Αναζήτηση
Τι ήταν η Κρήτη για τον Νίκο Καζαντζάκη, η αίσθηση της ελευθερίας και η σχέση με τον πατέρα του τον Καπετάν Μιχάλη και πώς αυτά επηρέασαν τη ζωή και το έργο του; Γιατί η Ασκητική θεωρείται ακρογωνιαίος λίθος του έργου του και ποια τα ερεθίσματα του νέου τότε Καζαντζάκη σε μια Ευρώπη που έβραζε; Τι αναζητούσε στα τόσα ταξίδια του και τι σημαίνει τελικά η μετακίνησή του ανάμεσα σε ιδεολογίες και αντιφατικές αμφισβητούμενες προσωπικότητες;
Σε όλα αυτά τα ερωτήματα φιλοδοξεί να απαντήσει το ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τον Καζαντζάκη» που κάνει πρεμιέρα στο 24ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, την Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου στις 18.00, στον Δαναό 1, παρουσία συντελεστών.
Το φιλμ ξεκίνησε ως σειρά ντοκιμαντέρ που θα ξεκινήσει να προβληθεί αυτήν την Κυριακή στις 21.00 από την Cosmote TV. Η σκηνοθεσία είναι του Αλέξανδρου Σκούρα και αποσπάσματα από έργα του Νίκου Καζαντζάκη αφηγείται ο ηθοποιός Μάκης Παπαδημητρίου. Μέσα από συζητήσεις με ακαδημαϊκούς, κριτικούς λογοτεχνίας και μεταφραστές, η σειρά σκιαγραφήσει με τρία επεισόδια το πορτρέτο του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα.
«Η ταινία που θα προβληθεί στις Νύχτες Πρεμιέρας είναι ουσιαστικά συρραφή από τα τρία επεισόδια για την Cosmote TV, μαζί με ένα 10% νέο υλικό», τονίζει στα «Νέα», ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ Αλέξανδρος Σκούρας.
Ο Νίκος Καζαντζάκης έχει ζήσει έντονα, αγαπηθεί έντονα και πολεμηθεί επίσης έντονα. Τα βιβλία του έχουν εμπνεύσει χιλιάδες ανθρώπους, τα λόγια του είναι συνθήματα ζωής για πάρα πολύ κόσμο και είναι από τους πιο πολυμεταφρασμένους συγγραφείς με μεγάλη διεθνή απήχηση. Ωστόσο, ο δημιουργός στην αποτύπωση όλων αυτών των στοιχείων, θέλησε να δοκιμάσει μια διαφορετική οδό.
«Ακολουθήσαμε μια άλλη προσέγγιση αφού δεν θέλαμε να μιλήσουμε για τον Καζαντζάκη σαν μια άλλη βιογραφία του. Μας ενδιέφερε να πιάσουμε στιγμές, τα σημεία αναφοράς του και να τα αναλύσουμε εις βάθος και να επιμείνουμε στο έργο του», επισημαίνει ο σκηνοθέτης.
Στο ντοκιμαντέρ, μια παραγωγή του ελculture σε συμπαραγωγή με την COSMOTE TV και σε συνεργασία με τις εκδόσεις Καζαντζάκη, το κοινό θα κάνει ένα ταξίδι στη ζωή και το έργο του συγγραφέα.
Βασικό ρόλο για την ανάδειξη των ιδιαίτερων στοιχείων του Καζαντζάκη ίσως να έπαιξε και η μεγάλη αδυναμία που έτρεφε ο Αλέξανδρος Σκούρας στον συγγραφέα. «Στα φοιτητικά μου χρόνια είχα έναν έρωτα για τον Καζαντζάκη. Από όλους τους Έλληνες συγγραφείς ήταν ο αγαπημένος μου και ειδικά ο “Τελευταίος πειρασμός” το καλύτερο βιβλίο που είχα διαβάσει ποτέ μου. Το ντοκιμαντέρ έγινε η ευκαιρία να ανακαλύψω τον άνθρωπο Καζαντζάκη και όχι μόνο τον συγγραφέα που μέχρι τότε γνώρισα. Κατά την έρευνά μου που διάβασα ξανά τα βιβλία του και κυρίως τα τρία με τις επιστολές του, τον συμπάθησα ιδιαίτερα και σαν προσωπικότητα», υπογραμμίζει ο σκηνοθέτης.
Συνοδοιπόροι σ’ αυτό το ταξίδι είναι μελετητές, ακαδημαϊκοί, συγγραφείς, καλλιτέχνες, μεταφραστές, όπως οι Γιώργος Γραμματικάκης, Βασίλης Βασιλικός, Νίκος Μαθιουδάκης, Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ, Νίκη Σταύρου, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Νίκος Χρυσός που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο γνώρισαν τον Καζαντζάκη είτε κυριολεκτικά είτε μέσα από τα έργα του και μοιράζονται μαζί μας τις απόψεις, τις εμπειρίες τους, αλλά και ανέκδοτες ιστορίες.
Το οδοιπορικό ξεκινά από την Κρήτη, όπου γεννήθηκε ο μεγάλος λογοτέχνης και όπου τώρα κόσμος από όλες τις χώρες επισκέπτεται το Μουσείο Καζαντζάκη, όπως λένε η διευθύντριά του Βαρβάρα Τσάκα και η ερευνήτρια Παρασκευή Βασιλειάδη. Το ταξίδι συνεχίζει στην Αντίμπ της Γαλλίας, στο BoziDar της Τσεχίας, στην Ασίζη της Ιταλίας, στη Μάνη και στην Αίγινα, σε τόπους δηλαδή που έζησε, εργάστηκε κι εμπνεύστηκε ο συγγραφέας.
Άνθρωποι που συνεργάστηκαν μαζί του, όπως η γραμματέας του στην UNESCO Yvette Renoux, ή που τον γνώρισαν από οικογενειακές αφηγήσεις, όπως η Κατερίνα Εξαρχουλέα-Γεωργιλέα στη Μάνη όπου εργάστηκε μαζί με τον πραγματικό Γιώργο Ζορμπά, μας δίνουν το πορτραίτο του συγγραφέα και της εποχής του. Η καθηγήτρια Χριστίνα Ντουνιά και ο ηθοποιός Στέφανος Ληναίος, περιγράφουν τη δυνατή του φιλία με τον ποιητή Άγγελο Σικελιανό.
Για κορυφαία έργα του, όπως η Ασκητική που αντικατοπτρίζει τη φιλοσοφία του συγγραφέα και η Οδύσσεια με τους 33.333 στίχους που αντέγραψε 7 φορές η σύζυγός του Ελένη Καζαντζάκη, μας μιλούν καθηγητές, όπως η Αφροδίτη Αθανασοπούλου και ο Δημήτρης Δημηρούλης, ενώ στη στροφή του στο μυθιστόρημα και στην απήχηση του Ζορμπάαναφέρονται ο καθηγητής Θανάσης Αγάθος και ο ηθοποιός Γιώργος Χωραφάς.
Στην αγωνιώδη αναζήτηση και πλάσιμο των λέξεων αναφέρεται ο καθηγητής Χριστόφορος Χαραλαμπάκης και η μεταφράστριά του στα ισπανικά Selma Ancira. Για τον Τελευταίο Πειρασμό, την κινηματογραφική μεταφορά του από τον Σκορτσέζε, την κοσμοθεωρία του Καζαντζάκη και τη στάση της εκκλησίας μας μιλά ο καθηγητής θεολογίας Χρυσόστομος Σταμούλης.
Ο Νίκος Καζαντζάκης όρισε όχι μόνο την εποχή του, αλλά πολύ πέρα απ’ αυτήν. Το ντοκιμαντέρ είναι μια πινελιά στο πορτραίτο του συγγραφέα, αλλά ταυτόχρονα ένα συναρπαστικό ταξίδι, που με πρωτοτυπία, τόλμη και σεβασμό μας αποκαλύπτει πτυχές της προσωπικότητας και του έργου του.
Το ντοκιμαντέρ είναι μια παραγωγή της ελculture.gr και της Cosmote TV που γυρίστηκε με την υποστήριξη των Creta Maris Beach Resort, την ευγενική Xoρηγία της Περιφέρειας Κρήτης και με μεγάλο χορηγό την Capital Ship Management Corp. καθώς και τους ANEK LINES & BLUE STAR FERRIES, CRETA FARMS.
