Σε ντέρμπι μεταξύ εργοδοτών τείνει να εξελιχθεί η προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα να προσεταιριστεί (διά του ΣΒΒΕ) τους βιομηχάνους της Βόρειας Ελλάδας σε αντιστάθμισμα της σύγκρουσής του με τον ΣΕΒ και να δημιουργήσει τα δικά του τζάκια, σύμφωνα με μια ανάγνωση. Πολλοί εδώ, ας πούμε, σχολιάζουν πως όχι τυχαία οι «βόρειοι βιομήχανοι» είχαν βάλει ανοιχτά πλάτη στη συμφωνία των Πρεσπών. Σε αντίθεση με τον ΣΕΒ που δεν τοποθετήθηκε για το θέμα, όπως παγίως κάνει για θέματα εξωτερικής πολιτικής. Την ώρα που ο ΣΕΒ ανάβει κόκκινο στην επιλογή του Πρωθυπουργού για την αύξηση του κατώτατου μισθού, ώστε να μπορέσει προεκλογικά να κεφαλαιοποιήσει ένα τέτοιο μέτρο, ο Αλέξης Τσίπρας στρέφεται –και βρίσκει στήριγμα –στους βιομηχάνους της Βόρειας Ελλάδας προκειμένου να αποσπάσει τη συναίνεση των εργοδοτών σε ένα μέτρο που θεωρεί συμβολικό για τον κόσμο της εργασίας και την αντιστροφή των πολιτικών του Μνημονίου. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Το φλερτ με τον Σαββάκη. Η προσέγγιση Τσίπρα – ΣΒΒΕ δεν ξεκίνησε χθες, αλλά έχει παρελθόν περίπου ενός έτους, με αφετηρία τον Οκτώβριο του 2017 στη Θεσσαλονίκη, στο γεύμα του ετήσιου summit της συμπρωτεύουσας. Εκείνο το βράδυ ο Αλέξης Τσίπρας μεταξύ τσίπουρου και βορειοελλαδίτικων εδεσμάτων ρώτησε ενοχλημένος τον πρόεδρο του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος Αθανάσιο Σαββάκη για ποιο λόγο τα μέλη του δεν στηρίζουν κυβερνητικά μέτρα που ευνοούν την επιχειρηματικότητα. Ο Σαββάκης, σύμφωνα με συνδαιτυμόνες, δεν έχασε την ευκαιρία και έριξε την πάσα: «Δεν είμαστε κοινωνικός εταίρος για να το πράξουμε αυτό». Ο Τσίπρας, όπως περιγράφουν πηγές, εξέφρασε την απορία του στον πρόεδρο και λίγο μετά, από το βήμα της συνόδου, εξήγγειλε την ικανοποίηση του αιτήματος του ΣΒΒΕ.
Τότε, σύμφωνα με πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες, μπήκαν οι βάσεις για τη δημιουργία μιας συμμαχίας ανάμεσα στην κυβέρνηση και τις επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας, οι οποίες λόγω του μικρότερου μεγέθους τους έναντι εκείνων της Αττικής καθώς κι εξαιτίας των πολυετών διαμαρτυριών τους περί απομόνωσής τους από το αθηναϊκό κέντρο λήψης αποφάσεων ταίριαζαν στο προφίλ του ΣΥΡΙΖΑ.
Σύμφωνα με τους ίδιους παρατηρητές, ήταν η αρχή της υλοποίησης ενός σχεδίου του Αλέξη Τσίπρα, παρόμοιου με εκείνο του Ανδρέα Παπανδρέου στις αρχές της δεκαετίας του ’80: να χτίσει τα νέα επιχειρηματικά τζάκια της κυβερνώσας παράταξης. Οκτώ μήνες μετά, στις αρχές του Ιουνίου, κι ενώ οι διαπραγματεύσεις για το θέμα των Σκοπίων βρίσκονταν πιο πολύ κοντά στο ναυάγιο, ο Αθανάσιος Σαββάκης, επικεφαλής οικογενειακής επιχείρησης στον χώρο των μεταλλικών συσκευασιών, έσπευσε με δήλωσή του να προτρέψει στην οριστική λύση του ζητήματος της ονομασίας, επικαλούμενος τις ζημιές που επωμίζονται οι βορειοελλαδίτικες επιχειρήσεις. Η παρέμβαση αυτή, λίγες μέρες μετά, σχολιάστηκε ως απόπειρα στήριξης της κυβέρνησης. Στο δεύτερο δεκαήμερο του μήνα ο Σαββάκης ανακοινώθηκε ως πρόεδρος του νεοσύστατου Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Τον ίδιο μήνα, με σχέδιο νόμου που έφερε στη Βουλή η υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου, θεσπίστηκε ο Σύνδεσμος ισότιμος κοινωνικός εταίρος με τον ΣΕΒ, την ΕΣΕΕ, τη ΓΣΕΒΕΕ και τον ΣΕΤΕ. Παράλληλα, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΣΒΒΕ ο Πρωθυπουργός εξαπέλυσε επίθεση στον ΣΕΒ με αφορμή τις θέσεις της Ξενοφώντος για τα εργασιακά και την ανάγκη συνέχισης των μεταρρυθμίσεων παρά την έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια.
Οι διατάξεις Αχτσιόγλου και η επίθεση του Αλέξη Τσίπρα πυροδότησαν έναν εμφύλιο πόλεμο στις τάξεις των εργοδοτών και κυρίως ανάμεσα στον ΣΕΒ και τον ΣΒΒΕ. Ο πρόεδρος του ΣΕΒ Θεόδωρος Φέσσας με συνέντευξη Τύπου επέκρινε την κυβέρνηση για απόπειρα διχασμού των εργοδοτών με αφορμή τη θέσπιση του ΣΒΒΕ ως κοινωνικού εταίρου και απέδωσε τη στάση του Μαξίμου στην ανοχή του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος στη συμφωνία των Πρεσπών. Πέραν αυτών, ο Φέσσας αμφισβήτησε και το μέγεθος της εκπροσώπησης των επιχειρήσεων της Βόρειας Ελλάδας από τον Σύνδεσμο.
Οι απαντήσεις. Ο Αθανάσιος Σαββάκης λοιπόν χθες βρέθηκε στην Αθήνα και στη διάρκεια ενημέρωσης Τύπου παρουσίασε στους δημοσιογράφους της πρωτεύουσας τις επιδιώξεις του Συνδέσμου, αλλά απάντησε και σε όσα τον επικρίνουν. Αρνήθηκε οποιονδήποτε συσχετισμό με την κυβέρνηση. Οπως είπε, «η ικανοποίηση του μακροχρόνιου αιτήματος του ΣΒΒΕ για τη θέσπισή του ως ισότιμου κοινωνικού εταίρου έγινε ουσιαστικά από τον Οκτώβριο του 2017. Δεν ευθυνόμαστε εμείς για το timing των γεγονότων που ακολούθησαν…».
Ο επικεφαλής του ΣΒΒΕ απαντώντας στην κριτική του Φέσσα περί απόπειρας του Συνδέσμου της Θεσσαλονίκης να διχάσει τις εργοδοτικές οργανώσεις αντέτεινε: «Διχασμός μπορεί να προέλθει όταν κάποιος σηκώσει το γάντι. Εχουν να χωρίσουν κάτι οι δύο Σύνδεσμοι;» διερωτήθηκε, για να πάρει μετά το μέρος των εξαγγελιών της κυβέρνησης περί αύξησης του κατώτατου μισθού: «Εμείς προτείνουμε να αυξηθεί ο κατώτατος μισθός με την αίρεση της μείωσης του μη μισθολογικού κόστους…». Πρόταση που δεν βρίσκει σύμφωνο τον ΣΕΒ.
Ο Σαββάκης αναφορικά με τις αιχμές για στήριξη της κυβέρνησης στο θέμα των Σκοπίων υποστήριξε ότι «τοποθετηθήκαμε όταν κατέρρεαν οι διαπραγματεύσεις. Θεωρούμε ότι δεν πρέπει να υπάρχει εκκρεμότητα». Αναγνώρισε επίσης τις «συμβολικές κινήσεις της κυβέρνησης» σε ό,τι αφορά την περιφερειακή πολιτική και τους ανοικτούς διαύλους με τους φορείς της Βόρειας Ελλάδας. Ο ΣΒΒΕ, αν και ο πρόεδρός του δεν απάντησε για τα οικονομικά μεγέθη που αντιπροσωπεύουν τα 381 μέλη του, άφησε κι εκείνος αιχμές εις βάρος του ΣΕΒ ως προς την ουσιαστική εκπροσώπηση των μεταποιητικών επιχειρήσεων. Ανακοίνωσε μάλιστα πρωτοβουλίες για τη σύσταση τριτοβάθμιου σωματείου αντίστοιχου με εκείνα των εργοδοτών της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομικών και πολιτικών παραγόντων της Αθήνας, «ο ΣΒΒΕ επί της ουσίας χρησιμοποιείται από τον Αλέξη Τσίπρα και για την προεκλογική του ατζέντα. Προς ικανοποίηση του κομματικού του, και όχι μόνο, ακροατηρίου εμφανίζει ως αντίπαλο τον ΣΕΒ, τους μεγάλους επιχειρηματίες και βιομηχάνους. Χτίζει συμμαχίες με μικρότερους συνδέσμους, προσπαθώντας να παρουσιάσει την άσκηση περιφερειακής πολιτικής».
