Τα καλοκαιρινά προκριματικά, μια κατάρα

Ο ΠΑΟΚ μπαίνει πρώτος στον χορό μεθαύριο Τρίτη αντιμετωπίζοντας στην Τούμπα τη Βασιλεία, δευτεραθλήτρια πέρυσι στο πρωτάθλημα Ελβετίας. Ακολουθούν την Πέμπτη ο Ατρόμητος και ο Αστέρας Τρίπολης που αγωνίζονται και οι δύο εκτός έδρας. Ο Ατρόμητος θα αντιμετωπίσει την Ντιναμό Μπρεστ από τη Λευκορωσία, μια ομάδα που για να γίνει διεθνώς γνωστή προσέλαβε σε ρόλο προέδρου τον Ντιέγκο Μαραντόνα ο οποίος έφτασε προ πέντε ημερών στη Λευκορωσία και δεν αποκλείεται να ‘ρθει και στο Περιστέρι αν τα νέα του αφεντικά πληρώνουν καλά. Ο Αστέρας θα πάει στη Σκωτία να παίξει με την Χιμπέρνιανς, ομάδα γνωστή, πλην όμως όχι στα καλύτερά της. Θα ακολουθήσουν η ΑΕΚ και ο Ολυμπιακός. Οι πέντε εκπρόσωποι του ελληνικού ποδοσφαίρου στην Ευρώπη έχουν πολλές διαφορές αλλά και μια μεγάλη ομοιότητα: δυσκολεύονται όλοι να αντιμετωπίσουν τα καλοκαιρινά προκριματικά. Μολονότι έχουν καταλάβει πως όλα έχουν αλλάξει και αρκετά πράγματα που έχουν να κάνουν συνολικά με τη σεζόν κρίνονται πλέον το καλοκαίρι.

Τιμές

Τα φιλικά που έχουν γίνει περισσότερη μουρμούρα έχουν προκαλέσει παρά ενθουσιασμούς. Οι ελληνικές ομάδες έχουν καταφέρει με μεγάλο κόπο να δημιουργήσουν ένα σταθερό γηπεδικό κοινό που ανανεώνει νωρίς τα διαρκείας εισιτήριά του δείχνοντας μια κάποια εμπιστοσύνη στον προγραμματισμό των διοικήσεων: βοηθάνε και οι σχετικά χαμηλές τιμές. Ο Ολυμπιακός έχει πουλήσει 12 χιλιάδες διαρκείας πριν καν μπούμε τον Αύγουστο και ο ΠΑΟΚ, χάρη και στην γενναιοδωρία του Γιώργου Σαββίδη που έδωσε χίλια δωρεάν εισιτήρια σε ανέργους, ξεπέρασε τα 10 χιλιάδες: με τη Βασιλεία στην Τούμπα θα ‘χει πάνω από 20 χιλιάδες θεατές την Τρίτη. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει και λίγη άγια γκρίνια από τον κόσμο: ακόμα και από το πιο πιστό κοινό.

Αλλαγές

Ο κόσμος δυσκολεύεται να καταλάβει πόσο διαφορετικό είναι να προγραμματίσεις την σεζόν όταν ξέρεις πού θα παίξεις (ή έστω με ποιους θα παίξεις) και πόσο δύσκολο είναι όταν αυτό δεν το γνωρίζεις. Στο πρόσφατο παρελθόν, πριν τέσσερα χρόνια για την ακρίβεια, ο πρωταθλητής αγωνιζόταν στο Τσάμπιονς Λιγκ απευθείας, δηλαδή είχε όλο το καλοκαίρι για να εντοπίσει τους στόχους του και να κάνει προετοιμασία, ενώ ο δευτεραθλητής είχε να ξεπεράσει έναν και μόνο αντίπαλο για να βρεθεί κι αυτός στους ομίλους, έχοντας ωστόσο στο τσεπάκι μια θέση στους ομίλους του Γιουρόπα Λιγκ. Οι δε ομάδες που προσπαθούσαν να βρεθούν στους ομίλους του Γιουρόπα Λιγκ είχαν να δώσουν ένα ή δυο προκριματικούς γνωρίζοντας από νωρίς τους πιθανούς αντιπάλους τους. Αν ήταν του χεριού τους μπορούσαν να ξοδέψουν κάτι παραπάνω –αν η αποστολή ήταν δύσκολη έκαναν την προσπάθειά τους στην Ευρώπη με στόχο το πρωτάθλημα. Τώρα όλα αυτά έχουν αλλάξει. Ο πρωταθλητής αγωνίζεται στα προκριματικά και πρέπει να περάσει δυο γύρους για να φτάσει στους ομίλους. Ο δευτεραθλητής από φέτος πρέπει να περάσει τρεις. Οι ομάδες που αγωνίζονται στο Γιουρόπα Λιγκ τρεις ή δυο γύρους χωρίς να έχουν την παραμικρή ιδέα ποιον θα αντιμετωπίσουν μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού: ο Ολυμπιακός τον πρώτο αντίπαλό του θα τον μάθει σήμερα. Εναν κάποιο αγωνιστικό προγραμματισμό ίσως μπορείς να τον κάνεις: κι αυτός απλός δεν είναι. Αλλά ο οικονομικός προγραμματισμός, όταν κινδυνεύεις να αποχαιρετήσεις τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις ήδη από τον Αύγουστο, είναι κάτι αδύνατο.

Προβλήματα

Οι ελληνικές ομάδες πάντα είχαν προβληματάκια στα προκριματικά. Είμαστε μεσογειακή χώρα και το πρωτάθλημά μας ξεκινά αργά. Εχουμε ένα πρωτάθλημα λίγων σχετικά ομάδων που τελειώνει νωρίς και η απραξία των παικτών είναι μεγάλη. Στη χώρα μας το καλοκαίρι υπάρχουν θερμοκρασίες που δεν επιτρέπουν να γίνει εδώ η προετοιμασία: τα ταξίδια και οι μετακινήσεις κουράζουν, τα ρεπό είναι υποχρεωτικά και κατά συνέπεια ο χρόνος προετοιμασίας μεγάλος. Ομως τα τελευταία χρόνια τα προκριματικά του καλοκαιριού γίνονται για όλους συνεχώς και πιο δύσκολα: ομάδες που κάποτε αντιμετωπίζοντας τις δικές μας το φθινόπωρο δεν είχαν καμία τύχη τώρα κάνουν στους ευρωπαίους εκπροσώπους μας ζημιές τεράστιες. Το 2008 είχαμε πέντε ομάδες στους ομίλους του Γιουρόπα Λιγκ (την ΑΕΚ, τον Πανιώνιο, τον Παναθηναϊκό, την ΑΕΛ και τον Αρη) και τον Ολυμπιακό στο Τσάμπιονς Λιγκ: οι πέντε του Γιουρόπα είχαν περάσει καλοκαιριάτικα τα προκριματικά. Τα τελευταία χρόνια δεν έχουμε περισσότερους από δυο εκπροσώπους στους ομίλους: οι άλλοι τρεις αποκλείονται καλοκαιριάτικα.

Τυχερός

Ομως και όποιος προκρίνεται δεν είναι πάντα και απαραίτητα τυχερός: συνήθως πληρώνει μια χαλαρή προετοιμασία που γίνεται με στόχο μια καλοκαιρινή πρόκριση –η χαλαρότητα δυστυχώς πληρώνεται μέσα στη σεζόν. Συνέβη προ διετίας με τον Παναθηναϊκό του Στραματσόνι που τον Νοέμβριο κατέρρευσε. Συνέβη και πέρυσι στον Ολυμπιακό. Ο Χάσι δεν έτρεξε την ομάδα το καλοκαίρι κι ο Ολυμπιακός άλλαζε προπονητές όλο το χρόνο γιατί περπατούσε. Οταν ακούω προπονητές ελληνικών ομάδων να δηλώνουν ότι την ώρα των καλοκαιρινών ευρωπαϊκών υποχρεώσεων η ομάδα τους θα είναι έτοιμη, περισσότερο τρομάζω παρά χαίρομαι. Καλοκαιριάτικα δεν μπορείς να είσαι απόλυτα έτοιμος και να τρέχεις: δεν επιτρέπεται. Αλλά από την άλλη, τι να κάνεις; Οι συνεχόμενοι ευρωπαϊκοί αποκλεισμοί μεγαλώνουν τα ελλείμματα και τα χρέη και μαθηματικά οδηγούν στη χρεοκοπία –ρωτήστε όσους διοίκησαν την ΑΕΚ και την είδαν να καταλήγει στη Γ’ Εθνική, αλλά και όσους ήταν στο τιμόνι του ΠΑΟ, που το καλοκαίρι του 2012 μετά τους αποκλεισμούς από την Μακάμπι και την Οντένσε ουσιαστικά χρεοκόπησε.

Εσοδα

Οι ελληνικές ομάδες για να έχουν τύχη στα προκριματικά πρέπει να έχουν το κουράγιο να αντιμετωπίσουν τους όποιους αντιπάλους τους στηριγμένες στους παίκτες της προηγούμενης χρονιάς. Τις όποιες μεταγραφικές τους προσθήκες πρέπει να τις κάνουν στο τέλος του Αυγούστου, όταν και εφόσον θα γνωρίζουν ποιες θα είναι οι ευρωπαϊκές υποχρεώσεις τους και ποια τα έσοδά τους. Είναι εύκολο να το λες αλλά δυστυχώς δεν είναι απλό: το επιχείρησε πρόπερσι ο Ολυμπιακός και αποκλείστηκε στα προκριματικά από την Χάποελ Μπερσεβά, το προσπάθησε πέρυσι ο ΠΑΟΚ και αποκλείστηκε από μια ομάδα από τη Σουηδία το όνομα της οποίας κανείς δεν θυμάται –λέγεται Εστερσουντ. Οι οπαδοί θέλουν μεταγραφές που επιτρέπουν όνειρα, αδιαφορώντας για ισολογισμούς. Πολλοί δεν καταλαβαίνουν και ότι οι παίκτες που έρχονται χρειάζονται χρόνο προσαρμογής: όλα αυτά τα θεωρούν ασήμαντα.

Κερδίζεις

Τρεις ελληνικές ομάδες μπαίνουν αυτή την εβδομάδα στα ευρωπαϊκά προκριματικά κι άλλες δύο ετοιμάζονται να μπουν εντός ολίγου. Οποιος αποκλειστεί θα έχει έναν αντίπαλο εξαιρετικά δύσκολο: την γκρίνια των οπαδών που θεωρούν ότι ξοδεύοντας κερδίζεις. Στην πραγματικότητα, ξοδεύοντας διαλύεσαι, αλλά πώς να το κάνεις αυτό κατανοητό, όταν ο μέσος έλληνας οπαδός παρακολουθεί ποδόσφαιρο για να μπορεί να ονειρεύεται;