Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για μια εθνική τραγωδία, η οποία όμως ανέδειξε για μία ακόμη φορά πως δεν υπήρχε κανένα υπηρεσιακό σχέδιο διαφυγής και εκκένωσης, όπως δεν υπάρχει και για το μεγαλύτερο τμήμα της Ελλάδας. Είναι γεγονός πως η ελληνική Πολιτική Προστασία σκέφτεται δυστυχώς μόνο την πυρόσβεση και δεν σκέφτεται καθόλου την πολιτική προστασία και την προετοιμασία.
Η περιοχή που κάηκε προχθές ήταν μια περιοχή ευάλωτη, με άναρχη δόμηση, πυκνοκατοικημένη και μέσα στο πευκοδάσος. Ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς είχε ανέβει στην κατηγορία 4. Με αυτά τα δεδομένα οφείλεις να έχεις κάνει μοντέλα προσομοίωσης, δηλαδή να έχεις εκτιμήσει πώς θα εξελιχθεί η πυρκαγιά. Εάν υπήρχε ένα τέτοιο μοντέλο, θα ήξεραν οι αρμόδιοι φορείς πώς θα έπρεπε να αντιδράσουν. Δεν είχε γίνει, όμως, ούτε κάποια άσκηση εκκένωσης της περιοχής σε πραγματικές συνθήκες, να ξέρουν δηλαδή πόση ώρα χρειάζεται για να βγάλουν με ασφάλεια, για παράδειγμα, 100 ανθρώπους από την παραλία. Γιατί εάν είχε γίνει άσκηση, θα γνώριζαν και οι ίδιοι οι κάτοικοι ποια είναι τα σημεία εκκένωσης και προς τα πού θα έπρεπε να κατευθυνθούν. Για να το πω σχηματικά, είναι σαν να βρίσκεσαι σε ένα πλοίο που βυθίζεται και δεν ξέρεις προς τα πού να πας για να σωθείς. Αυτό συνέβη και στους ανθρώπους προχθές. Αντίθετα, θα έπρεπε να υπάρχει σχέδιο εκκένωσης και διάσωσης, όπως υπάρχει στα πλοία που σε ενημερώνουν πως σε περίπτωση κινδύνου ή πυρκαγιάς, τα σημεία συγκέντρωσης είναι συγκεκριμένα. Είναι εκτίμησή μου πως στη φονική πυρκαγιά της Δευτέρας δεν έγινε εκκένωση αμέσως σε μια περιοχή, όπως το Μάτι, που ήταν ουσιαστικά μια πυριτιδαποθήκη.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η πυρκαγιά είναι πόλεμος και πως οι πυροσβέστες είναι πολύ καλοί στρατιώτες, τους οποίους όμως δεν τους βοηθάμε με τεχνικά μέσα και στην πράξη προσπαθούν εντελώς μόνοι. Στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών, όταν ξεσπά πυρκαγιά, μέσα από το πυροσβεστικό όχημα βλέπουν σε πραγματικό χρόνο πώς θα εξελιχθεί: Από πριν έχουν ένα μοντέλο του αναγλύφου της περιοχής, γνωρίζουν τι είδους καύσιμη ύλη (δέντρα, θάμνοι κ.λπ.) υπάρχει στο συγκεκριμένο σημείο, ενώ βλέπουν και την ένταση του αέρα. Από την πρώτη στιγμή, με ειδικό φορητό υπολογιστή βλέπουν πώς εξελίσσεται η πυρκαγιά, κάνουν δηλαδή προσομοίωση της φωτιάς, και έτσι με αυτόν τον τρόπο είναι πιο αποτελεσματικοί στην κατάσβεση.
Είναι, ίσως, νωρίς για να μιλήσουμε για το τι έφταιξε και τι πήγε λάθος στη φωτιά της Ανατολικής Αττικής με τους δεκάδες νεκρούς. Θα πρέπει, όμως, στην πορεία να το δούμε με στόχο να μειώσουμε την επικινδυνότητα στη χώρα. Θα πρέπει να εξετάσουμε πόσοι, για παράδειγμα, από τους 26 ανθρώπους που βρέθηκαν τελικά νεκροί στην Αργυρή Ακτή είχαν τηλεφωνήσει στο ΕΚΑΒ, στην Πυροσβεστική, στην Αστυνομία. Κι αν επαληθευτεί ότι κάτι τέτοιο είχε γίνει και οι άνθρωποι αυτοί πέθαναν, τότε θα μιλάμε για μια εγκληματική έλλειψη συντονισμού, επικοινωνίας και προπάντων σχεδιασμού.
Ο Κώστας Συνολάκης είναι καθηγητής Φυσικών Καταστροφών στο Πολυτεχνείο Κρήτης, ακαδημαϊκός
Τελευταία Νέα