Η φωτιά έκαιγε το Μάτι και τους ανθρώπους μετά τις 6 το απόγευμα, κάτοικοι έπεφταν στη θάλασσα λίγο μετά τις 7 και τους έσωζαν τα μεσάνυχτα, η αστυνομία χάθηκε στη μετάφραση των εντολών, έκλεινε δρόμους που δεν έπρεπε και εξέτρεπε την κυκλοφορία προς τα στενά δρομάκια του οικισμού.
Μια σειρά λαθών που οδήγησαν τελικά στο θάνατο σχεδόν 90 ανθρώπους.
Η κυβέρνηση παίζει το παιχνίδι των εντυπώσεων και ρίχνει τις ευθύνες στα αυθαίρετα που η ίδια νομιμοποίησε, όμως, για τα εγκληματικά λάθη εκείνης της ημέρας δε μιλά και κανείς δεν παραιτείται.
Ο ένας επιχειρεί να ρίξει την ευθύνη στον άλλον, όπως έκανε η κ. Ι. Τσούπρα, περιφερειακή σύμβουλος, υπεύθυνη για την Πολιτική Προστασία στην Αττική, που κατακεραύνωσε την Πυροσβεστική.
Ομως, η ίδια δε λέει γιατί η συνεδρίαση του Συντονιστικού Οργάνου της Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής ξεκίνησε στις 20.30, δύο ώρες αργότερα δηλαδή και γιατί ήταν μια συνεδρίαση – φάντασμα αφού έλειπε και η Πυροσβεστική και δήμαρχοι.
Δεν ενημερώθηκε
Η κ. Τσούπρα δήλωσε ότι “όπως ενημερώθηκε λίγο πριν τη συνεδρίαση η φωτιά πέρασε τη Λεωφόρο Μαραθώνος και έφθασε στο Μάτι”. Το “λίγο πριν” προφανώς και δεν ερμηνεύεται σε δύο ώρες πριν, οπότε και το Μάτι κάηκε, αλλά γύρω στις 20:00. Εξάλλου όπως κατέθεσε την Τετάρτη στην Εισαγγελέα Πρωτοδικών Βαρβάρα Γνεσούλη στην οποία έχει ανατεθεί η προκαταρκτική εξέταση για τη φωτιά, στο Συντονιστικό έμαθε στις 20:00 ότι είχε φτάσει κάτω στο Μάτι. Ίσως έτσι να εξηγείται και η απόφαση να συγκληθεί εκτάκτως εκείνη την ώρα η συνεδρίαση.
Όπως αποδεικνύεται από τα πρακτικά, το σχέδιο εκκένωσης δεν μπορούσε να υλοποιηθεί όχι μόνο λόγω του πληθυσμού της περιοχής, της ταχύτητας της φωτιάς και του ελάχιστου χρόνου όπως επισήμαναν υπουργοί της κυβέρνησης, αλλά διότι δεν γνώριζε το Συντονιστικό Όργανο της Περιφέρειας ποια περιοχή να εκκενώσει, ενώ δεν ήταν παρών εκπρόσωπος της Πυροσβεστικής για να δώσει οδηγίες.
“Η κ.Τσούπρα συμφώνησε και επισήμανε ότι το Συντονιστικό δεν έχει σαφή εικόνα για τα ακριβή όρια τς περιοχής που θα χρειαστεί να υλοποιηθεί δράση οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών που βρίσκονται σε κίνδυνο, ούτε έχει υπάρξει οποιαδήποτε οδηγία από την Πυροσβεστική και λόγω απουσίας εκπροσώπου του ίδιου οργάνου δεν μπορεί να εκτιμήσει την κατάσταση” σημειώνεται στα πρακτικά. Δεν ήξεραν πού κινείται η φωτιά, αν και ο καπνός “κοιτούσε” προς το Μάτι…
Η Γενική Γραμματέας του Δήμου Μαραθώνα Πένυ Μικελοπούλου που ήταν στο Συντονιστικό, αφού ο Δήμαρχος Ηλίας Ψινάκης φέρεται από δημοσιεύματα να βρισκόταν στη Μύκονο. Η κ. Μικελοπούλου σημείωσε “ότι λόγω της απουσίας εκπροσώπου της Πυροσβεστικής υπάρχει έλλειψη τεκμηριωμένης εκτίμησης των περιοχών που απειλούνται από την εξελισσόμενη πυρκαγιά και την μη ενημέρωσή της για την ασφαλή μετακίνηση πολιτών και το σημείο που πρέπει να οδηγηθούν”.
Το συντονιστικό
Στο Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ) δεν υπήρχε εκπρόσωπος της πυροσβεστικής και εκπρόσωπος της αστυνομίας. “Επιχειρούσαν στα μέτωπα της φωτιάς” σημειώνεται. Επικεφαλής φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης απουσιάζουν και αντικαθίστανται από χαμηλότερα στελέχη, που δεν έχουν την εμπειρία να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις.
Η Περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου δεν είναι στο Συντονιστικό Όργανο της Πολιτικής Προστασίας Ανατολικής Αττικής, ωστόσο βρίσκεται στο Κεντρικό Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας. Απών είναι και ο Αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Αττικής Πέτρος Φιλίππου, που είναι στο εξωτερικό και όπως δήλωσε, επέστρεψε την επόμενη ημέρα. Έτσι καθήκοντα προέδρου εκτελεί η Εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλος Πολιτικής Προστασίας Ιωάννα Τσούπρα.
Από τους 13 δημάρχους που σύμφωνα με το πρακτικό έχουν κληθεί, συμμετέχει μόνο ο Δήμαρχος Διονύσου Διονύσης Ζαμάνης μαζί με την Αντιδήμαρχο Καλλιόπη Ταουκσή.
Ενα Συντονιστικό δηλαδή που έγινε για τα μάτια του κόσμου και χωρίς να μπορεί να πάρει αποφάσεις.
Οι ευθύνες της Πυροσβεστικής
Tην Πυροσβεστική Υπηρεσία επιχείρησε να βάλει στο κάδρο των ευθυνών που ερευνώνται από τη Δικαιοσύνη για τις φονικές πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική η περιφερειακή σύμβουλος Ιωάννα Τσούπρα.
Ωστόσο, η μάρτυρας, η οποία αναπλήρωνε τον αρμόδιο αντιπεριφερειάρχη Ανατολικής Αττικής Πέτρο Φιλίππου, απαντώντας σε ερωτήματα που της έθεσε η εισαγγελική λειτουργός φέρεται να ανέφερε, μεταξύ των άλλων, ότι διαφορετικό πράγμα είναι η εκκένωση τύπου «άτακτη φυγή» και άλλο πράγμα είναι η οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών. Και –κατά τις ίδιες πληροφορίες –εξήγησε ότι «αυτό το τελευταίο, δηλαδή η προληπτική απομάκρυνση των πολιτών, δεν έγινε ποτέ». Η μάρτυρας προσκόμισε μάλιστα και σειρά εγγράφων θέλοντας να δείξει βάσει νόμου ποιοι έχουν την ευθύνη για την εκκένωση ή την προληπτική απομάκρυνση πολιτών σε περίπτωση κινδύνου ζωής.
Στην κατάθεσή της η Τσούπρα ξεκαθάρισε ότι στις 18.10, το απόγευμα δηλαδή της 23ης Ιουλίου 2018, η Πυροσβεστική είπε προφορικά ότι πρέπει να απομακρυνθεί ο κόσμος από τον Νέο Βουτζά, πράγμα που δεν γινόταν γιατί ήταν σε εξέλιξη η πυρκαγιά.
«Εμείς βλέπαμε μια φωτιά από πάνω απλώς. Η ενημέρωση που είχαμε ήταν ότι το μέτωπο της φωτιάς είχε κατεύθυνση προς την περιοχή Διώνη, δηλαδή στην αντίθετη πλευρά. Στείλαμε μήνυμα σε όλους τους αρμόδιους για το Συντονιστικό. Ελειπε η Πυροσβεστική. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι άκυρο» φέρεται να είπε η συγκεκριμένη μάρτυρας στην κατάθεσή της.
Οι καταγγελίες του δημάρχου
Οπως είναι γνωστό, της Ιωάννας Τσούπρα είχε προηγηθεί η κατάθεση του δημάρχου Ραφήνας Βαγγέλη Μπουρνούς, ο οποίος έχει εξαπολύσει δημοσίως σφοδρές καταγγελίες κατά της εν λόγω περιφερειακής συμβούλου υποστηρίζοντας ότι έχει πλαστογραφηθεί έγγραφο της Εκτακτης Συνεδρίασης του Συντονιστικού Οργάνου, που συγκλήθηκε το βράδυ της Δευτέρας 23 Ιουλίου, δύο ώρες αφότου η πυρκαγιά είχε κάψει ζωντανούς δεκάδες συμπολίτες μας.
Από την πλευρά της, πάντως, η Περιφέρεια Αττικής, με επίσημη ανακοίνωσή της απαντώντας στις «κατηγορίες» του δημάρχου Ραφήνας, αντιτείνει ότι δεν είναι δυνατόν να πλαστογραφηθούν τα πρακτικά ενός συλλογικού οργάνου, καθώς «αυτά συντάσσονται και επικυρώνονται δεόντως και αποστέλλονται στους συμμετέχοντες σε αυτό, όπως και έγινε και στη συγκεκριμένη περίπτωση».
Στο πρακτικό αυτό, καταλήγει η Περιφέρεια, περιγράφονται η κατάσταση της μεγάλης πυρκαγιάς, οι δράσεις και οι ενέργειες των αρμόδιων φορέων εκείνες τις δραματικές ώρες.
Από την πλευρά της η εισαγγελέας Πρωτοδικών Βαρβάρα Γνεσούλη συνεχίζει την εξέταση των μαρτύρων με ταχύτατους ρυθμούς, αναζητώντας ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες προς κάθε κατεύθυνση.
Παράλληλα, αναμένει τα αποτελέσματα της αυτοψίας της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ενώ έχει ορίσει και ανεξάρτητο πραγματογνώμονα προκειμένου και εκείνος με τη σειρά του να συντάξει τη δική του έκθεση με παρατηρήσεις και συμπεράσματα που θα φανούν χρήσιμα και θα αποτιμηθούν στο πλαίσιο της εισαγγελικής έρευνας για την απόδοση ποινικών ευθυνών.
Οι επόμενοι μάρτυρες
Η σκυτάλη των καταθέσεων τις επόμενες ημέρες περνά στον δήμαρχο Πεντέλης, στον δημοτικό σύμβουλο Μαραθώνα Δημ. Κατσιγιάννη, ενώ από το εισαγγελικό γραφείο αναμένεται να περάσει και να εξεταστεί ως μάρτυρας ο Δημήτρης Μπαλτάκος, επικεφαλής της ομάδας ΟΥΚ του Λιμενικού Σώματος.
Στόχος των εισαγγελικών Αρχών είναι η πολυεπίπεδη αυτή έρευνα να ολοκληρωθεί τάχιστα με την απόδοση ποινικών ευθυνών σε όλους όσοι με πράξεις ή παραλείψεις τους συνέτειναν στην πρόκληση του τραγικού αυτού απολογισμού.