Πέρασαν πάνω από 10 χρόνια από τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές στην Ηλεία (2007) και φαίνεται ότι δεν μάθαμε τίποτα. Τα ίδια λάθη, οι ίδιες ελλείψεις, οι ίδιες δηλώσεις, η ίδια θλίψη και οργή. Ανθρώπινες ζωές χάνονται, δάση καίγονται και οι αρμόδιοι μας ενημερώνουν ότι ο μηχανισμός λειτούργησε άψογα και για όλα φταίει ο «στρατηγός άνεμος» και τα ίδια τα πεύκα, ενώ υπάρχουν και δυνάμεις που επιβουλεύονται τη σταθερότητα. Αν υπάρχει μια αλλαγή ύστερα από τόσα χρόνια αυτή είναι η χρήση της κλιματικής αλλαγής ως δικαιολογία και όχι ως δεδομένο το οποίο υποχρεώνει τη χώρα να δράσει επειγόντως.
Καμία συζήτηση για την έλλειψη συντονισμού, την απουσία προληπτικής δράσης, την απουσία εκπαίδευσης – αξιοποίησης του κοινωνικού κεφαλαίου της χώρας, την απουσία δασικών χαρτών, την έλλειψη καθορισμού χρήσεων γης, τη συνεχή και επαναλαμβανόμενη νομιμοποίηση της αυθαιρεσίας και της εκτός σχεδίου δόμησης.
Και όλο «ποτέ ξανά» και «το μαχαίρι θα φτάσει στο κόκαλο». Αλλά μάλλον υπάρχει πολύ λίπος γιατί το μαχαίρι ποτέ δεν φτάνει εκεί. Μέχρι να αλλάξουμε κάτι από αυτά θα συνεχίσουμε να βιώνουμε πολιτικές, πολιτικούς και πολίτες που αφήνουν πίσω τους στάχτη και καμένη γη.
Ανατρέχοντας σε προηγούμενες καταστροφικές πυρκαγιές που πάγωσαν το πανελλήνιο, βρίσκεις πολλές και λογικές προτάσεις ώστε να αποφύγουμε να ξαναζήσουμε το ίδιο δράμα (με έμφαση στην πρόληψη, τον σχεδιασμό, τον συντονισμό, την ενημέρωση και ενεργό συμμετοχή του πολίτη, ιδιαίτερη έμφαση σε οικισμούς – κατοικίες εντός δασικών περιοχών, σχέδια εκκένωσης κ.ο.κ.). Καμιά δεν υλοποιήθηκε. Αλλα θέματα μπήκαν μπροστά μόλις χώνεψε η στάχτη. Και είχαμε την εμπειρία, στο διάστημα αυτό, να δοκιμάσουμε πολλούς κυβερνητικούς συνδυασμούς. Εχουν όλοι τις ευθύνες τους. Καλά θα κάνουν να σωπαίνουν και να κατεβάσουν το δάχτυλο με το οποίο δείχνει ο ένας τον άλλο.
Ναι, ακραία καιρικά φαινόμενα όπως κύματα καύσωνα, ξηρασίες, πλημμύρες, τυφώνες είναι πιο συχνά, πιο ισχυρά και πιο καταστροφικά καθώς αυξάνεται η μέση θερμοκρασία του πλανήτη. Αναλογιστείτε ότι αυτά που ζούμε σήμερα συμβαίνουν με αύξηση ενός βαθμού Κελσίου ενώ, αν συνεχίσουμε τον ίδιο καταστροφικό μονόδρομο, είναι πιθανόν η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας να ξεπεράσει τους τρεις (ή και τους τέσσερις) βαθμούς!
Οχι όμως! Δεν αποδίδουμε κάθε πλημμύρα (ιδίως όταν σε αυτήν συνέβαλε το μπαζωμένο και χτισμένο ρέμα) στην κλιματική αλλαγή. Δεν συνδέουμε κάθε πυρκαγιά με τραγικές συνέπειες σε πρωτόγνωρα καιρικά φαινόμενα. Πόσω μάλλον όταν υπήρχε πρόβλεψη για τους ισχυρούς ανέμους, καθυστέρηση στην αρχική αντίδραση στην πυρκαγιά, απουσία αποτελεσματικού σχεδίου εκκένωσης…
Ακραία καιρικά φαινόμενα είναι όλο και πιο συχνά, σε όλο τον πλανήτη. Αρα τα προβλήματα που ήδη αντιμετωπίζουμε γίνονται όλο και χειρότερα.
Αρα η κλιματική αλλαγή όχι μόνο δεν είναι άλλη μια δικαιολογία που προσπαθεί να εξηγήσει την απερίγραπτη καταστροφή αλλά οφείλει να είναι η ύψιστη κινητήρια δύναμη για να αναλάβει δράση η κυβέρνηση.
Εδώ η κυβέρνηση (σημερινή και αυριανές) θα πρέπει να επιλέξει στρατόπεδο. Είτε υπάρχει κλιματική αλλαγή και λαμβάνουμε σοβαρά μέτρα σε όλα τα επίπεδα κλείνοντας λιγνιτικούς σταθμούς και παύοντας έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Είτε είναι μια ψευδοαπειλή (ισχυρισμοί του προέδρου των ΗΠΑ ενάντια στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα) που δεν απαιτεί την έκτακτη λήψη μέτρων. Κλιματική αλλαγή à la carte δεν υπάρχει.
Ο Νίκος Χαραλαμπίδης είναι διευθυντής του Ελληνικού Γραφείου της Greenpeace
