Είναι πραγματικά –ως ένα βαθμό –ακατανόητο πως η ομάδα ποδοσφαίρου της Κροατίας, ενός έθνους τεσσάρων εκατομμυρίων, έφτασε τόσο μακριά. Λέγεται πως στη χώρα αυτή υπάρχει αθλητική παράδοση και πως το 5% του πληθυσμού δηλώνουνε ποδοσφαιριστές. Δεν ξέρω αν αυτό σημαίνει κάτι διότι και στην Ελλάδα το 10% (τουλάχιστον) δηλώνουνε ποιητές και άλλο ένα 15% δηλώνουνε ηθοποιοί, αλλά ούτε Νομπέλ πήραμε τελευταίως, ούτε και κανένα Οσκαρ ηθοποιίας στο Χόλιγουντ –ίσως κάποιοι πολιτικοί μας εθισμένοι στην υπόκριση να είχανε περισσότερες πιθανότητες.
Εξάλλου είναι βέβαιο ότι εν Ελλάδι πολλοί περισσότεροι ασχολούνται με την μπάλα και παίζουν ποδόσφαιρο παρά απαγγέλλουν Εμπειρίκο, ή ξέρουν τον Ν.Δ. Καρούζο –σε ένα μάθημα μεταπτυχιακών της δημοσιογραφίας που παραβρέθηκα, η καθηγήτρια ρώτησε τους παρόντες φοιτητές, που ήταν περί τους σαράντα, ποιος γνωρίζει τον Μ. Καραγάτση ή έχει διαβάσει κάποιο έργο του. Σιωπή από κάτω. Δεν τον ήξερε κανείς ούτε ως όνομα. Δεν είχαν δει ούτε καν τον «Γιούγκερμαν» ως σίριαλ, ή αν το έβλεπαν, ίσως θεωρούσαν πως αναπόφευκτα θα το είχε γράψει ο Φώσκολος. Οχι ο Ούγκο Φώσκολο, αλλά ο έτερος, ο κανονικός.
(Οπως όταν λέμε «Ομηρος», εννοούμε πάντα τον Ομηρο Ευστρατιάδη).
Ξαναλέω: πολλοί περισσότεροι Ελληνες από το 15% που γράφει ποίηση ασχολούνται με το ποδόσφαιρο, οπότε αναλογικά και κανονικά θα έπρεπε να πάρουμε εμείς την κούπα του Μουντιάλ και κανείς άλλος. Λόγω ποσόστωσης –συν το ότι είμαστε και περιούσιος λαός.
Αλλά αν το πάρουνε έτσι, στατιστικά, με αριθμούς, με βάση τον λαό, το μέγεθος και άλλες αφέλειες, τότε τεράστια έθνη όπως η Ρωσία (που είχε και το προνόμιο της έδρας), η Αγγλία, η Κίνα, η Ιαπωνία και δεν ξέρω ποιος θα έπρεπε λογικά να είναι τουλάχιστον στα τελικά και κάτι ψείρες σαν την Κροατία να περιοριζότανε να βλέπουν το Μουντιάλ απ’ την τηλεόραση. Αλλά φαίνεται ότι δεν πάει έτσι. Οτι κάτι διαφορετικό, μοχθηρό κι ακατανόητο συμβαίνει. Τι άραγε; Μήπως πρέπει να ρωτήσουμε έναν έμπειρο προοδευτικό συνωμοσιολόγο –εφόσον επί του προκειμένου δεν υπάρχει δυστυχώς και καμιά προφητική πρόβλεψη ή ανάλυση του Γέροντος Παϊσίου.
Κάτι περίεργο και μυστηριώδες συμβαίνει με την Κροατία –βέβαια όσων το μυαλό έχει κομμουνιστεί από χρόνια, αμέσως και με βάση τα ρεφλέξ του μπουγαδιασμένου εγκεφάλου, η σκέψη τους πάει απευθείας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην επιλογή των Κροατών να συνεργαστούν με τον Χίτλερ και τα λοιπά γνωστά. Απ’ την άλλη αυτοί δεν μπορούν να ερμηνεύσουν πώς γίνεται και ήταν Κροάτης ο Τίτο, Ελληνας (Β. Δημητρίου) ο πρώτος πρόεδρος της Αργεντινής, ο Χίτλερ Αυστριακός και Αλβανή η Φουρέιρα. Πώς έγινε λοιπόν και συνεργάστηκαν οι Κροάτες με τους Ναζί –κατανοούν μόνο πως συνεργάστηκε πρώτος με τους Γερμανούς ο Στάλιν το 1939. Αυτό είναι αποδεκτό με βάση τη διαλεκτική, όπως είναι αποδεκτό να συνεργάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ με τους Κεκαυμένους ενώ κατηγορεί τους άλλους για ακροδεξιά παρέκκλιση.
Αρα, κάτι δυσερμήνευτο συμβαίνει εδώ, που ο διαλεκτικός υλισμός δεν μπορεί να το αναλύσει με την ταξική μέθοδο. Αν υπήρχε κομμουνισμός στην Κροατία τα τελευταία δέκα χρόνια, τότε θα ήταν λογικό: η ερμηνεία του θριάμβου της (να φτάσει στον τελικό) θα ήταν μηχανιστικά ιδεολογική, αλλά πώς γίνεται τώρα που κατέπεσε από χρόνια το καλύτερο πολίτευμα του κόσμου, να έχουμε, με δυσώνυμο καπιταλισμό, τέτοια ποδοσφαιρική πρόοδο; Αυτό μπερδεύει ακόμα περισσότερο τα πράγματα –το χειρότερο, δε, είναι πως η Κροατία δεν ανήκει στην Λατινική Αμερική, δεν συνορεύει με την Βραζιλία, ή την Ουρουγουάη, ούτε καν με την Παραγουάη του Τσιτσάνη που έχει θάλασσα. Δεν σχετίζεται με την αξιοθαύμαστη Βενεζουέλα, οπότε τότε θα υπήρχε μια προφανής ιδεολογική εξήγηση. Αλλά τώρα;
Από πού έρχεται αυτή η περίεργη ομάδα της Κροατίας, από ποιον λαό, και με ποια ταξικά εργαλεία θα κάνουμε την ερμηνεία; (Δεν ξέρω και τι γνώμη μπορεί να έχει ο Μαραντζίδης). Μήπως ο πολυδαής Φλαμπουράρης θα μπορούσε να μας βοηθήσει να λύσουμε αυτό το αίνιγμα; Μάλλον δύσκολα γιατί αυτός όπως και ο μαθητής του είχε προβλέψει πρόκριση της Ουρουγουάης στον τελικό, προφανώς λόγω έμμεσης επιρροής της από τον λεωφορειατζή Μαδούρο. Ισως κι εξαιτίας των Τσιάπας. Δεν μπορούμε να ξέρουμε επακριβώς την προωθημένη μαρξιστικά (και φιλολαϊκή πάντα) ανάλυσή τους.
Οπότε είμαστε ακόμα σε αμηχανία. Την ίδια σχεδόν που διακατέχει και τον δισεκατομμυριούχο μαρξιστή Μαραντόνα –αυτός βέβαια βρήκε πως του φταίνε οι διαιτητές. (Πάντα φταίει κάποιος άλλος). Αλλά κάπως αλλιώς πρέπει να είναι τα πράγματα. Πώς; Πόθεν βγήκε αυτή η κροατική ελίτ, με ποιες δομές, ποια οργάνωση, πόση αυστηρότητα, ποιους δασκάλους, ποιες διαδρομές και πόσο πάθος; Ποια η σχέση του κράτους; Πώς γίνεται άλλη μια φορά στην Ιστορία ένας ελάχιστος λαός να τα βάζει με τα μεγάλα, πανίσχυρα έθνη και να φτάνει στον τελικό; Είναι ένα θέμα –όσο και να πρόκειται για απλό ποδόσφαιρο. Που δεν είναι και τόσο απλό όσο φαίνεται.
Ηρθε, λοιπόν, το Μουντιάλ ως απόλαυση αλλά και ως καθρέφτης της δικής μας ανημπόριας. Και ήρθαν οι Κροάτες, εδώ δίπλα μας, να μας πούνε ότι αλλιώς γίνονται ωρέ Ελληνες τα πράγματα. Πώς; Ορισμένοι σοβαροί άνθρωποι, Ελληνες με ευρύτερο οραματισμό (που πάντα υπάρχουν), ίσως θα πρέπει να μεταβούν για λίγο καιρό στην Κροατία και να μελετήσουν από κοντά πώς και από πού ξεκινάει το θαύμα. Ισως να είναι μια διδασκαλία για όλους μας. (Και όχι μόνο για το ποδόσφαιρο). Θα πεις: κι αυτά που θα διδαχτούν μπορούν μετά να εφαρμοστούν εν Ελλάδι; Δεν ξέρω. Δεν ζει και ο Παΐσιος να μας δώσει μια έγκυρη απάντηση.