Το νομοσχέδιο Κλεισθένης Ι, κυρίως αλλάζει τον τρόπο εκλογής των αιρετών οργάνων της Αυτοδιοίκησης, θεσπίζοντας την απλή αναλογική ως εκλογικό σύστημα. Επίσης, δεν αποτελούν πλέον ενιαίους συνδυασμούς τα Δημοτικά με τα Τοπικά Συμβούλια.
Δεν είμαι αντίθετος σε ένα αναλογικότερο σύστημα εκπροσώπησης, αλλά ούτε και σε ένα σύστημα απλής αναλογικής, το οποίο υποχρεώνει σε συναινέσεις και συνεργασίες. Θεωρώ όμως ότι πρέπει να εξασφαλίζονται κάποιες προϋποθέσεις για να λειτουργήσει σωστά. Είχα την ευκαιρία να συναντήσω τον αρμόδιο υπουργό κ. Σκουρλέτη και να του θέσω υπ’ όψιν διαφοροποιήσεις που θα λειτουργούσαν πιστεύω θετικά, στη διαδικασία διοίκησης των δήμων, με οποιοδήποτε εκλογικό σύστημα και ιδιαίτερα με αυτό της απλής αναλογικής.
Ως Περιφερειακή Ενωση Δήμων Κρήτης προτείναμε, μεταξύ άλλων, τη θέσπιση ορίου εισόδου 3% για δήμους άνω των 100.000 και 5% για δήμους κάτω των 100.000 κατοίκων. Τα αδιάθετα υπόλοιπα προτείναμε να ενισχύσουν με λίγους συμβούλους, τον συνδυασμό του δημάρχου που θα εκλεγεί από τον δεύτερο γύρο. Πρότεινα επίσης αυτό που ισχύει σε χώρες όπως η Γερμανία και η Κύπρος, δηλαδή η εκλογή των δημάρχων να γίνεται με χωριστά ψηφοδέλτια από αυτά των δημοτικών συμβούλων. Ο αριθμός των συμβούλων που θα εκλέξει ο κάθε δήμαρχος θα εξαρτάται από το ποσοστό που θα λάβει ο ίδιος από τον πρώτο γύρο των εκλογών. Τη σειρά εκλογής των συμβούλων την καθορίζουν όλοι οι πολίτες με την ψήφο τους.
Ετσι, δίνουμε στον πολίτη την δυνατότητα να επιλέξει τον δήμαρχο που προτιμάει, χωρίς αυτό να νοθεύεται στον πρώτο γύρο από τις προσωπικές σχέσεις των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται το κύρος του δημάρχου που θα αναζητήσει ευκολότερα τις απαιτούμενες συναινέσεις. Ταυτόχρονα βοηθάει τους δημάρχους να επιλέξουν υποψηφίους με περισσότερο ποιοτικά και λιγότερο ψηφοθηρικά κριτήρια. Κατά τα άλλα, η μείωση του χρόνου θητείας από τα 5 στα 4 χρόνια θεωρώ ότι δεν είναι στα θετικά του νέου νόμου. Τα 5 χρόνια θητείας, όπως ισχύουν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, είναι ικανός χρόνος και κίνητρο για να παρουσιάσει έργο μία Δημοτική Αρχή και ιδιαίτερα σε μια χώρα με τόσα γραφειοκρατικά εμπόδια.
Στον νέο νόμο υπάρχουν και κάποιες διατάξεις σε θετική κατεύθυνση, ως προς τη διευκόλυνση στη λήψη των αποφάσεων σε συνθήκες απλής αναλογικής και τη διευκόλυνση της λειτουργίας των δήμων, αλλά δεν είναι αρκετές να αντισταθμίσουν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουμε στην άσκηση των καθηκόντων μας. Τα προαναφερθέντα πιστεύω ότι είναι εφικτό σε δεύτερο χρόνο να νομοθετηθούν συμπληρωματικά, διότι θα βοηθήσουν τους δημάρχους και τις δημοτικές Αρχές στην άσκηση των δύσκολων καθηκόντων τους.
Το ελληνικό κράτος χρειάζεται επειγόντως να εμπιστευτεί και να στηρίξει τον πρώτο κυρίως βαθμό Αυτοδιοίκησης, ενισχύοντας έτσι την αποκέντρωσή του στην πράξη. Η Αυτοδιοίκηση χρειάζεται λιγότερη γραφειοκρατία, περισσότερες αρμοδιότητες, που θα συνοδεύονται από αυξημένους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους. Αν δεν υπάρξουν βαθιές τομές στην Δημόσια Διοίκηση το μέλλον της χώρας μας δεν είναι αισιόδοξο και η ευθύνη βαρύνει τις πολιτικές ηγεσίες. Ας αναρωτηθούμε γιατί οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες που πέρασαν κρίση εξήλθαν πολύ ταχύτερα από την εποπτεία και ας αναζητήσουμε το μερίδιο ευθυνών που αναλογεί στην αναποτελεσματική Δημόσια Διοίκηση που διαθέτουμε. Αποτελεσματική Δημόσια Διοίκηση χωρίς πραγματική αποκέντρωση εξουσιών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να υπάρξει.
Ο Τάσος Βάμβουκας είναι δήμαρχος Χανίων