«Η συμφωνία των Πρεσπών δεν είναι αποτέλεσμα εξωτερικών πιέσεων» ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, προσθέτοντας μάλιστα ότι αποτελεί «την επιτομή ενός δομημένου και δίκαιου συμβιβασμού στην περιοχή», η οποία – όπως είπε – χρησιμεύει ως πηγή έμπνευσης για τους άλλους σε μια περιοχή με μακρές διαμάχες.
Ο κ. Κοτζιάς μιλώντας στη δεξαμενή σκέψης της Νορβηγίας, το Νορβηγικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (NUPI), ενώπιον πολιτικών, ακαδημαϊκών και διπλωματών εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι σύντομα «θα ολοκληρωθούν με επιτυχία οι διαπραγματεύσεις με την Αλβανία για μία δέσμη δέκα θεμάτων, μεταξύ των οποίων και η οριοθέτηση των συνόρων και των θαλάσσιων ζωνών».
Στην ομιλία του με τίτλο «Αρχές της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής: Υπογραμμίζοντας τη Σταθερότητα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη», ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών σκιαγράφησε το πλαίσιο της ασκούμενης εξωτερικής πολιτικής, μίας εξωτερικής πολιτικής «ειρήνης, έξυπνης ισχύος, διαλόγου», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Κατά τον κ. Κοτζιά, τα συμφέροντα της Ελλάδας συνδέονται σε σημαντικό βαθμό με την περιοχή των Βαλκανίων, με δεδομένα το μέγεθος της οικονομίας της, το ανθρώπινο κεφάλαιο, αλλά και τις υποδομές της, στοιχεία απαραίτητα για την οικονομική ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής. Η ισχύς, όμως, συνεπάγεται και μεγαλύτερες ευθύνες: «Πρέπει να διαδραματίσουμε ηγετικό ρόλο στην εμπέδωση μίας κουλτούρας συμβιβασμού και συναίνεσης μεταξύ των κρατών της περιοχής», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κοτζιάς. Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα βρίσκεται στη μέση ενός τριγώνου αστάθειας, το οποίο οριοθετείται από την Ουκρανία, τη Λιβύη, το Ιράκ και τη Συρία. Εξ αυτού του λόγου απαιτούνται «ευελιξία και προσαρμοστικότητα».
Οι 12 αρχές της εξωτερικής πολιτικής
Ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε διεξοδικά στις «δώδεκα αρχές της εξωτερικής μας πολιτικής που συνδέονται με δεκαέξι πρωτοβουλίες και εννέα διεθνείς σχηματισμούς» που δημιουργήθηκαν στη διάρκεια της μέχρι τώρα θητείας του στο υπουργείο Εξωτερικών.
Μίλησε ιδιαίτερα για την «ενεργητική και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική» που ακολουθεί η Αθήνα με στόχο την επίλυση και όχι τη διαιώνιση των προβλημάτων, και η οποία τελικά οδήγησε – όπως ανέφερε – στην διευθέτηση του ζητήματος της ονομασίας της πΓΔΜ. Ως προς το ζήτημα αυτό, ο κ. Κοτζιάς ξεκαθάρισε ότι «η συμφωνία Πρεσπών δεν είναι ούτε το αποτέλεσμα των περιστάσεων ούτε το αποτέλεσμα «εξωτερικών πιέσεων», όπως συχνά υποστήριζαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα. Αντίθετα, ήταν δική μας επιλογή να υιοθετήσουμε μια ενεργητική προσέγγιση». Ο υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε τη συμφωνία «την επιτομή ενός δομημένου και δίκαιου συμβιβασμού στην περιοχή, η οποία χρησιμεύει ως πηγή έμπνευσης για τους άλλους σε μια περιοχή με μακρές διαμάχες». Παράλληλα, εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι σύντομα θα ολοκληρωθούν με επιτυχία οι διαπραγματεύσεις με την Αλβανία για μια δέσμη δέκα θεμάτων, μεταξύ των οποίων και η οριοθέτηση των συνόρων και των θαλάσσιων ζωνών.
Για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Σε σχέση με την Τουρκία, ο Νίκος Κοτζιάς σημείωσε τις εσωτερικές της αντιφάσεις, το μετεωρισμό της μεταξύ αλαζονείας και αυτοπεποίθησης, αλλά και τις αναθεωρητικές της τάσεις. Απέναντι σε αυτήν την Τουρκία η Ελλάδα, όπως είπε, επιδιώκει να μειώνει τις εντάσεις, χωρίς όμως να δημιουργεί την εντύπωση ότι είναι αδύναμη, φοβική και διατεθειμένη να κάνει παραχωρήσεις στις αρχές και τις αξίες της. «Έχουμε μια διαφορετική άποψη για την αξία της ζωής και του πολέμου. Και αυτή είναι μια πολιτική ευθύνης», τόνισε ο κ. Κοτζιάς. Ολοκλήρωσε τονίζοντας ότι με την Τουρκία επιθυμούμε διάλογο και συνεργασία, αλλά παραμένουμε σταθεροί στις θέσεις μας.
Την προσήλωση της Ελλάδας στο Διεθνές Δίκαιο προέταξε ο υπουργός των Εξωτερικών αναφερόμενος στη στάση της χώρας στο Κυπριακό. «Η Κύπρος πρέπει να γίνει ένα κανονικό κράτος, μέλος της ΕΕ και του ΟΗΕ. Πρέπει να απολαμβάνει πλήρως όλα τα δικαιώματα μιας κανονικής κατάστασης, χωρίς «δικαιώματα» παρεμβάσεων τρίτων», δήλωσε ο κ. Κοτζιάς και επανέλαβε ότι για την Ελλάδα, το Κυπριακό είναι ζήτημα παράνομης εισβολής και κατοχής.
Η ασκούμενη εξωτερική πολιτική χαρακτηρίζεται όμως και από την «προώθηση μίας θετικής ατζέντας συνεργασίας», όπως εκφράζεται με τη διασυνοριακή συνεργασία της Ελλάδας με την Βουλγαρία, την πΓΔΜ και την Αλβανία στα θέματα της πολιτικής προστασίας, της ασφάλειας κλπ., και με τη συνεργασία με Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα και Κύπρο στο πλαίσιο της Euromed. Η σύμπηξη συνεργειών, προκειμένου να ακουστεί και η φωνή των μικρότερων κρατών-μελών της ΕΕ στη συζήτηση για το μέλλον της Ένωσης, αλλά και οι έξι τριμερείς συνεργασίες της Ελλάδας και της Κύπρου, με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη, τον Λίβανο, την Ιορδανία και την Αρμενία συμπληρώνουν την εικόνα μίας εξωτερικής πολιτικής που διαθέτει στρατηγική και είναι προσανατολισμένη στο μέλλον.
