Η κατάργηση της εντοπιότητας, δηλαδή της υποχρέωσης να συμπαρίσταται δικηγόρος από την περιφέρεια του πρωτοδικείου, στις υποθέσεις των πολιτικών δικαστηρίων, έδωσε πλέον τη δυνατότητα πέραν των ποινικών παραστάσεων, να μπορεί ο κάθε δικηγόρος να ασκεί δραστηριότητα παντού στην ελληνική επικράτεια. Αυτομάτως ακολούθησε η σχεδόν καθολική υποχρέωση των πολιτών να συμπαρίστανται στα πολιτικά δικαστήρια πάντα με δικηγόρο εκτός των μικροδιαφορών μέχρι του ποσού των 5.000 ευρώ και των εξαιρετικά επειγουσών υποθέσεων ασφαλιστικών μέτρων.
Η διεύρυνση αυτή έδωσε τη δυνατότητα σε πλήθος δικηγόρων να αναλαμβάνουν υποθέσεις σε όλη την Ελλάδα και στα μεγαλύτερα πρωτοδικεία, πέραν αυτών της περιφέρειας. Προσπάθεια απεμπλοκής από τη βαλτώδη παραδοσιακή γραφειοκρατία και εκμηδενισμού των γεωγραφικών αποστάσεων έγινε και από πλευράς του υπουργείου Δικαιοσύνης, εισάγοντας πειραματικά την κατάθεση με ηλεκτρονικό μέσο, χωρίς όμως καμία μα καμία υποδομή, ούτε καν στα δικαστήρια που λειτούργησαν πειραματικά.
Προσφάτως δε, έγινε υποχρεωτική και η διαδικασία της διαμεσολάβησης σε μια σειρά υποθέσεων. Νέος θεσμός, αν και από το 2010 στην ελληνική έννομη τάξη. Πριν από λίγες ημέρες εισήλθε στη ζωή μας και ο υπεύθυνος προστασίας δεδομένων (Data Protection Officer –DPO), κατά πολλούς όχι μόνο νέο αντικείμενο εξειδίκευσης, αλλά«νέο επάγγελμα».
Ο «χώρος άνοιξε», αλλά η μεγαλύτερη μερίδα των δικηγόρων κατά την άποψή μου –δεν ακολούθησε το άνοιγμα αυτό. Εντός ευρωπαϊκής ζώνης, αλλά χωρίς ευρωπαϊκή νοοτροπία. Χωρίς καν εξειδίκευση στοιχειώδη, με την πανεπιστημιακή γνώση μόνο, ένας για όλα! Συνεχίζουμε με βήματα μελλοθανάτου έναν μοναχικό δρόμο, μην πιστεύοντας στη συλλογικότητα και την εταιρική συνεργασία. Χρειάζεται άμεσα να ξεφύγουμε πια από την εμμονή να βλέπουμε το όνομά μας στην ταμπέλα της πόρτας μας. Κάτι πάει να γίνει με τις συστεγάσεις λόγω αλλαγής νοοτροπίας, αλλά κυρίως λόγω μείωσης των εξόδων, της μίας γραμματείας, του επιμερισμού των δαπανών ηλεκτρονικών πλατφορμών πληροφοριών, των βιβλίων, των λειτουργικών κ.λπ. Διανύθηκαν δεκαετίες για να «ανεβάσουμε» τον δικηγόρο στην επαρχία από το ισόγειο-μαγαζάκι σε όροφο πολυκατοικίας.
Το επάγγελμα του δικηγόρου φαίνεται πως κλείνει σιγά σιγά τον κύκλο του, όπως τον μάθαμε τόσα χρόνια, καταρρέοντας εκ των έσω! Οχι μόνο στην επαρχία (περιφέρεια) αλλά και στις μεγάλες πόλεις. Χρειάζεται συνεχής διαπίστευση και επαγγελματική εξέλιξη σε μία μη προστατευόμενη αγορά για υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Οι «κατεστημένοι επαγγελματίες», εάν θέλουμε να επιβιώσουμε, οφείλουμε να αλλάζουμε καθημερινά, σε μια χώρα που δεν μπορεί ή δεν θέλει να αλλάξει, αλλά και όταν αλλάζει αυτό γίνεται χωρίς σχεδιασμό και χωρίς σταθερή προοπτική. Κι οφείλουμε να το πράξουμε μόνοι, εμείς, μετουσιώνοντας την ευφυΐα μας σε ικανότητα προσαρμογής στις αλλαγές.
Ο Iωάννης Ζαμπούκης είναι πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αλεξανδρούπολης