Αθήνα – Σκόπια – Μόσχα: μια διπλωματική διαδρομή που ποτέ δεν θεωρήθηκε δεδομένη, σήμερα βρίσκεται σε μια από τις χειρότερες στιγμές της. Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ζόραν Ζάεφ επέλεξαν επιθετική πολιτική απέναντι στη Ρωσία τις τελευταίες ημέρες· ο πρώτος μέσω των απελάσεων ρώσων διπλωματών και ο δεύτερος μέσω διαρροής πως έλληνες επιχειρηματίες φέρεται ότι χρηματοδοτούν τις αντιδράσεις εναντίον της Συμφωνίας των Πρεσπών. Οι δύο πρωθυπουργοί, θέλοντας να δημιουργήσουν εσωτερικό αφήγημα ενόψει της κύρωσης της συμφωνίας, βρέθηκαν σε κοινή γραμμή. Δεν υπολόγισαν όμως ότι η συζήτηση που ξεκίνησαν τούς έφερε στην πρώτη γραμμή ενός γεωστρατηγικού παιχνιδιού το οποίο δεν μπορούν να ελέγξουν, τη στιγμή μάλιστα που οι σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας μετά τη συνάντηση Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντίμιρ Πούτιν στο Ελσίνκι μεταβάλλονται διαρκώς.
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ. Η ξαφνική κλιμάκωση των σχέσεων με τη Μόσχα δεν ήρθε χωρίς συνέπειες. Η πρώτη αναδίπλωση έγινε από τον Ζόραν Ζάεφ ο οποίος ανασκεύασε τις δηλώσεις του σχετικά με τις φερόμενες «παρεμβάσεις ελλήνων επιχειρηματιών» κατά της συμφωνίας για την αλλαγή του ονόματος, κάνοντας λόγο για φήμες που αναπαρήγαγε και όχι για πληροφορίες. Για την Αθήνα τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Η ακύρωση της επίσκεψης του Σεργκέι Λαβρόφ στην Ελλάδα το φθινόπωρο ήταν πλήγμα για την ελληνική κυβέρνηση κυρίως γιατί ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών θα προετοίμαζε την επόμενη επίσκεψη Τσίπρα στην Μόσχα μέχρι το τέλος του χρόνου. Αυτήν την επίσκεψη προσπαθεί να διασώσει πλέον η ελληνική πλευρά που αποσκοπεί στην επαναφορά μιας σχέσης ισορροπίας με την ανατολική υπερδύναμη.
Η ξαφνική συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Νίκο Κοτζιά, παρότι επισήμως συνοδεύτηκε με τη φράση «θα απαντάμε αποφασιστικά όποτε θίγεται θέμα εθνικής κυριαρχίας», έγινε στο πλαίσιο της προσπάθειας να πέσουν οι τόνοι. Κι αυτό, τουλάχιστον σε επικοινωνιακό επίπεδο, φαίνεται πως συνέβη καθώς στη χθεσινή κλήση του έλληνα πρεσβευτή Ανδρέα Φρυγανά στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών για μια ήπια συζήτηση δόθηκαν διευκρινίσεις για τις δηλώσεις της εκπροσώπου Τύπου Μαρίας Ζαχάροβα και δεν ανακοινώθηκαν αντίμετρα για τις απελάσεις. Από μόνη της αυτή η εξέλιξη μοιάζει θετική, ειδικά αν κανείς την συγκρίνει με τη δήλωση του ρώσου πρεσβευτή Αντρέι Μάσλοφ (TASS) ο οποίος τόνισε πως «έχουμε ήδη ανακοινώσει ότι θα υπάρξουν αντίποινα, δεν γνωρίζω πότε, σε ποιον και σε ποιες διαστάσεις, αλλά, φυσικά, σύμφωνα με την υπάρχουσα πρακτική, θα υπάρξουν απαντητικά μέτρα».
ΟΙ ΦΟΒΟΙ. Αυτά τα «απαντητικά μέτρα», των οποίων η έκταση δεν είναι ακόμα γνωστή, είναι η κύρια πηγή ανησυχίας για την Αθήνα. Οι σχέσεις Ελλάδας – Ρωσίας εκτός από θρησκευτικό και πολιτισμικό επίπεδο είχαν πάντα και οικονομικό.
Το πολιτιστικό έτος ανάμεσα στις δύο χώρες διαδέχθηκε το έτος τουρισμού, το οποίο έχει αποφέρει σημαντικά οφέλη στις δύσκολες στιγμές που διανύει η ελληνική οικονομία. Στον γεωπολιτικό άξονα ο φόβος συνδέεται με τις σχέσεις Μόσχας – Αγκυρας οι οποίες έπειτα από μια περίοδο ψυχρότητας τον τελευταίο καιρό αναθερμαίνονται.
Ενδεικτικά είναι τα συγχαρητήρια Πούτιν προς τον τούρκο πρόεδρο για την επανεκλογή του και η επιμονή του πως πρέπει να υπάρξει χρηματοδότηση της Τουρκίας για την υποδοχή προσφύγων από τη Συρία.
