Υπάρχουν κάποιες ήττες τόσο καθαρές που δεν χρειάζεται καν να υπεραναλύσεις τα λάθη και τις τακτικές που οδήγησαν σε αυτές. Υπό αυτή την έννοια, το να συγκρίνεις την εικόνα διάλυσης της κυβέρνησης στη διαχείριση της πολύνεκρης πυρκαγιάς στο Μάτι με τη μάχη του Βατερλώ είναι σχεδόν προσβλητικό στη μνήμη του Ναπολέοντος.
Η κυβέρνηση και τα κόμματα που τη συναποτελούν, από τα κατώτερα κλιμάκιά τους ώς τις ηγεσίες, επιδόθηκε σε χιλιοπαιγμένα επικοινωνιακά παιχνίδια για να διαχειριστεί μια πολύ πραγματική κι αρκετά πρωτόγνωρου μεγέθους καταστροφή. Από τη Δευτέρα το απόγευμα κιόλας αυτό το «μικρομάνατζμεντ» της φρίκης ξεκίνησε από τα social media, με δεκάδες ψεύτικους λογαριασμούς που όλως τυχαίως δημιουργήθηκαν για να κάνουν, όλως τυχαίως, τις ίδιες αναρτήσεις. Ταυτοχρόνως, επώνυμα στελέχη επιδίδονταν σε λυσσαλέες επιθέσεις στα ΜΜΕ και σε πολίτες και προετοίμαζαν τα αφηγήματα της κλιματικής αλλαγής, των εμπρησμών και των αυθαιρέτων – γιατί το σωστό το παπατζιλίκι χτίζεται γύρω από μια αλήθεια. Επειτα από εκείνη την καταραμένη Δευτέρα κάθε μέρα πέρναγε με τον αριθμό των νεκρών να ανεβαίνει και την καμπάνια ενοχοποίησης των θυμάτων να θυμίζει ζοφερές εποχές. Από την ατομική ευθύνη των θυμάτων πέρασαν στη συλλογική ευθύνη της κοινωνίας, των «συνυπεύθυνων στην παρανομία», με μια τζούρα από οικογενειακή ευθύνη, αναζητώντας αν ιδιοκτήτης ακινήτου είναι συγγενής στελέχους της αντιπολίτευσης.
23/07
Απ’ το βαλκανικό σικ στον τρόμο
Μόσταρ, Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και οι ομόλογοί του της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ και του Μαυροβουνίου Ντούσκο Μάρκοβιτς βραβεύονται για τη συνεισφορά τους στην ειρήνη στα Βαλκάνια. Η επίσκεψη και οι τελετουργίες είναι το απόλυτο βαλκανικό πολιτικό σικ. Υπογραφή διακήρυξης ειρήνης, συμβολικοί περίπατοι και ξεναγήσεις σε μνημεία που προσφέρονται για φωτογραφίες με βλέμματα που ατενίζουν το μέλλον. Παραδόξως, στο Τwitter του Πρωθυπουργού επιλέγεται το πιο βαρετό ενσταντανέ, μια συνάντηση επισήμων σε ένα άδειο τραπέζι. Την ίδια ώρα η φωτιά μαίνεται στην Ανατολική Αττική. Κάποια στιγμή, μετά τις 7 το απόγευμα, κάποιος, προφανώς, καταλαβαίνει ότι ο Πρωθυπουργός πρέπει να επιστρέψει. Στο πρώτο tweet για την πυρκαγιά αναφέρει στην πρώτη πρόταση ότι πρόκειται για «τρία παράλληλα μέτωπα». Στο δεύτερο γίνεται ακόμη πιο σαφής: «Το γεγονός ότι εκδηλώνονται ταυτόχρονα παράλληλες εστίες ανατολικά και δυτικά μάς προβληματίζει». Το γνώριμο από το 2007 αφήγημα του εμπρησμού βγαίνει από το χρονοντούλαπο της Ιστορίας και ο Αλέξης Τσίπρας επιβιβάζεται στο αεροπλάνο για την Αθήνα.
23/07
Η σύσκεψη – φιάσκο
Βράδυ Δευτέρας, λίγο πριν από τα μεσάνυχτα. Διακόπτουμε το μακάβριο πρόγραμμά μας για ζωντανή σύνδεση με το κέντρο επιχειρήσεων, όπου ο Πρωθυπουργός συσκέπτεται με υπουργούς και αξιωματικούς. Ξεκινάμε με την κλασική ενημέρωση. Πόσες εστίες. Εμφατικά, «ταυτόχρονες εστίες», φρύδια σηκώνονται, φωνές που θέλουν να μας πουν ότι κάτι θέλουν να μας πουν. «Σε ύφεση το φαινόμενο». «Τι ώρα σηκώνονται τα Καναντέρ;» ρωτάει ο Πρωθυπουργός που μάλλον δεν είχε παρακολουθήσει ζωντανά κάλυψη πυρκαγιών ούτε στην τηλεόραση, αλλιώς δεν εξηγείται η άγνοια αυτής της πληροφορίας. Κάποια στιγμή αντιδρά σχεδόν έκπληκτος στο άκουσμα της πληροφορίας ότι υπάρχουν εγκλωβισμένοι στο Κόκκινο Λιμανάκι, είδηση λίγων ωρών. Προπαγάνδα ή ειλικρινής άγνοια; Διαλέξτε τι προτιμάτε – και τα δύο τρομακτικά είναι. Ούτε κουβέντα για νεκρούς. «Εχουν διακομιστεί τραυματίες στο Σισμανόγλειο» όταν είχε φτάσει ήδη εκεί τουλάχιστον μία σορός. Ηξεραν. Δεν ήθελαν να μας το πουν ή δεν ήθελαν να το ακούν – εξάλλου οι νεκροί, αν δεν υπάρχουν για τους ζωντανούς, χάνονται. Την ίδια ώρα άνθρωποι βρίσκονται ακόμη στη θάλασσα. Μια φρεγάτα που εστάλη, παρότι δεν μπορεί να πλησιάσει τη βραχώδη ακτή, περισυλλέγει ανθρώπους από τα ανοιχτά, ενώ ψαράδες, ντόπιοι και ξένοι, βγάζουν τον περισσότερο κόσμο στη στεριά. Οι εικόνες τούς τρομάζουν και πονάνε. Πολλοί ψάχνουν τους δικούς τους ανθρώπους και απελπισμένοι φωνάζουν στα ΜΜΕ για τα παιδιά, τις μανάδες και τους συντρόφους τους. Ευτυχώς κανείς τους δεν βλέπει τηλεόραση.
26/07
Μπορείτε και χειρότερα
Πέμπτη βράδυ, έκτακτη συνέντευξη Τύπου. Αξιωματικοί, ο Νίκος Τόσκας, ο Δημήτρης Τζανακόπουλος και στις πρώτες θέσεις το υπερόπλο Νίκος Παππάς. Μας ανακοινώνεται ότι επιστρατεύτηκαν δορυφόροι, υπηρεσίες Διαστήματος και ύφος βαρύ κι ασήκωτο και παρουσιάζονται φωτογραφίες από το Google με κόκκινες σημάνσεις πάνω, οι οποίες υποτίθεται πως αποδεικνύουν ότι «σκοτεινά κέντρα» λάνσαραν ένα σχέδιο να μας κάψουν, οπότε εμείς οφείλουμε να υποθέσουμε πως κάτι πολύ κακό μάς συμβαίνει. Μετά αρχίζει η κουβέντα για το πώς ανταποκριθήκαμε εμείς σε αυτή τη φοβερή επίθεση. Εκεί ο Νίκος Τοσκας μάς πρόσφερε μια ακόμη πανελλήνια πρεμιέρα, ένα ριάλιτι σόου μοναδικής έμπνευσης, στο οποίο ο υπουργός αυτοαξιολογήθηκε μπροστά στο κοινό και αποφάσισε πως έχει υπάρξει αλάνθαστος. Ουδείς λόγος για τους δεκάδες νεκρούς, παρότι, εντάξει, παραδέχτηκαν ευτυχώς την ύπαρξή τους. Καμία προσποίηση οδύνης ή αμφιβολίας της αρτιότητας των όσων μεσολάβησαν. Στη συζήτηση για το αν μπορούσε να γίνει εκκένωση ο Τόσκας είπε πως δεν γίνεται. Ενας υπαρχηγός της Πυροσβεστικής κάπως άβολα μάς εξηγούσε διάφορα ακατάληπτα, μέχρι που πήρε τα πράγματα στα χέρια του ο Τζανακόπουλος και με τόνο που δεν σήκωνε πολλά πολλά εξήγησε πως δεν γίνονται αυτά τα πράγματα, πως 20.000 άνθρωποι δεν εκκενώνονται σε μιάμιση ώρα και διάφορα άλλα που αν τα λέγαμε σε κανέναν Ιάπωνα θα νόμιζε ότι είμαστε ηλίθιοι. Κάπου στο τέλος κάποιος ήθελε να ρωτήσει για τους αγνοουμένους. «Α ναι, να πούμε και για τους αγνοουμένους» συμφώνησε ο Τζανακόπουλος. Καλοσύνη του.
26/07
Ο Καμμένος στα καμένα
Πέμπτη πρωί. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Πάνος Καμμένος, επισκέπτεται το Μάτι. Η εικόνα του να διαπληκτίζεται με πυρόπληκτο πολίτη ενώ δίπλα μια κοπέλα ξεσπάει σε κλάματα θα μεταδοθεί στα μεγαλύτερα ΜΜΕ όλου του κόσμου και θα τον ακολουθεί για πάντα. Με αγέρωχο βλέμμα, σαν να το έχει ξεπατικώσει από κάποια νυχτερινή φαντασίωση με τον στρατηγό Πάτον, ακούει τα παράπονα των ανθρώπων που είδαν τον πιο άγριο και βίαιο θάνατο και την καταστροφή χωρίς να σπάει ούτε μια ρυτίδα στο πρόσωπό του. Αντιθέτως, έχει μια απάντηση για όλα. Γιατί άργησαν να τους σώσουν από τη θάλασσα; «Ποιος μάζεψε το παιδί σου; Ποιος;» να ρωτάει. «Μάζεψε». Λες και τσακώνονται στη γειτονιά για κάποιο άτακτο ανήλικο. «Εγώ μάζεψα το παιδί μου κύριε υπουργέ, εγώ, μόνος μου». Δεν τον κοιτάει καν. «Αν σας πούμε να δώσετε ένα μέτρο από το οικόπεδό σας για να γίνει δρόμος θα το δώσετε;», βρυχάται. Στο Μάτι βρίσκεται δημοσιογράφος του BBC με κάμερα. Σπάνια βλέπεις άνθρωπο να μιλάει με τόση αυτοπεποίθηση μια γλώσσα που κατέχει μετρίως. «Ολες αυτές οι ιδιοκτησίες, η πλειοψηφία τους, δεν έχει άδεια. Εχουν καταλάβει την ακτή χωρίς κανόνες». Θυμάστε ότι μιλάει για τα σπίτια από όπου βγάζουν ακόμη πτώματα ε; Ναι; Συνεχίζουμε: «Μετά από μια τέτοια τραγωδία ήρθε η στιγμή να καταλάβουν πως είναι επικίνδυνο για αυτούς και τις οικογένειές τους να μην ακολουθούν τους νόμους και τους κανόνες». Σε ελεύθερη μετάφραση: Ας πρόσεχαν. Ο νομοταγής Πάνος Καμμένος έφυγε από εκεί με το κεφάλι ψηλά. Κι όσοι νόμιζαν ότι αυτό που είπε δεν είναι η κυβερνητική γραμμή, καλό θα ήταν να κατεβάσουν το δικό τους.
30/07
Ο ηγέτης που έμεινε αόρατος
Δευτέρα πρωί. Πολύ πρωί, την ώρα που βρίσκεις ζεστό κουλούρι στον φούρνο. Ο Πρωθυπουργός, ο έχων την πολιτική ευθύνη που υπερκαλύπτεται από το Ανεύθυνο του Τσίπρα (κατά το παπικό και τοσκικό Αλάθητο), επισκέπτεται το Μάτι, χωρίς προειδοποίηση στα ΜΜΕ, συνοδευόμενος αποκλειστικώς από λίγους συνεργάτες και την ασφάλειά του. Η επίσκεψη προχωράει ομαλά καθώς οι πολίτες δεν γνώριζαν πως θα βρίσκεται εκεί και απέφυγε να έρθει αντιμέτωπος με πυρόπληκτους. Απέφυγε να σταθεί μπροστά τους με ταπεινότητα και να ακούσει τον πόνο τους ακόμη κι αν τον θεωρούσε άδικο, να συμμετάσχει στη διαχείριση του συλλογικού τραύματος. Η ενημέρωσή μας για την επίσκεψή του φιλτράρεται αποκλειστικά από το γραφείο του. Μαθαίνουμε ότι πήγε να εποπτεύσει, να ενημερωθεί, πράγματα που θα μπορούσε ενδεχομένως να κάνει και στο γραφείο του. Ομως εκεί δεν θα είχαμε αυτές τις όμορφες, αν και κάπως ερασιτεχνικές, φωτογραφίες. Ο ηγέτης μιλάει με στρατιώτες. Ο ηγέτης δείχνει με το δάχτυλο στο υπερπέραν, σαν άλλος Λένιν. Ο ηγέτης μιλάει με απλό πολίτη. Ο απλός πολίτης ήταν διευθυντής γραφείου υπουργού του Καραμανλή. Οι άλλοι κάτοικοι κάπου παραπέρα μαζεύουν τις στάχτες της ζωής τους. Μη στενοχωρείτε τον ηγέτη. Οι άλλοι φταίνε.
