Ο κ. Τσίπρας πάει αύριο στη Θεσσαλονίκη για να χαϊδέψει αυτιά συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων. Δεν είναι η πρώτη φορά και πολύ φοβάμαι πως θα το κάνει για πολύ καιρό ακόμη. Βεβαίως τώρα δεν υπάρχει το Πρόγραμμα επιδομάτων της Θεσσαλονίκης. Υπάρχει όμως το πνεύμα του. Και αυτό το πνεύμα προκρίνει ως λύση για τα προβλήματα των ασθενέστερων πολιτικές που αναπαραγάγουν την φτώχεια δίνοντας της ως «αντάλλαγμα» επιδόματα. Την ίδια στιγμή οι κοινωνικές υπηρεσίες στη χώρα καταρρέουν. Δεν χρειάζεται να πάει κανείς μακριά, μια βόλτα στην Ομόνοια στο φαρμακείο του ΕΟΟΠΠΥ στην Αγίου Κωνσταντίνου για τα ακριβά φάρμακα ανθρώπων με βαριές ασθένειες και θα δει τεράστιες ουρές ασθενών ή των συγγενών τους που πολλές φορές περιμένουν χωρίς να εξυπηρετηθούν. Δεν είναι όμως η φυσική ταλαιπωρία αυτών των ανθρώπων το μόνο πρόβλημα. Είναι η βαθειά τους απογοήτευση από τις υπηρεσίες που τους προσφέρει αυτό το κράτος.
Οι πολίτες θα ήσαν πιο ικανοποιημένοι, αν ζούσαν σ’ ένα κράτος που αντί να τους δίνει κάθε που και τόσο μια 13η σύνταξη, είχαν ένα κράτος που θα έβαζε σε λειτουργία τις μονάδες Εντατικής Θεραπείας που υπάρχουν και δεν λειτουργούν, που θα εξασφάλιζε εγκαίρως θέσεις για τα παιδιά στα νηπιαγωγεία, που θα κοιτούσε να κτίσει περισσότερους οίκους διαβίωσης για κακοποιημένες γυναίκες και άτομα με νοητικές ή φυσικές δυσκολίες, που θα ενίσχυε τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας όπου, όπως έδειξε η είσοδος σε πανεπιστημιακές σχολές πολλών ατόμων μεγάλης ηλικίας, γίνεται καταπληκτική δουλειά. Θα έκανε με λίγα λόγια ότι κάνει ένα κράτος παροχής υπηρεσιών. Αλλά η μεν «επικοινωνία» είναι πρόθυμη να παριστάνει ότι οδηγά σε σοσιαλδημοκρατικούς δρόμους, η δε άγνοια οδήγησης σε τέτοιους δρόμους εμφανέστατη.
Η άποψη που υποστηρίζει ότι μπορεί να υπάρχει κράτος πρόνοιας, το οποίο δεν θα λειτουργεί ως «δίχτυ ασφαλείας», αλλά με τις ποιοτικές υπηρεσίες που θα προσφέρει θα αποτελεί μοχλό ανάπτυξης, είναι μια σοσιαλδημοκρατική αντίληψη, δηλαδή μια «μη ελαττωματική αριστερή» αντίληψη. Σύμφωνα με αυτήν, είναι λάθος να θεωρούνται όλες οι δημόσιες δαπάνες αντιαναπτυξιακές. Εκείνες οι δημόσιες δαπάνες που διοχετεύονται στην ενίσχυση των κοινωνικών υπηρεσιών οδηγούν σε αύξηση του εθνικού εισοδήματος και των εσόδων, άρα και σε μείωση των ελλειμμάτων. Η κοινωνική πολιτική του κράτους υπηρεσιών αποτελεί και προϋπόθεση για την οικονομική αποδοτικότητα, γιατί βοηθά ώστε οι πολίτες να εξοικονομούν χρήματα που μπορούν να διοχετευτούν σε επενδύσεις ή στην κατανάλωση.
Στους «Financial Times» δημοσιεύτηκε άρθρο του Μάρτιν Σανμπντού για το σκανδιναβικό μοντέλο. Κατά τον αρθρογράφο αυτό διατηρώντας υψηλά στάνταρντ σε δημόσια υγεία και παιδεία, ενθαρρύνει ταυτοχρόνως τον ανταγωνισμό, χωρίς να αγνοεί τις δουλείες της παγκοσμιοποίησης και το ελεύθερο εμπόριο. Ενώ προωθεί τη δικαιοσύνη στους μισθούς στηριζόμενο στον βοηθητικό ρόλο των συνδικάτων. Ο επιδοματοκεντρικός ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται πολύ μακριά από αυτό το μοντέλο. Τίποτα δεν είναι πιο ξένο, ακόμη και στον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ, από την λογική του σοσιαλδημοκρατικού κράτους παροχής κοινωνικών υπηρεσιών.
*Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι Γραμματέας Τομέα Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Κινήματος Αλλαγής