Ακροβασίες Τσίπρα σε κυβέρνηση και κόμμα

Την προσωπική σφραγίδα του Αλέξη Τσίπρα έχει το νέο κυβερνητικό σχήμα, όχι επειδή ο Πρωθυπουργός είναι εκείνος που εκ της θέσεώς του επιλέγει τα πρόσωπα, αλλά κυρίως γιατί τα μηνύματα και οι κατευθύνσεις που επέλεξε να δείξει με τις επιλογές του βρίσκονταν απέναντι σε πολλές εισηγήσεις που του είχαν κατατεθεί.

Με την επιστράτευση Σκουρλέτη στην Κουμουνδούρου για να ανασυντάξει το κόμμα, όλοι σχεδόν μίλησαν για την απαραίτητη αριστερή στροφή του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ως – απελευθερωμένη από το Μνημόνιο – κυβερνώσα Αριστερά θα μπορέσει πλέον να ενισχύσει το ιδεολογικό πρόσημο στην πολιτική του.

Η συζήτηση όμως που κυριάρχησε στην Κεντρική Επιτροπή για την εκλογή γραμματέα δεν ήταν άλλη από τα πολιτικά ανοίγματα. Για την κατεύθυνση ουσιαστικά προς την οποία θα στραφεί το κόμμα.

Κορυφαία στελέχη ζήτησαν να «ανοίξει» στο κόμμα τις οργανώσεις του σε κόσμο προερχόμενο από την Κεντροαριστερά, ενώ διερωτήθηκαν αν θα πρέπει – όπως και στις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές – με κριτήριο «ιδεολογικής καθαρότητας» να αγνοήσει ο ΣΥΡΙΖΑ στελέχη που εξελέγησαν με υψηλότατα ποσοστά, προϊδεάζοντας για τον πολιτικό σχεδιασμό που βρίσκεται σε εξέλιξη στο Μαξίμου.

Λίγα 24ωρα αργότερα, με τον ανασχηματισμό ο Αλέξης Τσίπρας έβαζε στην κυβέρνηση νέους, όχι όμως από την κομματική επετηρίδα, όπως και στελέχη προερχόμενα από το ΠΑΣΟΚ. Κάποιοι έκαναν λόγο για το πρώτο βήμα Τσίπρα προς τη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ σε κεντροαριστερό κόμμα και όχι για επιδίωξη συμμαχιών με τον κεντροαριστερό χώρο.

«Αν προσέξει κανείς το κυβερνητικό σχήμα έχει απομακρυνθεί σχεδόν όλη η παλαιά ομάδα πολιτικών στελεχών πλην των Δραγασάκη – Τσακαλώτου» επισημαίνει στέλεχος του κόμματος. Και πράγματι φαίνεται αυτή να ήταν μια στόχευση, αφού Βούτσης, Σκουρλέτης, Φίλης, Δρίτσας και Μπαλτάς, βρίσκονται εκτός του πυρήνα που λαμβάνει τις κομβικές αποφάσεις, σε αντίθεση με την πρώτη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Οι επιλογές, ωστόσο, επιβεβαιώνουν την επιδίωξη του Πρωθυπουργού να επιχειρήσει να ηγεμονεύσει στον χώρο της Κεντροαριστεράς, εκτοπίζοντας τους σοσιαλιστές, καθώς εκτιμά ότι το κόμμα που θα καταφέρει να «κερδίσει» το Κέντρο θα έχει πλεονέκτημα στην εκλογική μάχη.

«ΚΛΙΝΑΤΕ ΕΠΙ ΔΕΞΙΑ»

Το άλλο στοιχείο που δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητο είναι η ενίσχυση και η σύσφιγξη δυνάμεων με τον δεξιό εταίρο, την ώρα που πληθαίνουν οι φωνές για ολοκλήρωση της κυβερνητικής συνεργασίας με τους ΑΝΕΛ που λόγω Μακεδονικού απειλούν ότι θα ρίξουν την κυβέρνηση.

Η αριθμητική αλλά και ποιοτική ενίσχυση σε καίρια υπουργεία και ειδικά στο Αμυνας, σε συνδυασμό με τη στροφή στη ρητορική Καμμένου (τώρα υπαινίσσεται δημοψήφισμα για το Μακεδονικό), προκαλεί υποψίες σε κάποιους για πιθανή υπαναχώρηση της κυβέρνησης από τη συμφωνία των Πρεσπών, με στόχο να αποφευχθεί το πολιτικό κόστος. Κάποιοι υπουργοί σε κλειστές συνεδριάσεις είχαν μάλιστα εμφανιστεί επιφυλακτικοί για το αν η κυβέρνηση έπρεπε να ολοκληρώσει τη συμφωνία και πρότειναν οπισθοχώρηση, εκτιμώντας ότι «δεν είναι ώριμες οι συνθήκες».

ΑΜΦΙΣΗΜΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ

Αλλα στελέχη του κόμματος πάντως εντοπίζουν αμφισημία στα πολιτικά ανοίγματα που επιχείρησε ο Αλέξης Τσίπρας. Κατά την εκτίμησή τους είναι αντιφατικά, επειδή το ένα ακυρώνει το άλλο. Από τη μια ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να επιδιώκει κοινό βηματισμό με το ΠΑΣΟΚ, το μισό Ποτάμι και στελέχη προερχόμενα από την ανανεωτική Αριστερά, κι από την άλλη ενισχύει (Κατερίνα Παπακώστα) τον δεξιό του πυλώνα που απομακρύνει τους κεντροαριστερούς συνομιλητές, οι οποίοι «βγάζουν σπυριά» με τον Πάνο Καμμένο.

Με μια δεύτερη ανάγνωση μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι ο Τσίπρας έκανε δύο βήματα προς αντίθετες κατευθύνσεις με διπλό στόχο: Από τη μια, έστριψε αριστερά τον ΣΥΡΙΖΑ με την τοποθέτηση Σκουρλέτη και, από την άλλη, έβγαλε «δεξί» φλας για την κυβέρνηση με την προσθήκη στελεχών από χώρους που βρίσκονται δεξιότερα του ΣΥΡΙΖΑ στον πολιτικό χάρτη.

Σε αυτό το ερμηνευτικό πλαίσιο θα πρέπει κανείς να αναζητήσει κερδισμένους και χαμένους κατά τις πρόσφατες αλλαγές.

Ο ΣΚΟΥΡΛΕΤΗΣ

Ο Πάνος Σκουρλέτης ήθελε να παραμείνει στο υπουργείο Εσωτερικών. Αυτό όμως μάλλον σκόνταφτε στην επιδίωξη Τσίπρα αφενός να «κυβερνήσει με τη γενιά του», εντάσσοντας νέα στελέχη και αφετέρου να πραγματοποιήσει ευρύ ανασχηματισμό. Το αμετακίνητο Καμμένου – Κοτζιά – Τσακαλώτου, επέβαλε αλλαγή στο Εσωτερικών και σε άλλα υπουργεία.

Οι πληροφορίες λένε ότι κεντρικό ρόλο στις ζυμώσεις είχε ο Νίκος Βούτσης που αναζήτησε και βρήκε τις ισορροπίες. Ο Σκουρλέτης έφυγε από την Πλατεία Κλαυθμώνος κατευθυνόμενος προς την Πλατεία Κουμουνδούρου. Στη μέση όμως της διαδρομής συνάντησε το εμπόδιο μιας ομάδας των προεδρικών, που ήθελαν άλλου τύπου υποψηφιότητα. Πρόσωπο που να μπορεί να φέρει εις πέρας το εγχείρημα των πολιτικών ανοιγμάτων προς το Κέντρο, και κάπως έτσι περιέγραφαν τον Νίκο Παππά. Χωρίς να ρίξουν το όνομά του στο τραπέζι στην κρίσιμη συνεδρίαση μίλησαν για αντιδράσεις που συναντά η υποψηφιότητα Σκουρλέτη.

Ο Τσίπρας αφού το ξανασκέφτηκε επέμεινε στην αρχική του επιλογή, αναζητώντας ισορροπίες στο κόμμα. Ο Σκουρλέτης, παρότι οι 53 τον στήριξαν δεν αποτελεί μέλος τους, ενώ μια άλλη υποψηφιότητα πιθανόν να αντιμετώπιζε μεγάλο αριθμό λευκών. Από τις κινήσεις του στον ανασχηματισμό, έδειξε πως μάλλον δεν ενθουσιάστηκε από την επιμονή κάποιων της Ενωτικής Κίνησης. Αλλοι βρέθηκαν εκτός κυβέρνησης, άλλοι δεν μπήκαν, κι άλλοι δεν πήγαν εκεί που ήθελαν.

Ο ΠΑΠΠΑΣ. Πρόσωπο, πάντως, που αποτέλεσε επίσης επίκεντρο πολλών σεναρίων ήταν ο Νίκος Παππάς. Στην ομιλία του στην ΚΕ πριν από τον ανασχηματισμό, απάντησε στα ίσια στον Σκουρλέτη όταν αυτός «πυροβόλησε» το τρίτο Μνημόνιο, ενώ έβαλε εμφατικά το θέμα των πολιτικών αναζητήσεων στον χώρο του πολιτικού Κέντρου, ζητώντας «άνοιγμα» του κόμματος στον κόσμο που προέρχεται από τον σοσιαλιστικό χώρο και συνεχές πρέσινγκ προς την ηγεσία του Κινήματος Αλλαγής, με την ανάδειξη θεμάτων που απαιτούν προοδευτικές συγκλίσεις.

Βλέποντας κανείς τα ανοίγματα Τσίπρα με τον ανασχηματισμό, αλλά και τις συζητήσεις που γίνονται για τους υποψηφίους των αυτοδιοικητικών εκλογών, μπορεί να υποστηρίξει ότι η γραμμή Παππά ως προς την πολιτική στόχευση έχει επικρατήσει. Την ίδια ώρα όμως δεν μπορεί να μην παρατηρήσει ότι ο Νίκος Παππάς δεν πήρε το υπουργείο Εσωτερικών στο οποίο πολλές πηγές πληροφόρησης τον ήθελαν να πηγαίνει. Αυτό το στοιχείο ερμηνεύεται από κάποιους ως επικράτηση Τζανακόπουλου στο πεδίο των συσχετισμών, στον σκληρό πυρήνα της κυβέρνησης.