Η Χιλή διαθέτει το 82% του συνόλου των παγετώνων στην Λατινική Αμερική οι οποίοι βρίσκονται σε κίνδυνο, προειδοποιούν οι επιστήμονες: εκτός από την κλιματική αλλαγή, η σκόνη που προκαλεί η διαδικασία της εξόρυξης μεταλλευμάτων, σημαντικός πρωτογενής τομέας της χώρας, επιταχύνουν το λιώσιμό τους απειλώντας έτσι ένα από τα μεγαλύτερα αποθέματα πόσιμου ύδατος στον κόσμο.
Αν και η σχέση αιτίας και αποτελέσματος εξακολουθεί να είναι δύσκολο να καθοριστεί, σύμφωνα με τον καθηγητή κλιματολογίας Φαμπρίς Λαμπέρτ στο καθολικό πανεπιστήμιο του Σαντιάγο, η διαδικασία εξόρυξης αποτελεί μία μεγάλη απειλή για τους περίπου 24.114 παγετώνες που βρίσκονται στη Χιλή.
«Η σκόνη που προκαλείται από τις εξορύξεις κάθεται πάνω στους πάγους. Η επιφάνειά τους τότε αρχίζει σταδιακά να γκριζάρει, τα σωματίδια απορροφούν την ηλιακή ενέργεια με αποτέλεσμα να ενεργοποιείται η ταχεία διαδικασία λιωσίματος των παγετώνων» εξηγεί στο γαλλικό πρακτορείο ο Λαμπέρ. Διευκρινίζει μάλιστα οτι « η πλειοψηφία των παγετώνων στη Χιλή βρίσκονται γύρω από τις εγκαταστάσεις που γίνονται οι εξορύξεις».
Αντίθετη άποψη όμως εκφράζει ο πρόεδρος του συμβουλίου ανθρακωρύχων της Χιλής Χοακίν Βιλαρίνο ο οποίος υποστηρίζει οτι «πάνω από το 70% των δραστηριοτήτων των εξορύξων πραγματοποιείται σε ζώνες όπου δεν υπάρχουν παγετώνες. Σύμφωνα με τον Βιλαρίνο, η νομοθεσία της Χιλής προβλέπει μία «σημαντική προστασία όπου οι εταιρίες εξόρυξης εμποδίζονται να καταστρέφουν τους παγετώνες»
Οι επιστήμονες απαντούν οτι εκείνο που επείγει είναι ο ρεαλισμός. Επισημαίνουν τη επιτακτική ανάγκη να βρεθεί ένας τρόπος να προστατευθούν οι παγετώνες χωρίς να καταστραφεί η βιομηχανία εξόρυξης, σημαντικός παράγοντας της οικονομίας της χώρας.
Χάρη στον τομέα της εξόρυξης η Χιλή συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους παραγωγούς χαλκού παγκοσμίως, με 5,6 εκατ. τόνους ετησίως.
Το 2014 συντάχθηκε ένα νομοσχέδιο για την απαγόρευση ορισμένων επικίνδυνων βιομηχανικών δραστηριοτήτων κοντά στους παγετώνες. Μετά από διάφορες αλλαγές, το νομοσχέδιο έχασε την αρχική του μορφή μέχρι που η δεξιά κυβέρνηση του Σεμπαστιάν Πινιέρα αποφάσισε να το «θάψει» οριστικά τον περασμένο Ιούνιο.
Το σκεπτικό της κυβέρνησης Πινιέρα είναι οτι η δράση του Τμήματος Βιοποικιλότητας και των Προστατευόμενων Αγριων Περιοχών (SBAP), η οποία προστατεύει τα εθνικά πάρκα είναι επαρκή. Την αντίθεσή τους εκφράζουν όμως οι ειδικοί, υποστηρίζοντας οτι οι παγετώνες που απειλούνται περισσότερο βρίσκονται στις ζώνες που προστατεύονται από το SBAP.
Στο «πλευρό» της κυβέρνησης βρίσκονται και οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας εξορύξεων, ισχυριζόμενοι οτι η κυβέρνηση σοφά έπραξε και απέσυρε το εν λόγω νομοσχέδιο.
Την ίδια ώρα εκρεμούν δύο σχέδια. Το ένα είναι η μεταρρύθμιση που αφορά τα ύδατα, προκειμένου να απαγορευθεί « το δικαίωμα να τίθενται προς ύδρευση τα νερά των παγετώνων» σε μία χώρα όπου οι εταιρίες ύδρευσης είναι ιδιωτικές.
Το δεύτερο σχέδιο το οποίο παρουσίασε η αντιπολίτευση προτείνει να καταχωρηθούν οι παγετώνες « ως προστατευόμενη εθνική περιουσία για δημόσια χρήση» και να μην επιτρέπονται τουριστικές ή επιστημονικές δραστηριότητες.
Η μείωση της επιφάνειας των παγετώνων στη Χιλή είναι σε ευθεία γραμμή με την παγκόσμια τάση, σύμφωνα τη διεθνή υπηρεσία προστασία των παγετώνων. Για την ώρα, η Αργεντινή είναι η μοναδική χώρα της Λατινικής Αμερικής και η μοναδική στον κόσμο που διαθέτει μία ειδική νομοθεσία για την προστασία των παγετώνων.