Μια σειρά από σπουδαία κινητά ευρήματα, όπως χάλκινα και πήλινα ειδώλια γυναικών και ζώων, αλλά και θραύσματα από μαρμάρινα αγαλμάτια γυναικών, εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών ερευνών στο ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος στην Αμάρυνθο Ευβοίας, που χρονολογείται στα ύστερους αρχαϊκούς ως ελληνιστικούς χρόνους, το οποίο αποκαλύφθηκε το 2017 από την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας.
«Εκείνο που διαπιστώνει κανείς είναι ότι το ιερό ήταν πάρα πολύ σημαντικό, είχε πολύ μεγάλη έκταση και αποτελούνταν από πολλά κτίρια. Εκτός από το αρχικό στωικό κτίριο που βλέπει προς τα δυτικά, δηλαδή προς το σημείο όπου υπολογίζουμε ότι ήταν το Ιερό της Αρτέμιδος, έχουμε βρει κι άλλα στωικά κτίρια, κάποια παλαιότερα. Έχουμε δηλαδή εντοπίσει διαδοχικές φάσεις».
Μάλιστα,συμπλήρωσε «ένα πολύ επιμελημένης μορφής κτίριο, που ανακαλύψαμε πέρσι και ήταν ο περίβολος ο οποίος όριζε το ιερό από τα ανατολικά, ίσως παίζει και τον ρόλο της αντιστήριξης γιατί εκεί έχουμε το κατέβασμα του λόφου της Παλαιοχώρας» αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αμαλία Καραπασχαλίδου, επίτιμη έφορος Αρχαιοτήτων Ευβοίας, συνδιευθύντρια τον ανασκαφών μαζί με τον καθηγητή Καρλ Ρέμπερ του Πανεπιστημίου της Λωζάννης και διευθυντή της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα.
«Φέτος εντοπίσαμε και πολλά κινητά ευρήματα, βέβαια αρκετά κατεστραμμένα, που παρόλα αυτά μας δείχνουν πόσο σημαντικό ιερό ήταν» προσθέτει η ίδια στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, δίνοντας κάποια παραδείγματα: «Έχουμε βρει αρκετά γυναικεία πήλινα ειδώλια που παριστάνουν πιθανώς την Αρτέμιδα, αλλά και ζώων, όπως ένα πήλινο ειδώλιο κάπρου. Επίσης βρέθηκαν χάλκινα ειδώλια, όπως ένα πάρα πολύ ωραίο ταυράκι με πολύ επιμελημένα κέρατα, καθώς και θραύσματα από μαρμάρινα αγαλμάτια γυναικών, όπως δαχτυλάκια που είναι πολύ όμορφα πλασμένα. Πρόπερσι μάλιστα είχαμε βρει το χέρι ενός γυναικείου αγάλματος, πιθανόν της Αρτέμιδος που κρατάει πυρσό. Δεν σώζεται το υπόλοιπο, πλην όμως είναι κι αυτό ένα στοιχείο κι έτσι το παζλ ενώνεται σιγά – σιγά» επισημαίνει.
«Επίσης σε ένα σημείο που θεωρούμε αποθέτη, όπου δηλαδή είχαν αποθέσει μεταλλικά αντικείμενα, βρήκαμε τη φαρέτρα, ύψους περίπου 12 εκ., προφανώς από ένα χάλκινο αγαλμάτιο της Αρτέμιδος, το οποίο συντηρήθηκε και είναι πάρα πολύ ωραίο. Φαίνεται ότι είχε σημεία στερέωσης, άρα την κρεμούσε στην πλάτη της, εκεί που έβαζε το τόξο της», τονίζει η κ. Καραπασχαλίδου.
Η ίδια πιστεύει ότι θα βρεθούν ακόμα περισσότερα ευρήματα στο μέλλον. «Αν κατεδαφιστεί ένα σπιτάκι που έχει απαλλοτριωθεί προς τα νοτιοδυτικά της ανασκαφής πιστεύουμε ότι θα βρούμε σημαντικά πράγματα. Επίσης, θα συνεχίσουμε την έρευνα του αποθέτη, όπου βρήκαμε τη φαρέτρα και θα δούμε τη χρήση ορισμένων κτιρίων που δεν ξέρουμε ακόμα. Αν ενοποιηθεί ο χώρος και βρούμε περισσότερα, σίγουρα οι πληροφορίες μας θα είναι πιο λεπτομερειακές», διευκρινίζει.
Περιγράφει ένα ακόμα εύρημα που εντοπίστηκε την τελευταία μέρα των φετινών ερευνών, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν τέλη Ιουνίου με αρχές Αυγούστου 2018, επισημαίνοντας ότι «πρόκειται για ένα θραύσμα από ενεπίγραφο βάθρο αγάλματος που ήταν αφιερωμένο στις τρεις θεότητες (‘Αρτεμη, Απόλλωνα, Λητώ), γιατί λέει ότι ο Παράμονος -όνομα γνωστό από την Ερέτρια καθώς το έχουμε βρει σε επιγραφές- το αφιερώνει σε δοτική πτώση στις τρεις θεότητες. Το εύρημα αυτό προστίθεται στις άλλες δυο επιγραφές που ανακαλύψαμε πέρσι και οι οποίες αναφέρουν το ίδιο».
Όσο για τις καταστροφές που προκλήθηκαν στο ιερό κατά τη διάρκεια των αιώνων, η ίδια επισημαίνει ότι αυτό οφείλεται στη συχνή χρήση του χώρου σε διάφορες περιόδους, όπως στη ρωμαϊκή εποχή, ενώ πολλές ήταν και οι φθορές που προκάλεσαν οι νεοέλληνες. «Μας έλεγαν οι γείτονες ότι αρχές του περασμένου αιώνα έρχονταν από τον Ωρωπό και έπαιρναν υλικό. Δηλαδή, το λιθολογούσαν και το μετέφεραν είτε για να χτίσουν είτε για να κάνουν ασβέστη. Μέσα στον χώρο του ιερού έχουμε βρει ένα μεγάλο σύγχρονο ασβεστοκάμινο, όπου εκεί έχουν καταστρέψει πολλά», καταλήγει.
