Αναζήτηση
Σε επίσκεψη στην Δανία, ο Εμανουέλ Μακρόν δεν σταματά να αναφέρει ως υπόδειγμα το σύστημα της flexicurity – flexisecurite*, που συνδυάζει κινητικότητα στην απασχόληση και γενναιόδωρα επιδόματα ανεργίας, ακόμη και αν η αγορά εργασίας στην Δανία και την Γαλλία δεν είναι συγκρίσιμες.
Το μοντέλο αυτό εφαρμόζεται στη Δανία εδώ και 20 χρόνια και θεωρείται επιτυχημένο σε αυτήν την ευημερούσα χώρα των 5,7 εκατομμυρίων κατοίκων, όπου ο κοινωνικός διάλογος προηγείται κάθε μεταρρύθμισης, πράγμα που ενθουσιάζει τον πρόεδρο της Γαλλίας.
«Κατά την άφιξή μας, ο πρεσβευτής μού είπε: έρχεστε σε μία χώρα όπου εφαρμόζεται το δικό σας πρόγραμμα», είπε ο Μακρόν κατά την διάρκεια του δείπνου με την βασιλική οικογένεια.
Το μοντέλο της Δανίας, «από το οποίο ολόκληρη η Ευρώπη θα έβγαινε κερδισμένη αν αντλούσε έμπνευση», δείχνει ότι «το κράτος προνοίας μπορεί να συνδυασθεί με την ελεύθερη επιχειρηματικότητα και ο ανταγωνισμός μπορεί να συνδυασθεί με το Περιβάλλον» είπε, ένα σχήμα που ακούγεται σαν απάντηση στις επικρίσεις κατά της αγοράς που διατυπώνει ο υπουργός του, ο ακτιβιστής οικολόγος Νικολά Ιλό, που παραιτήθηκε την Τρίτη αιφνιδιαστικά.
Όπως δείχνει το όνομά της, η flexicurity επιτρέπει στις επιχειρήσεις να απολύουν εύκολα υπαλλήλους, οι οποίοι σε αντάλλαγμα λαμβάνουν υψηλά επιδόματα ανεργίας και σημαντικές κοινωνικές παροχές (σύνταξη, γονική και άλλη άδεια. κλπ) ανεξάρτητα με την αρχαιότητα. Οι παροχές αυτές είναι τόσο υψηλές που δεν υπάρχει κανένα κόστος στην αλλαγή εργοδότη.
Η ιδέα ενέπνευσε την πολιτική της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης του Πολ Νίρουπ Ράσμουσεν (1993-2001), την ώρα που η χώρα εφάρμοζε μία από τις υψηλότερες φορολογίες στον κόσμο και η ανεργία ξεπερνούσε το 11%.
Η Δανία επέλεξε το 1994 να απλοποιήσει δραστικά την απόλυση και την πρόσληψη.
Και κέρδισε το στοίχημα: με την βοήθεια της θετικής διεθνούς συγκυρίας, η ανεργία έπεσε κάτω από το 5% από το 2000, ενώ τον φετινό Ιούνιο βρισκόταν στο 3,9%, στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και δέκα χρόνια.
Ακόμη σήμερα, το υπουργείο Απασχόλησης της Δανίας επαίρεται για το γεγονός ότι «το ένα τρίτο των εργαζομένων αλλάζει εργασία κάθε χρόνο» και ότι «οι μισθωτοί ανεβαίνουν με ταχύ ρυθμό την μισθολογική κλίμακα».
Στην Δανία, χάρις στην επαγγελματική εκπαίδευση, οι εργαζόμενοι μπορούν να αλλάξουν ζωή.
Όμως, τα επιδόματα ανεργίας δεν είναι πλέον όσο γενναιόδωρα θα μπορούσαν να είναι: το 2010 η μέγιστη χρονική διάρκεια περιορίσθηκε το μισό, στα δύο χρόνια, με έναν επιπλέον χρόνο υπό όρους.
Οι όροι χορήγησης επιδόματος ανεργίας είναι αυστηροί και οι έλεγχος των ανέργων δραστικός, περιλαμβάνοντας και κατάργηση σε περίπτωση που ο άνεργος δεν αναζητεί ενεργητικά εργασία. Σε τέτοιο βαθμό, που η πλειοψηφία των κομμάτων συμφώνησε αυτόν τον μήνα στην άμβλυνση αυτών των όρων.
Η σημασία των συνδικάτων
Η κυβέρνηση Μακρόν θεωρεί ότι η flexicurity είναι το εργαλείο αντιμετώπισης της μαζικής ανεργίας. Εξ ου και η ψήφιση νόμων για την χαλάρωση του κώδικα εργασίας, ανάπτυξης της επαγγελματικής κατάρτισης, επέκταση του ασφαλιστικού καθεστώτος των ανέργων στους παραιτούμενους και ανεξάρτητα εργαζόμενους και αυστηρότερο έλεγχο των ανέργων.
Αυτό δεν είναι καινούργιο: ο Φρανσουά Φιγιόν το 2005 και ο Νικολά Σαρκοζί το 2007 ήδη φλέρταραν το μοντέλο της Δανίας.
Μόνο που στην Δανία, η μεταρρύθμιση υιοθετήθηκε με την σύμφωνη γνώμη των κοινωνικών εταίρων, ενώ στην Γαλλία πολλά συνδικάτα είναι κατηγορηματικά αντίθετα σε οποιαδήποτε αμφισβήτηση του καθεστώτος των εργασιακών συμβάσεων. Η κυβέρνηση άλλωστε δεν τόλμησε να θίξει κατά οποιονδήποτε χρόνο τις συμβάσεις αορίστου χρόνου.
Εξάλλου, το ειδικό βάρος των συνδικάτων στην Δανία δεν είναι το ίδιο με την Γαλλία. Οι σχέσεις μεταξύ εργοδοσίας και συνδικάτων διέπεται από αμοιβαίο σεβασμό: περί το 70% των δανών μισθωτών είναι γραμμένοι σε συνδικάτα, έναντι μόνο του 8% για την Γαλλία, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.
Εάν η μερική απασχόληση -εθελούσια ή μη- είναι ελαφρά υψηλότερη στην Δανία (25% έναντι 20% στην Γαλλία), οι μισθοί στην Δανία είναι πολύ υψηλότεροι: ένα δανός μισθωτός πλήρους απασχόλησης λαμβάνει κατά μέσον όρο 260.000 δανικές κορώνες (35.000 ευρώ) ετησίως, προ φόρων.
Εξ άλλου, η δια βίου εκπαίδευση στην Δανία θεωρείται η πλέον αποτελεσματική στην Ευρώπη πριν από την Σουηδία, γεγονός που αποτελεί ατού για την εξασφάλιση της προσαρμοστικότητας των εργαζομένων σε μία χώρα που πλέον βρίσκεται αντιμέτωπη με ελλείψεις εργατικού δυναμικού.
