Συντάξεις: Τρία σενάρια για την περικοπή ή όχι

Σε ομηρεία τουλάχιστον μέχρι τον Νοέμβριο κρατά το Μαξίμου ένα εκατομμύριο συνταξιούχους, μοιράζοντας μισόλογα και θολές υποσχέσεις για τη μη περικοπή των συντάξεων από 1ης Ιανουαρίου 2019, την οποία η ίδια η κυβέρνηση έχει ψηφίσει στη Βουλή.

Με τους εκπροσώπους των δανειστών να καταφθάνουν στην Αθήνα για τον πρώτο έλεγχο στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας την ερχόμενη εβδομάδα και τα επιτόκια δανεισμού της χώρας στα ύψη, ο Πρωθυπουργός από το βήμα της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης εκτιμάται ότι δεν θα ανακοινώσει οριστικές αποφάσεις για τις συντάξεις φοβούμενος νέες δυσάρεστες αντιδράσεις από τις αγορές. Αναμένεται να περιορισθεί σε μισές και αόριστες υποσχέσεις, που ωστόσο θα διαιωνίζουν την ομηρεία των συνταξιούχων σε αυτό το προεκλογικό παιχνίδι που έχει στήσει το τελευταίο διάστημα το Μαξίμου για την τύχη των αποδοχών τους.

Στο πλαίσιο αυτό και ενώ θεωρείται σχεδόν αδύνατον να ακυρωθούν στο σύνολό τους οι περικοπές, αφού οι δανειστές και κυρίως το Βερολίνο έχουν διαμηνύσει στην Ελλάδα να τηρήσει τα συμφωνηθέντα, η κυβέρνηση καταστρώνει σενάρια τα οποία αναμένεται να παρουσιάσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. Στόχος της να μην πιει ολόκληρο το πικρό ποτήρι του μεγάλου πολιτικού κόστους που συνεπάγεται το μαχαίρι στις συντάξεις, με το αποτέλεσμα ωστόσο να παραμένει μετέωρο αφού τα κλειδιά των αποφάσεων κρατούν οι δανειστές.

Τα σενάρια

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα κυβερνητικά αυτά σενάρια προβλέπουν:

1. Μείωση των κύριων και επικουρικών συντάξεων σε τέσσερις δόσεις, σε βάθος διετίας και όχι κατευθείαν από την 1η Ιανουαρίου 2019. Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, η ψηφισμένη περικοπή κατά 18% των συντάξεων θα εφαρμοστεί  όχι αμέσως αλλά σε τέσσερις ισόποσες δόσεις κάθε εξάμηνο, με την πρώτη δόση των περικοπών να ενεργοποιείται από την Πρωτοχρονιά. Στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι με την πρόταση αυτή θα αποτραπεί ένα ισχυρό σοκ για τους συνταξιούχους.

2. Αναβολή της εφαρμογής των προνομοθετημένων περικοπών για έξι μήνες, χωρίς όμως να ακυρώνεται το μέτρο. Στο σενάριο αυτό, οι συνταξιούχοι θα δουν να μπαίνει το ψαλίδι στις συντάξεις τους από την 1η Ιουλίου 2019 αντί την ερχόμενη Πρωτοχρονιά. Το συγκεκριμένο σχέδιο εξυπηρετεί προεκλογικά την κυβέρνηση, καθώς εάν αποφασίσει να στήσει κάλπες τον Μάιο δεν θα έχει κόψει τις συντάξεις και θα αφήνει την καυτή πατάτα για την επόμενη κυβέρνηση που θα σχηματιστεί μετά τις εκλογές.

3. Στα δύο αυτά σενάρια θα πρέπει να προστεθεί και η ολοκληρωτική εφαρμογή του νόμου της  περικοπής των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2019, στην περίπτωση που η κυβέρνηση δεν θα καταφέρει να πείσει τους δανειστές για την αναβολή ή τη σταδιακή εφαρμογή του μέτρου. Κάτι για το οποίο εξακολουθούν να επιμένουν χώρες της ευρωζώνης.

Η 13η σύνταξη

Και στις τρεις εκδοχές περιλαμβάνεται η εφάπαξ 13η σύνταξη που θέλει να μοιράσει το Μαξίμου τον Δεκέμβριο στους συνταξιούχους για να τους χρυσώσει το χάπι. Η χορήγηση της 13ης σύνταξης θα προκύψει από το υπερπλεόνασμα που αναμένεται να εμφανίσει ο φετινός προϋπολογισμός με την κυβέρνηση να το υπολογίζει περίπου στα 900 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, από το ποσό αυτό θα δοθεί και η πρώτη δόση των αναδρομικών σε περίπου 250.000 ενστόλους σε εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές που έγιναν στις αποδοχές τους το 2012.

Οι τελικές αποφάσεις για την τύχη των συντάξεων αναμένεται να ληφθούν τον Νοέμβριο από το Eurogroup πριν από την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού του 2019 και αφού φυσικά θα έχει πει την τελευταία λέξη ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς, αν και μια πρόγευση των διαθέσεων των ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών δεν αποκλείεται να λάβει σήμερα στο περιθώριο του άτυπου Eurogroup o Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Σε λίγες ώρες ο Αλέξης Τσίπρας θα βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, όπου αύριο το βράδυ από το βήμα της ΔΕΘ θα ανοίξει το πακέτο των φοροελαφρύνσεων και παροχών. Οι εξαγγελίες του θα γίνουν στη σκιά του αρνητικού κλίματος που επικρατεί στις αγορές όπου τα ελληνικά ομόλογα και το Χρηματιστήριο δέχονται ισχυρές πιέσεις, καθώς οι επενδυτές εξακολουθούν να μην εμπιστεύονται την Ελλάδα όσο εκπέμπονται από αυτήν μηνύματα χαλάρωσης της οικονομικής πολιτικής και έντονης παροχολογίας. Το κλίμα αυτό, αλλά και τα αυστηρά μηνύματα που έχουν ήδη στείλει οι δανειστές υποχρεώνουν τον Πρωθυπουργό να κινηθεί στη σφαίρα της αοριστίας για το φλέγον θέμα των συντάξεων.

Γνωρίζει άλλωστε ότι οι εξαγγελίες του θα φθάσουν στα αφτιά των δανειστών και των επενδυτών και φοβάται ότι η αναφορά και μόνο στην αναστολή του μέτρου των περικοπών στις συντάξεις θα πυροδοτήσει νέο κύμα αντιδράσεων στις αγορές.

Η συντονισμένη επίθεση στο ελληνικό δεκαετές ομόλογο, που εκτινάχθηκε πάνω από το 4,6%, αλλά και στο Χρηματιστήριο που έσπασε προς τα κάτω το «ψυχολογικό όριο» των 700 μονάδων, ήρθαν να θυμίσουν ότι πέραν της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές  που επιμένουν στην τήρηση των συμφωνηθέντων, υπάρχει και η καθημερινή αμείλικτη αξιολόγηση των αγορών που βλέπουν στην παροχολογία μια συνολικότερη απειλή εκτροχιασμού της ελληνικής οικονομίας. Ούτε βέβαια περνούν απαρατήρητα τα δημοσιεύματα στον ξένο Τύπο, όπως το χθεσινό στη «Handelsblatt» ότι η παροχολογία και οι υποσχέσεις για τις συντάξεις που καλλιεργεί η κυβέρνηση Τσίπρα είναι η αιτία που ανεβαίνουν τα επιτόκια δανεισμού της χώρας στις αγορές.