Είναι σύνηθες τα μεγαλύτερα καλλιτεχνικά φεστιβάλ της χώρας να δομούν το πρόγραμμά τους με τέτοιο τρόπο ώστε ν’ ανοίγουν έναν διάλογο μέσω των παραστάσεών τους με το ενήλικο κοινό. Αν υπάρχει κάποια στόχευση στα παιδιά, λειτουργεί τις περισσότερες φορές στο πλαίσιο των παράλληλων δράσεων. Στην Καλαμάτα, ωστόσο, στο 24ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού, η νέα του καλλιτεχνική διευθύντρια Λίντα Καπετανέα θέλησε να κάνει ένα άνοιγμα προς τους μικρότερους ώστε σταδιακά να «επενδύσει» στις νεότερες γενιές θεατών σύγχρονου χορού στη χώρα μας. Ετσι, απόψε την κεντρική σκηνή του Μεγάρου Χορού θα καταλάβει το «Cartoon», η σύνθεση της ομάδας του Αντον Λιάχκι, ένα έργο για όλη την οικογένεια.
Ο βέλγος δημιουργός, αν και ξεκίνησε την καριέρα του από την ομάδα του Ακραμ Καν και στη συνέχεια συνεργάστηκε με μερικούς από τους σημαντικότερους διεθνείς θεσμούς, όπως η Μπιενάλε της Βενετίας, απευθύνεται πλέον στα παιδιά.
«Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να εκθέσω τα παιδιά σε έντονα καλλιτεχνικά έργα. Δεν υπάρχει όριο ηλικίας για να αναγνωρίσουν και να απολαύσουν μια παράσταση που είναι πλήρης, συγκεκριμένη, δεξιοτεχνική. Η κίνηση είναι η πρώτη μας ικανότητα. Ο χορός, το πρώτο μας ταλέντο! Ημουν κι εγώ μέρος μιας ομάδας λαϊκού χορού στην ηλικία των τεσσάρων. Αυτό ήταν για μένα πηγή έντονης χαράς. Νομίζω ότι αυτό ήταν πολύ σημαντική στιγμή στη ζωή μου και μου έδωσε τη βάση αυτού που είμαι σήμερα. Γνωρίζω πολύ καλά ότι οι εμπειρίες που ζούμε στην παιδική μας ηλικία σφυρηλατούν τον ενήλικο που θα γίνουμε. Εύχομαι η δουλειά των χορευτών μου να αφήσει ένα ίχνος κάπου μέσα στα παιδιά. Αυτός είναι ο λόγος που εργάζομαι για να οικοδομήσω μια κορυφαία καλλιτεχνική εμπειρία για τα παιδιά. Οπως τα παιδιά, μου αρέσει να εκπλήσσομαι. Ο τρόπος τους να είναι έντονα κολλημένα στο παρόν, η ελαφρότητα, η ένταση των επιθυμιών τους είναι πολύ κοντά στον τρόπο με τον οποίο εργάζομαι. Είδα πως τα παιδιά αντιδρούσαν στα προηγούμενα κομμάτια μου, αν και δεν δημιουργήθηκαν ειδικά για την ηλικιακή τους ομάδα. Κοιτάζοντας τον ενθουσιασμό τους, νόμιζα ότι θα έπρεπε να φτιάξω κάτι μόνο γι’ αυτά» τονίζει ο Λιάχκι.
Ο ίδιος με τους τέσσερις χορευτές του, λοιπόν, στήνει στο «Cartoon» ένα σουρεαλιστικό και ταυτόχρονα διασκεδαστικό παραμύθι με πολλές προεκτάσεις. «Προσφέροντας χορό σε μικρά παιδιά, είναι για μένα ένας τρόπος να τα προσκαλέσω ώστε να μάθουν πολύ νωρίς τη σημασία του σώματος. Να σεβαστούν τη φύση και τις θεμελιώδεις ανάγκες και τις επιθυμίες της, αλλά και να γνωρίσουν τι είναι ικανή να κάνει. Να έχουν μια φυσική πρακτική που τους επιτρέπει να κατοικήσουν στο δικό τους σώμα. Μια “ζωντανή ύλη” που είναι κοινή για όλους μας. Θέλω να δημιουργήσω μια εμπειρία για τα παιδιά που να τα κάνει να νιώσουν τι θησαυρός είναι το σώμα τους. Πώς μπορεί το σώμα τους να μετακινηθεί και να μετακινήσει, πόσο δυνατό μπορεί να αισθανθεί, πώς μπορεί να αντηχεί και να δονείται. Κατοικώντας το σώμα του ατόμου, το συνδέουν με τον κόσμο και την προφορική, προπολιτισμική, προϊδεολογική του διάσταση. Είναι η ευκαιρία να ζήσουμε κοινές εμπειρίες πέρα από τις πολιτιστικές μας σχέσεις. Η επιθυμία μου είναι να δημιουργήσουμε μια εμπειρία που θα μας φέρει μαζί πέρα από τις διαφορές μας. Οι ενήλικοι συχνά έχουν ξεχάσει αυτή τη διάσταση του εαυτού τους, της ζωής τους. Τα παιδιά πρόκειται να ξεχάσουν τι θησαυρός είναι το σώμα τους. Θέλω να τους το υπενθυμίσω αυτό» επισημαίνει ο χορογράφος.
Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ. Η ιστορία της παράστασης θέλει τους τέσσερις ήρωες να καταλαμβάνονται από το δαιμόνιο της δημιουργίας και να μεταμορφώνονται σε πλάσματα που θυμίζουν ήρωες από κινούμενα σχέδια, καθώς δίνονται ολόψυχα σε φαντασμαγορικούς χορούς. Φόντο για το ασυνήθιστο παραμύθι με το ενισχυμένο στοιχείο της υπερβολής είναι ένα στρώμα ήχων, από άριες όπερας έως τη σύγχρονη ποπ.
«Το μυαλό των παιδιών λειτουργεί με πολύ τυχαίο τρόπο. Κοιτάξτε τα όταν παίζουν που πηγαίνουν από το ένα πράγμα στο άλλο. Οταν εφευρίσκουν μια ιστορία, δεν έχει μια συμβατική δραματουργική ανάπτυξη, διασχίζει τον χρόνο και το διάστημα με πολύ ελεύθερο τρόπο. Μοιάζει λίγο με το “εξαιρετικό σώμα” που είναι ένα παιχνίδι που εφευρέθηκε από τους σουρεαλιστές. Είναι μια μέθοδος με την οποία μια συλλογή λέξεων ή εικόνων συναρμολογείται σε ομαδικό επίπεδο. Κάθε συνεργάτης προσθέτει κάτι στη σύνθεση. Οταν βλέπω τα παιδιά να παίζουν ή να εφευρίσκουν το παιχνίδι τους, βλέπω αυτό να συμβαίνει. Για να οικοδομήσω τη δραματουργία του έργου μου “Cartoon”, ήθελα να κάνω αυτό το θέμα. Μερικές φορές οι ενήλικοι τυφλώνονται από αυτή την έλλειψη λογικής, αλλά τα παιδιά ποτέ. Είναι έτοιμα να σας ακολουθήσουν οπουδήποτε. Πρόσφατες νευρολογικές μελέτες μιλούν γι’ αυτό: πως το μυαλό δηλαδή δεν λειτουργεί με γραμμικό τρόπο, αλλά μάλλον σαν ένα πολυδιάστατο ρίζωμα. Και όπως λέει ο Αϊνστάιν, “η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση”» καταλήγει ο Λιάχκι.
