Ευγενές μέταλλο

Νέα Φιλαδέλφεια, Σεπτέμβρης του 1988. Οι Βρετανοί Iron Maiden έχουν κυκλοφορήσει το «Seventh Son of a Seventh Son» κι ετοιμάζονται για την πρώτη τους εμφάνιση σε μια χώρα με μικρή ακόμα εμπειρία από συναυλίες ξένων συγκροτημάτων. Αν αυτά ανήκουν και στο φάσμα του σκληρού ήχου, θεωρούνται επικίνδυνα από τους φιλήσυχους πολίτες κι ίσως για αυτό, εκείνο το φθινοπωρινό απόγευμα, έξω από το γήπεδο της ΑΕΚ, η κάμερα της κρατικής τηλεόρασης καταγράφει ντόπιους νέους δίνοντας έμφαση στην ανέμελη χαίτη τους, στο πέτσινο τζάκετ τους, στο δαχτυλίδι με τις νεκροκεφαλές. Τους θέτει ερωτήσεις όπως «Σας αρέσει το ροκ;» («Αμέ») ή «Γιατί ήρθες σήμερα εδώ;» («Οχι για να δω τα μούτρα σου»), εξίσου ενδεικτική όμως είναι και η συνέντευξη με τον μπασίστα της μπάντας, Στιβ Χάρις. «Είναι αλήθεια ότι η μουσική σας σχετίζεται με φαντασιώσεις μεσαιωνικής μαγείας;» ρωτάει μια δημοσιογράφος. «Οχι και πολύ» αποκρίνεται εκείνος ήρεμα. «Γιατί όμως κάποιοι σας θεωρούν βίαιους;» η επόμενη ερώτηση. «Βίαιοι; Οχι» απαντά ο Χάρις. «Μαχητικοί επί σκηνής, ναι. Οπως μπορεί λ.χ. να συμβεί και στο ποδόσφαιρο. Μην τα μπερδεύουμε».

Πέρα από την εκ του ασφαλούς κριτική, η ερώτηση περί μεσαιωνικής μαγείας διέθετε έναν, έστω αβάσιμο, λόγο ύπαρξης: ο Στιβ Χάρις είχε βαφτίσει το συγκρότημά του εμπνευσμένος από το «Σιδηρούν Προσωπείον» του Αλέξανδρου Δουμά, που για κάποιον λόγο τού θύμιζε μια υποτιθέμενη συσκευή βασανιστηρίων του 14ου αιώνα, με το όνομα «σιδηρά παρθένα». Ετσι υπέγραφε εκείνη την αγγελία του 1979, με την οποία ζητούσε κιθαρίστα αφενός ικανό να παίζει «σφιχτοδεμένες, γρήγορες μελωδίες» ή «κανένα ξέφρενο σόλο πού και πού», αλλά και με «φροντίδα για την εξωτερική του εμφάνιση». Δεν είναι γνωστό ποιος ακριβώς απάντησε, πάντως η σύνθεση της μπάντας θα άλλαζε κάμποσες φορές μέχρι την κυκλοφορία του ομώνυμου ντεμπούτο της το 1980, όπως θα γινόταν εν μέρει και με το μουσικό στυλ της, που από ελαφρώς ακατέργαστο αλλά φιλόδοξο χέβι μέταλ θα εξελισσόταν σε κάτι μελωδικό σαν τους Thin Lizzy, περίπλοκο σαν τους Yes και βαρύ όσο οι Deep Purple. Θεματικός πυλώνας όλων, το ενδιαφέρον του Χάρις για τη μυθολογία, την ιστορία και τη λογοτεχνία, όπως αποτυπώθηκε σε κομμάτια σαν το «Rime of the ancient mariner» (που έκλεινε το μάτι στον Σάμιουελ Κόλεριτζ), «The Trooper» (που αναφερόταν στον Κριμαϊκό Πόλεμο) ή «Aces High» (με τον Ουίνστον Τσόρτσιλ στην εισαγωγή).

Μέχρι και οι συνήθεις κατηγορίες περί σατανισμού θα ακούγονταν, το 1982 ειδικά, όταν το συγκρότημα κυκλοφόρησε το «The Number of the Beast» καλωσορίζοντας στις τάξεις του τα οπερατικά φωνητικά του Μπρους Ντίκινσον, όμως το αστείο είναι ότι ο Στιβ Χάρις, πριν από οτιδήποτε άλλο, ήθελε να γίνει ποδοσφαιριστής. Οχι άδικα: στο Λέιτον του Ανατολικού Λονδίνου όπου γεννήθηκε το 1956 και μεγάλωσε, ο έφηβος τότε εντοπίστηκε από έναν σκάουτερ της West Ham και η πορεία του θα ήταν πολύ διαφορετική αν συνέχιζε τις προπονήσεις. Αρχικά στράφηκε στα ντραμς, λόγω έλλειψης χώρου όμως αγόρασε ένα φτηνό Fender Precision. Εκπαιδεύτηκε μόνος, αποκτώντας ένα στυλ που θα αντιγραφόταν δύσκολα: τα όγδοα και τα τρίηχα που επιστράτευε έδιναν στο παίξιμό του μια αίσθηση καλπασμού και το δεξί του χέρι ήταν τόσο γρήγορο που χρειαζόταν ταλκ πριν από κάθε συναυλία. Αυτά όμως είναι τεχνικές λεπτομέρειες: σύντομα, τα τραγούδια των Iron Maiden απλώς βασίζονταν πάνω του.

Η αγάπη του για τη West Ham δεν ξεθύμανε: το έμβλημά της θα κοσμούσε εκείνο το παλιό Fender, η φανέλα της θα μούσκευε πολλές φορές από τον επί σκηνής ιδρώτα του, ενώ το στάδιό της θα τον φιλοξενούσε συχνά. Μέχρι κι η αθλητική πειθαρχία θα επηρέαζε κατά κάποιον τρόπο τον άνθρωπό μας, αφού στην ιστορία της μπάντας, εκείνος λέγεται ότι ήταν που κρατούσε ή διατάρασσε κατά βούληση τις ισορροπίες. Οι εναλλαγές στη σύνθεσή της αποφασίζονταν ή εγκρίνονταν κυρίως από εκείνον, ακόμα και αν αφορούσαν την επαναπρόσληψη του Ντίκινσον, με τον οποίο για ένα διάστημα, κατά δήλωση του δεύτερου, ήταν σαν κριάρια που μαλώνουν.

Σε μια άλλη εμφάνισή τους, το 1999 στο γήπεδο του Περιστερίου, εκεί που η μπάντα έπαιζε το «2 Minutes to Midnight», κάποιος από τις πρώτες σειρές, άγνωστο γιατί, έφτυσε με δύναμη τον Χάρις. Η αντίδραση του μπασίστα ήταν να σταματήσει το κομμάτι σηκώνοντας τα χέρια αποσβολωμένος, ευτυχώς όμως, έπειτα από μια κατσάδα του Ντίκινσον προς τον άφρονα θεατή, το σόου συνεχίστηκε. Η χτεσινή συναυλία των Maiden στο Terra Vibe της Μαλακάσας είχε προφανώς λιγότερο αντιφατικές εκδηλώσεις «λατρείας» από τη μεριά των φαν, ενώ ο Χάρις έπαιζε το μπάσο του με εκείνο το απαράμιλλο στυλ, που κάνει άλλους να λένε ότι το κραδαίνει σαν πολυβόλο και άλλους να πιστεύουν ότι το χρησιμοποιεί σαν κάλεσμα στο μουσικό του σύμπαν. Αν τώρα, υπήρχαν ακόμα κάποιοι που φοβήθηκαν ότι οι Maiden ήρθαν στο Rockwave για να προσβάλουν τα χρηστά ήθη και να βασανίσουν τις νέες, τότε ένα ακόμα απόσπασμα από εκείνη τη συνέντευξη που έδινε ο Χάρις στη Νέα Φιλαδέλφεια τριάντα χρόνια πριν, ίσως είναι απαραίτητο: «Πολλοί δεν καταλαβαίνουν το χέβι μέταλ» έλεγε. «Δεν θέλουν να το καταλάβουν. Ρίχνουν απλά μια ματιά και νομίζουν ότι είναι βίαιη μουσική. Εμείς λέμε ότι δεν φταίει η μουσική, αλλά η φαντασία τους».