Σάλος έχει προκληθεί στην Ιταλία από την αποκάλυψη ότι ένα ιταλικό εμπορικό πλοίο πρώτα έσωσε 108 πρόσφυγες που βρίσκονταν σε μια βάρκα στα διεθνή ύδατα και στη συνέχεια τους έστειλε πίσω στη Λιβύη. Κι αυτό, παρόλο που η χώρα αυτή δεν θεωρείται από την Ευρώπη ασφαλής με βάση το διεθνές δίκαιο.
Η αποκάλυψη έγινε από τον Οσκαρ Καμπς, ιδρυτή της ισπανικής μη κυβερνητικής οργάνωσης Proactiva Open Arms. «Το πλοίο “Asso 28”, με ιταλική σημαία, έσωσε 108 ανθρώπους στα διεθνή ύδατα και τους απελαύνει τώρα στη Λιβύη, μια χώρα όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν γίνονται σεβαστά» έγραψε στο Twitter. «Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν καμία ελπίδα να βρουν άσυλο ή καταφύγιο».
Η καταγγελία επιβεβαιώθηκε από τον Νικόλα Φρατοϊάνι, έναν πολιτικό του μικρού αριστερού κόμματος Ελεύθεροι και Ισοι, που βρισκόταν σε πλοίο της Proactiva. Για την πρώτη επαναπροώθηση προσφύγων από ιταλικό πλοίο εδώ και χρόνια μίλησε η γερμανική ΜΚΟ Sea-Watch, ενώ η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ανακοίνωσε ότι συγκεντρώνει στοιχεία προκειμένου να κρίνει αν παραβιάστηκε το διεθνές δίκαιο.
Το ιταλικό Λιμενικό ανακοίνωσε ότι η διάσωση έγινε στα λιβυκά χωρικά ύδατα και ότι τον συντονισμό της επιχείρησης τον είχε η Λιβύη. Τη συνέχιση της πολιτικής αυτής ανήγγειλε ο υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι, επαναλαμβάνοντας το σύνθημά του «Κλειστά λιμάνια, ανοιχτές καρδιές».
Με βάση τις Συνθήκες της Γενεύης, οι πρόσφυγες που διασώζονται στα διεθνή ύδατα δεν μπορούν να επιστραφούν σε μέρος όπου κινδυνεύει η ζωή τους. Το 2012 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ιταλία επειδή ένα πολεμικό της πλοίο είχε οδηγήσει τρία χρόνια νωρίτερα πρόσφυγες στη Λιβύη.
Οπως έδειξε πάντως η προχθεσινή επίσκεψη του ιταλού πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε στην Ουάσιγκτον, η σκληρή πολιτική της Ρώμης στο Προσφυγικό έχει την πλήρη στήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης. Ο πρόεδρος Τραμπ δεν μπορούσε να κρύψει τη χαρά του που είχε δίπλα του έναν ηγέτη με ακόμη λιγότερη διπλωματική εμπειρία από τον ίδιο και τον συνέχαιρε συνεχώς για τη «φανταστική του νίκη» –παρόλο που ο Κόντε είναι ένας διορισμένος πρωθυπουργός και κατά συνέπεια δεν έχει νικήσει κανέναν.
«Οπως και οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιταλία δέχεται τεράστια πίεση από την παράνομη μετανάστευση και την πολεμά με αποφασιστικότητα» είπε ο Τραμπ στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον καλεσμένο του. «Οι Ιταλοί έχουν κουραστεί. Δεν θέλουν να ασχολούνται πλέον με αυτό το θέμα».
Ο Κόντε –τον οποίο ο ιστότοπος Politico χαρακτήρισε «μαζορέτα του Τραμπ» –άκουσε όλα τα σχόλια του υψηλού οικοδεσπότη του χωρίς να αντιδράσει, φροντίζοντας αντίθετα να χρησιμοποιήσει κάθε ευκαιρία που του δινόταν για να τον επαινέσει. Η εικόνα αυτής της συνάντησης ήταν ακριβώς η αντίθετη από την πρόσφατη συνάντηση του Τραμπ με τον Μαρκ Ρούτε, όπου ο ολλανδός πρωθυπουργός διέκοπτε συνεχώς τον αμερικανό πρόεδρο και εξέφραζε τη διαφωνία του για το θέμα των εμπορικών δασμών.