Για τις 6 και 7 Οκτωβρίου ορίστηκε το δημοψήφισμα στο οποίο οι Ρουμάνοι καλούνται να αποφασίσουν αν θα τροποποιηθεί ο συνταγματικός ορισμός του γάμου σε “ένωση μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας” ώστε να μην καταστεί δυνατή η νομιμοποίηση γάμων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου.
Η Ρουμανία είναι μια από τις ελάχιστες χώρες της ΕΕ που απαγορεύει μέχρι και σήμερα τους γάμους ομοφυλοφίλων. Οι περισσότερες χώρες επιτρέπουν είτε τους γάμους είτε τα σύμφωνα συμβίωσης, όμως στη Ρουμανία δεν αναγνωρίζονται ούτε καν οι γάμοι που έχουν τελεστεί στο εξωτερικό. Σήμερα το σύνταγμα ορίζει την οικογένεια ως μια ένωση συζύγων, χωρίς να προσδιορίζει ρητά το φύλο τους.
“Το δημοψήφισμα δεν στρέφεται εναντίον των μειονοτήτων” διαβεβαίωσε η πρωθυπουργός Βιόριτσα Νταντσίλα, καθώς πολλοί είναι αυτοί που εκφράζουν φόβους ότι το δημοψήφισμα θα ενθαρρύνει την ομοφοβία.
Επειδή υπήρχε κίνδυνος το ποσοστό συμμετοχής να είναι πολύ χαμηλό και να κριθεί άκυρο το δημοψήφισμα, η κυβέρνηση αποφάσισε να τροποποιήσει τον νόμο ώστε να διεξαχθεί σε δύο ημέρες. Η Νταντσίλα επέκρινε επίσης τις εκκλήσεις για μποϊκοτάρισμα της ψηφοφορίας, εκ μέρους της κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης και πολλών μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Σε μια πολύ συντηρητική κοινωνία, όπως αυτή της Ρουμανίας, το “ναι” στην απαγόρευση των γάμων μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου έχει πολλές πιθανότητες να επικρατήσει. Ωστόσο, για να θεωρηθεί έγκυρο το δημοψήφισμα η συμμετοχή θα πρέπει να ξεπεράσει το ένα τρίτο των περίπου 18 εκατομμυρίων ψηφοφόρων.
Η ρουμανική νομοθεσία δεν επιτρέπει τους γάμους μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου και μια ρητή απαγόρευση στο Σύνταγμα θα καθιστούσε δύσκολη, έως και αδύνατη, κάθε αλλαγή του νόμου.
Πολλές οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η Διεθνής Αμνηστία, έχουν επικρίνει αυτήν την πρωτοβουλία, θεωρώντας ότι υπάρχει κίνδυνος να επιβληθούν “επιπρόσθετοι περιορισμοί στην καθημερινότητα των ομοφυλόφιλων ζευγαριών και να ενθαρρυνθούν οι διακρίσεις” σε βάρος τους.