Οι μαζικές διαδηλώσεις στη Βαρσοβία έγιναν πρωτοσέλιδο σε πολλές εφημερίδες τις τελευταίες μέρες. Οι Πολωνοί διαδηλώνουν κατά μιας νομοθεσίας που θεσπίστηκε από το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη, σύμφωνα με την οποία μειώνεται η ηλικία συνταξιοδότησης των δικαστών του Ανώτατου Δικαστηρίου. Αυτή η νομοθεσία επιτρέπει στο κυβερνών κόμμα να διώξει όλους τους δικαστές άνω των 65 ετών και να γεμίσει το δικαστήριο με τους δικούς του δικαστές. Το πολωνικό Σύνταγμα προβλέπει ότι η δικαστική Αρχή είναι ανεξάρτητη και ότι η θητεία του πρώτου προέδρου του Ανώτατου Δικαστηρίου διαρκεί έξι χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι ο νέος νόμος δεν είναι συνταγματικός. Ωστόσο μέσα στο 2018 ο πρόεδρος Αντρέι Ντούντα αντικατέστησε 55 από τους 93 δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου. Επίσης η κυβέρνηση θα προσθέσει δύο νέα τμήματα στο δικαστήριο αυξάνοντας των αριθμό των δικαστών σε 120. Ενα νέο Πειθαρχικό Τμήμα θα απειλεί τους δικαστές που δεν συμμορφώνονται και ένα Τμήμα Εκτάκτου Ελέγχου και Δημοσίων Υποθέσεων θα επιβεβαιώνει την εγκυρότητα των εκλογικών αποτελεσμάτων. Το τελευταίο θα μπορεί επίσης να εξετάζει παλιότερα εκλογικά παράπονα δίνοντας στην κυβέρνηση τη δύναμη να ανατρέπει δικαστικές αποφάσεις που πάρθηκαν ακόμα και πριν από 20 χρόνια. Πολλοί από εκείνους που διαφωνούν με τον νέο νόμο έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε διαδικασία επί παραβάσει κατά της Πολωνίας ως απάντηση στις παραβιάσεις της δικαστικής ανεξαρτησίας. Και στην πορεία το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα μπορούσε να αναστείλει την ισχύ του νόμου μέχρι να εξεταστεί περαιτέρω το θέμα. Το πρόβλημα είναι ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο λειτουργεί με πολύ αργούς ρυθμούς –αν επρόκειτο να δράσει το δικαστήριο έπρεπε να το έχει κάνει εδώ και καιρό.
Ενα άλλο πρόβλημα είναι οι ίδιοι οι Πολωνοί, ενώ το 49% πιστεύει ότι το κράτος δικαίου κινδυνεύει, το 27% δεν το πιστεύει και το 24% δεν έχει ξεκάθαρη γνώμη. Αν και χιλιάδες διαδηλωτές έχουν μαζευτεί μπροστά από το Ανώτατο Δικαστήριο, οκτώ εκατομμύρια ψήφισαν το ακροδεξιό κόμμα το 2015 και η δημοτικότητά του αυξάνεται. Οσο για τους δικαστές; Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι ο νόμος είναι αντισυνταγματικός, για αυτό και ο πρόεδρος Ντούντα τούς αντικαθιστά με δικούς του ανθρώπους. Οι δικαστές θα μπορούσαν να απεργήσουν αλλά δεν φαίνονται διατεθειμένοι να αντισταθούν. Θα το κάνουν;
