Σε αντίθετη τροχιά κινούνται για άλλη μια φορά Ηνωμένες Πολιτείες και Γερμανία. Αυτή τη φορά σε σχέση με την Τουρκία. Ο Λευκός Οίκος επέβαλε χθες κυρώσεις εναντίον των υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών της Τουρκίας λόγω της συνεχιζόμενης κράτησης του αμερικανού πάστορα Αντριου Μπράνσον. Οπως είπε η εκπρόσωπος Τύπου Σάρα Σάντερς, οι δύο άνδρες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη σύλληψη και φυλάκιση του Μπράνσον το 2016. Τουρκικό δικαστήριο απέρριψε την Τρίτη αίτημα του πάστορα να ανασταλεί η κατ’ οίκον κράτησή του όσο διαρκεί η δίκη του με την κατηγορία της τρομοκρατίας. Ο Μπράνσον κατηγορείται ότι βοήθησε τους γκιουλενιστές που σύμφωνα με την Αγκυρα βρίσκονται πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Την ίδια στιγμή, η Γερμανία προσπαθεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με την Τουρκία. Λίγους μήνες μετά τη φωτογράφιση του τουρκικής καταγωγής ποδοσφαιριστή Μεσούτ Οζίλ με τον πρόεδρο της Τουρκίας, που είχε προκαλέσει σάλο, ετοιμάζονται να ποζάρουν τον επόμενο μήνα δίπλα στον Ερντογάν η ίδια η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και ο γερμανός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ.
«Επιτέλους, ο Ερντογάν δεν είναι ένας κανονικός πρόεδρος μιας κανονικής δημοκρατίας», δήλωσε ο γνωστός πολιτικός των Πρασίνων Τζεμ Οζντεμίρ, τουρκικής καταγωγής κι αυτός, όταν πληροφορήθηκε ότι η γερμανική κυβέρνηση κάλεσε τον τούρκο πρόεδρο για επίσημη επίσκεψη στη χώρα τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Ακόμη οξύτερος ήταν ο Φρανκ Ούμπεραλ, πρόεδρος της Ενωσης Γερμανών Δημοσιογράφων. «Είναι απίστευτο ότι θα αποδοθούν στρατιωτικές τιμές στον Ερντογάν στο Βερολίνο», τόνισε, «και ότι οι γερμανοί ηγέτες θα φωτογραφιστούν χαμογελαστοί μαζί του τη στιγμή που εξακολουθούν να κρατούνται αμέτρητοι αθώοι δημοσιογράφοι στις τουρκικές φυλακές».
Οπως επισημαίνει ο Μάθιου Καρνίτσνιγκ στον ιστότοπο Politico, η πρόσκληση που έγινε προς τον Ερντογάν παρά τις ανησυχίες για τον τρόπο με τον οποίο κυβερνά δείχνει τη στρατηγική σημασία που έχει η Αγκυρα για το Βερολίνο. Αυτό που προβληματίζει περισσότερο τη γερμανική κυβέρνηση είναι η όλο και μεγαλύτερη απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση. Σε μια στιγμή έντασης με τη Ρωσία, η Γερμανία προσπαθεί να αποτρέψει την περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεων με μια άλλη μεγάλη δύναμη στο κατώφλι της Ευρώπης. Και με δεδομένο ότι φιλοξενεί στο έδαφός της περί τα τρία εκατομμύρια Τούρκους, πολλοί από τους οποίους είναι υποστηρικτές του Ερντογάν, έχει ακόμη μεγαλύτερο συμφέρον να βελτιώσει τις σχέσεις της.
Η αρχική αντίδραση στην αναγγελία της επίσκεψης, όμως, δείχνει ότι η γερμανική κοινή γνώμη δεν έχει πειστεί για τη σκοπιμότητά της. Πέρυσι συνελήφθησαν στην Τουρκία ένας γερμανός ακτιβιστής και ένας τουρκικής καταγωγής γερμανός δημοσιογράφος, οδηγώντας τον τότε υπουργό Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ να μιλήσει για «αναπροσανατολισμό» των σχέσεων του Βερολίνου με την Τουρκία. Οι δύο άνδρες στη συνέχεια αποφυλακίστηκαν, ένας αριθμός Γερμανών όμως παραμένει στη φυλακή.
Τον τελευταίο καιρό, η ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες έχει υποχωρήσει. Και τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Τουρκία αποτελούν ένα ακόμη κίνητρο για να χαμηλώσει τους τόνους ο Ερντογάν. Οσο για το Βερολίνο, πάντα θεωρούσε ότι είναι καλύτερα να κάνεις διάλογο παρά να μη μιλάς. Ή, όπως το έθεσε η «Süddeutsche Zeitung», «μέσα σε λίγες ώρες, ο πρόεδρος, η καγκελάριος, ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου και ο πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου θα έχουν την ευκαιρία να πουν στον Ερντογάν πράγματα που κανείς στην πατρίδα του δεν τολμάει πλέον να του πει».
