«Ενας Πρωθυπουργός άμοιρος ευθυνών, κατά τα λεγόμενά του, να προσπαθεί να κάνει μία επικοινωνιακή διαχείριση, την ώρα που όλοι γνώριζαν ότι είχαμε ήδη νεκρούς και ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία τεράστια, με μία πρωτοφανή καταστροφή. Ξέρετε, οι πολίτες δεν χρεώνουν στον κ. Τσίπρα μόνο ανικανότητα. Του χρεώνουν και πρωτοφανή κυνισμό και θράσος και έλλειψη δυνατότητας οποιασδήποτε συναισθηματικής επαφής με το πρόβλημα». Αυτή ήταν η κομψή διατύπωση που ακούστηκε από το στόμα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Στα πηγαδάκια των ακροβολισμένων στις γωνίες της αίθουσας –όπου έγινε η χθεσινή γαλάζια συνέντευξη Τύπου –κομματικών στελεχών η κατηγορία αρθρωνόταν πιο βαριά: «Αυτοί οι κυβερνώντες δεν έχουν ενσυναίσθηση, ούτε συναισθηματική ευφυΐα».
Ο πρόεδρος του κόμματος δεν ήταν φειδωλός στην κριτική του απέναντι στην κυβέρνηση γενικά και στον Πρωθυπουργό ειδικά. Οι ήπιοι νεοδημοκρατικοί τόνοι των προηγούμενων ημερών άλλαξαν κάπως. Χωρίς, ωστόσο, να ανέβουν κατακόρυφα τα ντεσιμπέλ, μιας και ένας από τους στόχους του Μητσοτάκη ήταν –όπως λένε από το περιβάλλον του –να παρουσιάσει και τις δικές του προτάσεις σχετικά με τα θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ονόμασε εκείνους που η κεντροδεξιά παράταξη θεωρεί πρωτίστως υπεύθυνους για τα τραγικά λάθη που έγιναν στη διαχείριση της πυρκαγιάς στην Ανατολική Αττική την προηγούμενη εβδομάδα και κόστισαν τη ζωή σχεδόν εκατό ανθρώπων. Δήλωσε ότι ζητά από την ηγεσία του Αρείου Πάγου να αναθέσει σε εφέτη εισαγγελέα τη διεξαγωγή της έρευνας εξαιτίας της κρισιμότητάς της. Παρουσίασε τη δική του ανάγνωση της φράσης «αναλαμβάνω την πολιτική ευθύνη». Ξεκαθάρισε ότι δεν προτίθεται η ΝΔ να ζητήσει τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής –επειδή όπως επί λέξει είπε «ξέρουμε πολύ καλά ότι πάντα αυτές οι επιτροπές εξελίσσονται τελικά σε επιτροπές κομματικής αντιπαράθεσης. Δεν το θέλω αυτό. Δεν το θέλουν οι πολίτες». Κι έριξε στο τραπέζι του δημοσίου διαλόγου την πρόταση για μια «υπερκομματική τεχνοκρατική επιτροπή επιστημόνων, οι οποίοι θα έκαναν μία διάγνωση του τι πήγε λάθος».
Οι Ευθύνες. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Μητσοτάκη οι ευθύνες –πολιτικές και επιχειρησιακές –έχουν ονοματεπώνυμο. «Ο κ. Τόσκας, ο κ. Σκουρλέτης, η κυρία Δούρου, ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας και ο αρχηγός της Αστυνομίας έχουν τεράστιες ευθύνες, (…) δεν θα έπρεπε να βρίσκονται σήμερα στη θέση τους, γιατί αύριο μπορεί να κληθούν να διαχειριστούν μία άλλη πυρκαγιά». Παρότι, βέβαια, έδωσε τα ονόματα εκείνων που στην Πειραιώς βλέπουν ως φέροντες την ευθύνη για τις ολιγωρίες του κρατικού μηχανισμού, δεν παρέλειψε να επισημάνει πως η όλη μιντιακή διαχείριση της κυβέρνησης τον κάνει να πιστεύει «ότι υπάρχει προσπάθεια, όχι μόνο επικοινωνιακής αντιμετώπισης, αλλά ενδεχομένως, ναι, και συγκάλυψης ευθυνών».
Εξού και τόνισε ξανά πως «όταν αναλαμβάνει κάποιος πολιτική ευθύνη για κάτι, πρέπει να συνοδεύεται αυτή η πολιτική ευθύνη και από μια πράξη», ενώ έσπευσε να προσθέσει και μια πιο ανθρώπινη προσέγγιση στο επιχείρημά του σημειώνοντας ότι «η παραίτηση είναι και μια πράξη προσωπικής ευθύνης».
Οπως έλεγαν οι στενοί συνεργάτες του η απόφαση να δοθεί η χθεσινή συνέντευξη Τύπου ήταν αποκλειστικά δική του. «Ο ίδιος ήθελε να μιλήσει για όλα. Ευθύνες, ενέργειες, προτάσεις της ΝΔ», αναφέρουν χαρακτηριστικά, «επειδή τα περιβαλλοντικά ζητήματα είχαν πάντα μια θέση στην ατζέντα των προτεραιοτήτων του».
Οντως, από τις πρώτες κιόλας ερωτήσεις που δέχθηκε άρπαξε την ευκαιρία να υπενθυμίσει στο ακροατήριό του ότι το 2007 ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής και επισκέφθηκε τις περιοχές της Ηλείας μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές. Εκεί, συμπλήρωσε, κατέληξαν σε ένα πόρισμα για το τι έπρεπε να αλλάξει στον μηχανισμό πρόληψης και στον μηχανισμό δασοπροστασίας.
Το μήνυμα της Ηλείας. Παράλληλα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση ανέφερε ότι εκείνος ως βουλευτής ΝΔ είχε ασκήσει κριτική στη διακυβέρνηση Καραμανλή με άρθρο το 2009 υπό τον τίτλο «Δεν το πήραμε το μήνυμα» –το μήνυμα από τις πυρκαγιές του 2007. Στην ανάλυσή του, επομένως, έχει πλήρως αναλάβει τις ευθύνες της παράταξής του για όσα συνέβησαν στις πυρκαγιές πριν από ένδεκα χρόνια και πολλοί συγκρίνουν με τα γεγονότα της προηγούμενης εβδομάδας. Παρ’ όλα αυτά, είπε ότι «δεν τίθεται ζήτημα ανάληψης πολιτικής ευθύνης για τότε, γιατί η κυβέρνηση ήδη είχε παραιτηθεί και η χώρα πήγαινε σε εκλογές».
Οι προτάσεις. Εκτός από την κριτική που άσκησε, όμως, ο πρόεδρος της ΝΔ παρουσίασε και κάποιες προτάσεις –πλην της επιτροπής τεχνοκρατών. Οπως να δοθεί έμφαση στην πρόληψη, την ενημέρωση του κοινού, τις ασκήσεις πολιτικής προστασίας, αλλά και στη σωστή πολεοδομική οργάνωση, το Δασολόγιο και το Κτηματολόγιο προκειμένου να μην μπορούν να υπάρχουν διεκδικήσεις –και άρα να μειωθούν οι εμπρησμοί. Επανέφερε δε και μια δική του πρόταση από το 2008: Κατά προτεραιότητα κατεδάφιση αυθαιρέτων σε περιοχές που κτίστηκαν πρόσφατα σε εκτάσεις που έχουν κριθεί αναδασωτέες. Επίσης, πρότεινε να γίνει πλήρης ανασχεδιασμός της Πολιτικής Προστασίας ώστε όλες οι υπηρεσίες και οι εμπλεκόμενοι να τεθούν υπό την ευθύνη ενός προσώπου, «για να γίνει επιτέλους αποτελεσματική η πρόληψη και ο συντονισμός όλων των φορέων».