Σε δημοψήφισμα σε 62 ημέρες οδηγείται ο Ζόραν Ζάεφ καθώς στις 30 Σεπτεμβρίου οι σκοπιανοί πολίτες θα κληθούν να ψηφίσουν υπέρ ή κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών. Παρότι δεν υπήρξε πλήρης συμφωνία με όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ο σκοπιανός πρωθυπουργός κατάφερε να εξασφαλίσει πλειοψηφία 68 βουλευτών. Το ερώτημα του δημοψηφίσματος ανακοινώθηκε από τον ίδιο χθες το πρωί, ενώ σε συνεδρίαση της Βουλής το ίδιο απόγευμα επικυρώθηκαν η ημερομηνία και ο χαρακτήρας του.
Παρά τις διαφωνίες από πλευράς του VMRO, ο Ζάεφ κατάφερε να συνδέσει το Ναι στη συμφωνία με τη δυτική πορεία της χώρας, ενθαρρύνοντας όσους πολίτες συμφωνούν με την ενταξιακή πορεία της ΠΓΔΜ να την υπερψηφίσουν. «Είστε υπέρ της συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ΝΑΤΟ αποδεχόμενοι την συμφωνία μεταξύ της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας” και της Ελλάδας;», αναφέρει χαρακτηριστικά το ερώτημα που αποφασίστηκε. Εκτός των άλλων, το δημοψήφισμα θα έχει συμβουλευτικό και όχι δεσμευτικό χαρακτήρα, αν και έχει καταστεί σαφές από την κυβέρνηση ότι ένα ενδεχόμενο αρνητικό αποτέλεσμα δεν επιτρέπει πολιτικά την επικύρωση της συμφωνίας από τη Βουλή. Σύμφωνα, άλλωστε, με τον αρμόδιο επίτροπο για την διεύρυνση της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν, «ένα επιτυχημένο δημοψήφισμα είναι απαραίτητο βήμα για την ενταξιακή πορεία της ΠΓΔΜ», που πρέπει παράλληλα να εφαρμόσει σειρά μεταρρυθμίσεων ώστε να μπορέσει να γίνει μέλος της Ενωσης.Το δημοψήφισμα, ωστόσο, αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη συνέχεια.
Οι συζητήσεις με τους ηγέτες της αντιπολίτευσης πήραν περισσότερο χρόνο απ’ όσο περίμενε ο Ζάεφ, ο οποίος αρχικά είχε δηλώσει πως από την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος μέχρι την διεξαγωγή του θα μεσολαβούσαν 100 μέρες. Οι διαπραγματεύσεις ήταν μακρές σε διάρκεια και δύσκολες, καθώς ο πρωθυπουργός επιχείρησε τη μέγιστη δυνατή συναίνεση σχετικά με το ερώτημα και την ημερομηνία διεξαγωγής –κυρίως ώστε να υπάρξει και αυξημένη κινητοποίηση των πολιτών. Τελικά, όλα τα κόμματα εκτός του VMRO συμφώνησαν με την πρότασή του. Σύμφωνα με σκοπιανά μέσα ενημέρωσης, στη χθεσινή συνεδρίαση το εθνικιστικό κόμμα κατέθεσε δύο τροποιήσεις, όμως κανείς εκ των βουλευτών δεν βρέθηκε στην Ολομέλεια για να τις παρουσιάσει, οπότε απορρίφθηκαν. Στελέχη του κόμματος έκαναν λόγο για ένα ερώτημα που δεν είναι διατυπωμένο με ακρίβεια, το οποίο έχει σκοπό να «χειραγωγήσει και να παραπλανήσει» τους πολίτες.
«Πρόκειται για μια τεράστια απόφαση και όχι μόνο γιατί τίθεται σε δημοψήφισμα, αλλά γιατί καθορίζει το μέλλον της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας”», τόνισε ο Ζόραν Ζάεφ σε δηλώσεις του στις κάμερες. «Είμαι πεισμένος ότι βρισκόμαστε στο σωστό μονοπάτι και ξέρω ότι το δημοψήφισμα θα είναι επιτυχές», επισήμανε. Πάντως, ακόμα και για τα γεωγραφικά δεδομένα της ΠΓΔΜ, το δημοψήφισμα θα αποτελέσει μια σχετικά κοστοβόρο διαδικασία. Με βάση τα όσα συμφωνήθηκαν στη χθεσινή κοινοβουλευτική συνεδρίαση, το δημοψήφισμα θα κοστίσει 3,5 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το κεφάλαιο θα εξασφαλιστεί από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Η συνταγματική αναθεώρηση. Υπενθυμίζεται ότι σε περίπτωση που το αποτέλεσμα είναι όντως θετικό, το μόνο που απομένει από τη σκοπιανή πλευρά για την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι η συνταγματική αναθεώρηση, για την οποία ο Ζάεφ έχει θέσει χρονικό όριο τους πρώτους μήνες του 2019. Σε κάθε περίπτωση, τελευταίο βήμα θα είναι η επικύρωση από την ελληνική Βουλή.
