Follow the money. Η φράση ακούστηκε για πρώτη φορά σε ακρόαση στο αμερικανικό Κογκρέσο αλλά έγινε γνωστή από την ταινία «Ολοι οι άνθρωποι του προέδρου». Δεν ακολουθεί όμως κανείς μόνο το χρήμα για να ανακαλύψει σκάνδαλα διαφθοράς. Το ακολουθεί και για να εξηγήσει πολιτικές επιλογές. Για να εξηγήσει, ας πούμε, γιατί ο Ζόραν Ζάεφ καίγεται να βάλει την ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ.
Η γεωπολιτική εξήγηση έχει μια ψυχροπολεμική εσάνς. Ο όρος έχει να ακουστεί περίπου από τότε, αλλά στην ουσία ο Ζάεφ διάλεξε σφαίρα επιρροής. Διάλεξε τη Δύση έναντι της Ρωσίας. Αλλά εδώ είναι που πρέπει να ακολουθήσει κανείς το χρήμα για να ερμηνεύσει την επιλογή. Και χρήμα έχει η Δύση, έχει η ΕΕ και τα διαρθρωτικά της ταμεία.
Το χρώμα του χρήματος είναι τα ευρωπαϊκά κονδύλια, όχι τα ρωσικά ρούβλια που αν δεν έχουν χρώμα και μυρωδιά είναι επειδή δεν περνούν ποτέ τα ρωσικά σύνορα. Το ξέρει ο Ζάεφ που δεν γίνεται να καταστρώνει σχέδια εισβολής στο ούτως ή άλλως άδειο νομισματοκοπείο του ούτε να σπεκουλάρει με σωτήρια ξανθά γένη και χρυσοφόρους αγωγούς φυσικού αερίου όπως έκαναν πρώην συριζαίοι σαν τον Λαφαζάνη και αιώνιοι ανελίτες σαν τον Καμμένο.
Αν όμως στην περίπτωση του Ζάεφ είναι εύκολο να ακολουθήσει κανείς το χρήμα, να το δει σε ταμπέλες που θα γράφουν σε μια γλώσσα αναγνωρισμένη ως μακεδονική «το έργο συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ», είναι πολύ πιο δύσκολο στην περίπτωση Τσίπρα – Κοτζιά.
Θα ήταν για παράδειγμα αδύνατον να ανησυχήσει την κυβέρνηση, μια κυβέρνηση που δίνει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης σε μια ρωσόφωνη κοινοπραξία προκαλώντας την αντίδραση των ΗΠΑ και της ΕΕ, το ενδεχόμενο να πέσει η ΠΓΔΜ στη ρωσική σφαίρα επιρροής.
εξισου δύσκολα φαντάζεται τον Πρωθυπουργό να θεωρεί το ΝΑΤΟ εγγυητή της ασφάλειας. Ή έναν υπουργό Εξωτερικών που κάποτε γοητευόταν τόσο από τον θεωρητικό του ρωσικού εθνικισμού Αλεξάντρ Ντούγκιν ώστε να τον καλεί στην Ελλάδα και διαφήμιζε ως «πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική» το βέτο στις κυρώσεις της ΕΕ στη Ρωσία, να ανακαλύπτει τις χαρές και να βρίσκει τη θαλπωρή στην ευρωατλαντική οικογένεια.
Μια εξήγηση είναι πως εάν είναι τόσο δύσκολο να ακολουθήσει κανείς το χρήμα, τότε δεν υπάρχει διαδρομή. Πως δεν υπάρχει όφελος αλλά μόνο η προσδοκία του οφέλους. Πως δεν εκτιμήθηκαν σωστά η αντίδραση και –κυρίως –οι πρακτικές των Ρώσων. Και πως ό,τι ακολούθησε, από τις απελάσεις έως την αναβολή της επίσκεψης Λαβρόφ, ήταν ένας ασκός του Αιόλου που άνοιξε επειδή ο Τσίπρας δεν σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να ανοίξει ή επειδή έκανε το λάθος να τον ακουμπήσει στα χέρια του Κοτζιά.
Το αποτέλεσμα μπορεί να το φανταστεί κανείς. Ο Ζάεφ θα εγκαινιάζει στα Σκόπια συγχρηματοδοτούμενα έργα. Και κάποιοι στην Αθήνα θα τριγυρίζουν με άδειες τσέπες.