αποφάσεων στο επονομαζόμενο «εγγύς εξωτερικό» της –στο τέλος τέλος, «πώς θα ένιωθε ο Τραμπ αν η Ρωσία άρχιζε να στέλνει στρατιωτική βοήθεια στο Μεξικό;». Αν ο αμερικανός πρόεδρος συμφωνούσε, αυτό θα έδινε ντε φάκτο στη Ρωσία ό,τι επιθυμεί σφόδρα απ’ όταν κατέρρευσε η ΕΣΣΔ: μια σφαίρα επιρροής εγκεκριμένη από τη Δύση.
Υπάρχουν αυτοί που φοβούνται πως ο Τραμπ ενδεχομένως να προτείνει μονομερώς στον Πούτιν την κατάργηση νατοϊκών στρατιωτικών ασκήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων ασκήσεων Trident Juncture που προγραμματίζονται να γίνουν στη Νορβηγία τον Οκτώβριο. Και εκείνοι που υποψιάζονται πως θα προσφέρει στον ρώσο πρόεδρο νομιμοποίηση της Ρωσίας στην Κριμαία και την περιοχή του Ντονμπάς στην Ανατολική Ουκρανία, καθώς και βοήθεια για την επιστροφή της στο G7 σε αντάλλαγμα για μια αλλαγή πολιτικής στη Μέση Ανατολή –χαλιναγώγηση του Ιράν και του Μπασάρ αλ Ασαντ. Υπάρχουν βέβαια και άλλοι που εκτιμούν πως η σημερινή συνάντηση δεν πρόκειται να παραγάγει κανένα απτό αποτέλεσμα πέρα από ένα αορίστως διατυπωμένο κείμενο που θα δεσμεύει τους δύο ηγέτες να συνεργαστούν και να αποφύγουν τις εκατέρωθεν παρεμβάσεις στα εσωτερικά του άλλου. Και έτσι ακόμα, ο «νικητής» δεν αλλάζει.