Τον Ιούνιο υποδέχθηκε το πλοίο Aquarius που μετέφερε πρόσφυγες με ανοικτές αγκάλες, όμως πλέον απελαύνει τους μετανάστες στο Μαρόκο: η Ισπανία του Πέδρο Σάντσεθ στέλνει αντιφατικά μηνύματα σε ό,τι αφορά τη μετανάστευση.
Ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός ανέλαβε την εξουσία την 1η Ιουνίου και αμέσως έκανε την έκπληξη στην Ευρώπη ανοίγοντας το λιμάνι της Βαλένθια για το Aquarius, το πλοίο ΜΚΟ που μετέφερε 630 πρόσφυγες αφού η Ιταλία και η Μάλτα αρνήθηκαν να του επιτρέψουν να ελλιμενιστεί.
Την ίδια ώρα η κυβέρνηση Σάντσεθ ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να διευκολύνει την πρόσβαση των παράτυπων μεταναστών στη δημόσια υγεία και να βγάλει το συρματόπλεγμα από τους ισπανικούς θύλακες Θέουτα και Μελίγια στο οποίο τραυματίζονται καθημερινά πρόσφυγες από το Μαρόκο που προσπαθούν να εισέλθουν στην Ισπανία.
Μια πολιτική ανοικτή, την οποία επέκρινε σφοδρά η δεξιά αντιπολίτευση κατηγορώντας τους Σοσιαλιστές ότι απευθύνουν «ανοικτό κάλεσμα» στην παράτυπη μετανάστευση και ότι ενθαρρύνουν «τις μαφίες» των διακινητών.
Η Ισπανία έγινε αυτό το καλοκαίρι η βασική πύλη εισόδου των παράτυπων μεταναστών στην Ευρώπη, με περισσότερες από 32.000 αφίξεις από την αρχή της χρονιάς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετανάστευσης, αριθμός διπλάσιος σε σχέση με την ίδια εποχή πέρυσι.
Μετά το Aquarius ένα άλλο πλοίο της ΜΚΟ Open Arms αποβίβασε τρεις φορές πρόσφυγες σε τρία ισπανικά λιμάνια προτού η ισπανική κυβέρνηση στα μέσα Αυγούστου αποφύγει να δεχθεί ξανά το Aquarius, προτιμώντας να διαπραγματευθεί με άλλες ευρωπαϊκές χώρες για την κατανομή των προσφύγων που τελικά αποβιβάστηκαν στη Μάλτα.
Το πρώτο σημάδι της αλλαγής πορείας παρατηρήθηκε στα τέλη Αυγούστου με την απέλαση στο Μαρόκο περίπου εκατό μεταναστών μία ημέρα μετά την παράτυπη είσοδό τους στη Θέουτα.
Δύο μετανάστες, που φέρονται να εισέβαλαν στη Θέουτα με τη βία στο τέλος Ιουλίου, τέθηκαν την Τετάρτη υπό κράτηση.
«Δεν θα επιτρέψουμε τη βίαιη μετανάστευση που επιτίθεται στη χώρα μας και τις δυνάμεις ασφαλείας μας», δήλωσε την Τετάρτη ο Ισπανός υπουργός Δικαιοσύνης Φερνάντο Γκράντε-Μαριάσκα.
«Η κυβέρνηση έχει δίκιο μόνο στην υποχώρησή της», εκτίμησε ο επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος Πάμπλο Κασάδο.
Ωστόσο πια έντονες είναι οι επικρίσεις από την αριστερά και τις ΜΚΟ. Η Ελένα Μαλένο, γνωστή για τη μάχη της υπέρ των δικαιωμάτων των προσφύγων, κατήγγειλε τη Δευτέρα τις απελάσεις παράτυπων μεταναστών, μια ένδειξη «μιας ρατσιστικής και αποικιοκρατικής πολιτικής, μια φρικτή αλλαγή» του Πέδρο Σάντσεθ.
«Δεν υποχωρήσαμε ούτε εκατοστό», υποστηρίζει η αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης Κάρμεν Κάλβο, διαβεβαιώνοντας ότι η μεταναστευτική πολιτική της Ισπανίας βασίζεται σε δύο αξίες: «τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ασφάλεια των συνόρων».
«Υποθέτω ότι θέλησαν να τους χρησιμοποιήσουν ως παράδειγμα και να δείξουν ότι λαμβάνουν αποφάσεις, ώστε να μην λένε ότι είναι ένας παράδεισος για τις παράτυπες εισόδους», σχολίασε η Τζέμα Πινιόλ ερευνήτρια που ειδικεύεται σε θέματα μετανάστευσης.
Η ακροδεξιά στην Ευρώπη ενθουσιάστηκε από τη μαζική απέλαση παράτυπων μεταναστών.
«Η Ισπανία δείχνει τι πρέπει να γίνει με τους παράνομους μετανάστες!», έγραψε σε ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης η Αλίτσε Βάιντελ, επικεφαλής του γερμανικού, ακροδεξιού κόμματος AfD.
Και ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι της ακροδεξιάς Λέγκα σχολίασε στο Twitter: «Αν το κάνει η Ισπανία, δεν πειράζει, όμως αν το προτείνω εγώ, είμαι ρατσιστής, φασίστας και απάνθρωπος».
Σε ό,τι αφορά τον Σάντσεθ, «είχε δώσει ενδείξεις μιας πιο συγκροτημένης, πιο φιλόδοξης πολιτικής και αυτό είναι τόσο αντιφατικό που κινδυνεύει να χάσει την αξιοπιστία του», επεσήμανε η πολιτική επιστήμονας Κριστίνα Μόνγκε.
«Πιστεύω ότι βιαστήκαμε όταν πιστέψαμε ότι τα πράγματα θα άλλαζαν ριζικά» σε σχέση με την κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι, ο οποίος δεν τήρησε τις υποσχέσεις του αναφορικά με τους μετανάστες, πιστεύει η Τζέμα Πινιόλ.
Σύμφωνα με την ίδια, η Ισπανία δεν είναι καλά προετοιμασμένη να δέχεται πρόσφυγες. «Το σύστημα υποδοχής θα έπρεπε να έχει εκσυγχρονιστεί. Τα κέντρα στη Θέουτα και τη Μελίγια είναι υπερπλήρη».