Για αποτυχία του δημοψηφίσματος στα Σκόπια κάνει λόγο ο διεθνής Τύπος, περιγράφωντας με μελανά χρώματα το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό συμμετοχής στην ψηφοφορία της Κυριακής.
Le Monde: Η αποδοκιμασία προς την κυβέρνηση είναι σαφής
Στην σύγχυση που επικράτησε μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος δημοψηφίσματος αναφέρεται το σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας Le Monde που κάνει λόγο για μία έκβαση που επέτρεψε και στις δύο πλευρές να διεκδικήσουν την νίκη: στον Ζόραν Ζάεφ να πανηγυρίσει για «την επιτυχία της δημοκρατίας και της ευρωπαϊκής Μακεδονίας», αφού «η τεράστια πλειοψηφία των πολιτών επέλεξε μία ευρωπαϊκή Μακεδονία», στον ευρωπαίο επίτροπο Γιοχάνες Χαν να μιλήσει για «ευρεία υποστήριξη» της συμφωνίας, την ώρα που μερικές εκατοντάδες αντίπαλοι της συμφωνίας γιόρταζαν επίσης την «νίκη» τους μπροστά από το κτίριο του κοινοβουλίου στα Σκόπια, ενώ ο ηγέτης του VMRO-DPMNE δήλωνε ότι η αρνητική ψήφος σε συνδυασμό με την αποχή στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην κυβέρνηση.
Η αποδοκιμασία προς την κυβέρνηση είναι σαφής, όμως επίσης η διαδικασία δεν έχει ενταφιασθεί, αναφέρεται στο δημοσίευμα της Le Monde. Στόχος του Ζόραν Ζάεφ είναι πλέον να εξασφαλίσει πλειοψηφία δύo τρίτων στο κοινοβούλιο για την συνταγματική μεταρρύθμιση που επιτάσσει η συμφωνία των Πρεσπών «Δεν υπάρχει εναλλακτική», επέμεινε χθες το βράδυ προειδοποιώντας ότι δεν θα διστάσει να προκηρύξει πρόωρες εκλογές , εάν οι διαπραγματεύσεις με την αντιπολίτευση δεν δώσουν αποτέλεσμα.
Η προσέγγιση με το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση χαίρει ευρείας συναίνεσης στην χώρα, Ομως η κυβέρνηση αναμφίβολα υποτίμησε ως επιδερμικό τον χαρακτήρα του ονοματολογικού, που αφορά την ίδια την ταυτότητα του νεαρού κράτους. Ενα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού θεώρησε ταπείνωση να πρέπει να αναγκασθεί να αποδεχθεί μία τόσο θεμελιώδη αλλαγή, παρά το γεγονός ότι η συμφωνία επιτρέπει στα Σκόπια να συνεχίζουν να χρησιμοποιούν το επίθετο «μακεδονικός» και να αναφέρονται σε «μακεδονική γλώσσα», γράφει η εφημερίδα.
«Ολα εξελίσσονται ως εάν όλοι καταλαβαίνουν την ανάγκη για έναν συμβιβασμό, αλλά κανείς δεν θέλει να συμμετάσχει σε αυτόν», έλεγε ευρωπαίος διπλωμάτης πριν από την ψηφοφορία. Οι προειδοποιήσεις της κυβέρνησης ότι μία τέτοια ευκαιρία «δεν παρουσιάζεται παρά μία φορά ανά γενιά» δεν ήταν αρκετές για να νικήσουν τους δισταγμούς, ούτε οι πιεστικές εκκλήσεις των Δυτικών, που έσπευσαν στα Σκόπια τις ημέρες πριν από την ψηφοφορία.
Το ζήτημα της ταυτότητας δεν είναι το μόνο που ευθύνεται για το αποτέλεσμα. Η κυβέρνηση εκκινούσε με ένα βαρύ μειονέκτημα, το ζήτημα των εκλογικών καταλόγων, που έχουν καταρτισθεί βάσει απογραφής που έγινε πριν από 16 χρόνια και έκτοτε η χώρα έχει χάσει 300.000 έως 400.000 κατοίκους της που έχουν μεταναστεύσει, επισημαίνει το δημοσίευμα της Le Monde που αναφέρεται επίσης στην στρατηγική της αντιπολίτευσης, η οποία υπό την πίεση των δυτικών πρωτευουσών δεν έκανε επισήμως, αλλά ατύπως, εκστρατεία υπέρ του μποϊκοτάζ της ψηφοφορίας.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για την χώρα, που είναι συνηθισμένη στις πολιτικές κρίσεις. Ο πανεπιστημιακός Γκόραν Γκεοργκίεφ, πρώην αντιπρόεδρος των σοσιαλδημοκρατών, μιλώντας πριν από την ψηφοφορία για το ενδεχόμενο νέου μπλοκαρίσματος της διαδικασίας, δήλωσε στην εφημερίδα: «Θα βρεθούμε και πάλι σε αδιέξοδο. Θα πληγούν όλες οι προοπτικές μεταρρυθμίσεων για τον τερματισμό της διαφθοράς και των πελατειακού κράτους. Οι νέοι θα συνεχίσουν να εγκαταλείπουν την χώρα. Και, ακόμη χειρότερα, οι Αλβανοί θα αναρωτηθούν τι μπορεί να περιμένουν από αυτήν την χώρα».
Για τους Ευρωπαίους επίσης τα σημάδια δεν είναι ενθαρρυντικά. Η στράτευσή τους στην προεκλογική εκστρατεία δεν φαίνεται ότι βάρυνε στο αποτέλεσμα. Κυρίως, μετά την αποτυχία των πρόσφατων συνομιλιών ανάμεσα στο Κόσοβο και την Σερβία, η συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί σπάνια πηγή ελπίδας σε μία περιοχή, τα Βαλκάνια, που πλήττονται και πάλι από πάθη ταυτότητας, καταλήγει το δημοσίευμα της Le Monde.
«Bild» : Η «Μακεδονία» συνεχίζει να λέγεται «Μακεδονία»
Για αποτυχία του δημοψηφίσματος στα Σκόπια κάνει λόγο η γερμανική εφημερίδα «Bild» επισημαίνοντας ότι η «Μακεδονία συνεχίζει να λέει Μακεδονία».
«Η συμμετοχή στο χθεσινό δημοψήφισμα για το ονοματολογικό ήταν ανεπαρκής, όπως σχολιάζει το επίμαχο δημοσίευμα και προσθέτει: «Το δημοψήφισμα στη «Μακεδονία» για την αλλαγή του ονόματος και η ενσωμάτωση της μικρής βαλκανικής χώρας στη Δύση έχει αποτύχει…»
«Κατά την ψηφοφορία, μόλις περίπου το 34% των 1,8 εκατομμυρίων εγγεγραμμένων ψηφοφόρων προσήλθαν στην κάλπη. Για το κύρος του δημοψηφίσματος, περισσότερο από το 50% των ψηφοφόρων θα έπρεπε να συμμετέχουν».
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ δήλωσε πως το δημοψήφισμα στέφθηκε από επιτυχία: Η «συντριπτική πλειοψηφία» ψήφισε υπέρ της ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ», δήλωσε χτες το βράδυ.
Η γερμανική εφημερίδα «Bild» σχολιάζει επίσης οι λαικιστές έσπευσαν να επικροτήσουν την αποτυχία του δημοψηφίσματος.
«Ο επικεφαλής του δεξιού λαϊκιστικού κυβερνητικού εταίρου στην Αθήνα, Πάνος Καμμένος (ΑΝΕΛ), εξέφρασε την ικανοποίησή του για την αποτυχία του δημοψηφίσματος μέσω Twitter», επισημαίνει η εφημερίδα Bild.
Βρετανικό δίκτυο BBC: Οι ελπίδες για την επίλυση μιας διαμάχης ετών μεταξύ των δύο χωρών υπέστησαν πλήγμα
«Η ψηφοφορία για την αλλαγή ονόματος δεν κατάφερε να επιτύχει το κατώτατο όριο», όπως σχολιάζει το βρετανικό δίκτυο BBC και προσθέτει: «Η ψηφοφορία στην πΓΔΜ για την αλλαγή της ονομασίας ως «Βόρεια Μακεδονία» φαίνεται να απέχει πολύ από την απαιτούμενη προσέλευση».
«Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, μόλις το ένα τρίτο των «Μακεδόνων» προσήλθαν στην κάλπη…Η ψηφοφορία αποσκοπούσε να τερματίσει μια μακρόχρονη διαμάχη με την Ελλάδα, η οποία έχει τη δική της περιοχή που ονομάζεται Μακεδονία….Η Αθήνα συμφώνησε να βάλει τέλος στις αντιρρήσεις της για την προσχώρηση της πΓΔΜ στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ εφόσον όμως αλλάξει όνομα», υποστηρίζει το σχετικό δημοσίευμα και προσθέτει: «Ο Πρωθυπουργός Ζόραν Ζάιεφ απείλησε με πρόωρες εκλογές, εάν το κοινοβούλιο δεν υποστηρίξει την πρόταση».
Reuters: Το δημοψήφισμα για την αλλαγή του ονόματος της «Μακεδονίας» δεν κατάφερε να φθάσει το όριο συμμετοχής
Το δημοψήφισμα για την αλλαγή του ονόματος της «Μακεδονίας» απέτυχε να εξασφαλίσει το 50% της συμμετοχής που απαιτείται για να καταστεί η ψηφοφορία έγκυρη, δήλωσε, χθες, ο επικεφαλής της εκλογικής επιτροπής, όπως αναφέρει το Reuters.
«Σ΄αυτό το δημοψήφισμα είναι σαφές ότι η απόφαση δεν έχει ληφθεί», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο επικεφαλής της εκλογικής επιτροπής, Όλιβερ Ντερκόσκι.
«Η χαμηλή συμμετοχή στο δημοψήφισμα για την αλλαγή της ονομασίας της “Μακεδονίας”, έθεσε εν αμφιβόλω το αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι ενέκριναν τη συμφωνία με συντριπτική πλειοψηφία», γράφει η Wall Street Journal και προσθέτει: Η εξέλιξη συνιστά πλήγμα για τις ΗΠΑ και την ΕΕ, που επιθυμούσαν να υπάρχει ισχυρότερη λαϊκή υποστήριξη. Η αποχή κάνει δύσκολη για τον πρωθυπουργό, Ζόραν Ζάεφ, την εξασφάλιση της απαραίτητης πλειοψηφίας για την έγκριση των απαιτούμενων συνταγματικών τροποποιήσεων. Ο Ζάεφ δήλωσε πως θα προκηρύξει άμεσα εκλογές, αν δεν λάβει την πλειοψηφία των δύο τρίτων των βουλευτών». «Υπάρχουν πολλά συμφέροντα που έχουν επενδυθεί σε αυτή την υπόθεση, κανείς δεν θέλει να τα απεμπολήσει και να αφήσει την “Μακεδονία” κλειδωμένη για άλλα 20 χρόνια.
Πρόκειται για δύσκολο παζλ και η επίλυσή του θα αποτελέσει καλό παράδειγμα και σημαντικό βήμα προόδου για την διευθέτηση άλλων δύσκολων προβλημάτων στην περιοχή», εκτιμά ο Τζέιμς Κερ –Λίντσει, καθηγητής στο London School of Economics. «Οι Ρώσοι ήταν σε θέση να διαδραματίσουν αποσταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή. Το αποτέλεσμα είναι μια ευκαιρία να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο που θα επιτρέψει στη χώρα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ», δήλωσε ο Ντέιμον Γουίλσον, αντιπρόεδρος του think-tank, Atlantic Council. «Χαιρετίζω την ψήφο υπέρ του “ναι”. Καλώ όλους τους πολιτικούς ηγέτες και κόμματα να εργαστούν υπεύθυνα και εποικοδομητικά για να εκμεταλλευτούν αυτήν την ιστορική ευκαιρία. Η πόρτα του ΝΑΤΟ είναι ανοικτή, όμως πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν όλες οι εσωτερικές διαδικασίες», έγραψε στο Twitter o γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Bloomberg: «Η νίκη του “ναι” είναι η μεγαλύτερη από όλες τις νίκες οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος στη νεότερη ιστορία της πΓΔΜ
«Ο πρωθυπουργός της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας” απείλησε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές τον επόμενο μήνα, αν δεν εξασφαλίσει την έγκριση του κοινοβουλίου στην αλλαγή της ονομασίας της χώρας, μετά το θετικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που πάντως σκιάστηκε από τη χαμηλή συμμετοχή», γράφει το Bloomberg και προσθέτει: «Το αντιφατικό αποτέλεσμα προετοιμάζει ένα σκηνικό σκληρής αναμέτρησης για τον πρωθυπουργό Ζάεφ. Επίσης, αναδεικνύει την ένταση του αγώνα επιρροής που διεξάγεται στην πλέον ασταθή περιοχή της Ευρώπης μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ αφενός και της Ρωσίας αφετέρου. Η Μόσχα αντιτίθεται σε κάθε περαιτέρω διεύρυνση της στρατιωτικής συμμαχίας στην πρώην σφαίρα επιρροής της. Το 91% των ψηφισάντων στήριξαν τη συμφωνία με την Ελλάδα για την αλλαγή της ονομασίας της χώρας. Η συμμετοχή ανέρχεται στο 37%. Το δημοψήφισμα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και οι βουλευτές δεν είναι υποχρεωμένοι να συμμορφωθούν προς το αποτέλεσμα.
Η νίκη του “ναι” είναι η μεγαλύτερη από όλες τις νίκες οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος στη νεότερη ιστορία της πΓΔΜ. Ήρθε η ώρα να ακολουθήσουν οι βουλευτές την ψήφο του λαού και να επιταχύνουν τις διαδικασίες για ένταξη στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Περιμένω από τους βουλευτές του VMRO-DPMNE να σεβαστούν τη δημοκρατική βούληση των πολιτών που ψήφισαν. Αλλιώς δεν απομένει παρά να χρησιμοποιήσουμε το δημοκρατικό εργαλείο της άμεσης προκήρυξης εκλογών», δήλωσε ο Ζάεφ. Σε ανακοίνωσή του, το ελληνικό ΥΠ.ΕΞ καλεί όλα τις πλευρές να επιδείξουν νηφαλιότητα μετά το αντιφατικό, όπως το χαρακτήρισε, αποτέλεσμα. Ο Επίτροπος για την Διεύρυνση της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν, δήλωσε πως το «πολύ σημαντικό» αποτέλεσμα υπέρ του “ναι” σημαίνει ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση για την υποστήριξη της συμφωνίας με την Ελλάδα. Η συμμετοχή επηρεάστηκε αρνητικά από την εκστρατεία των εθνικιστών υπέρ της αποχής, ωστόσο το αποτέλεσμα ίσως δίνει κάποιο πλεονέκτημα στον Zάεφ, όπως εκτιμά ο Ντέιμον Γουίλσον, αντιπρόεδρος του Ατλαντικού Συμβουλίου. «Παρά τη χαμηλή συμμετοχή, αυτό το μισό εκατομμύριο των ψηφοφόρων, ίσως είναι ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει υποστηρίξει οτιδήποτε στη “Μακεδονία”. Επαφίεται στους βουλευτές να αποφασίσουν, όμως ο Ζάεφ έβαλε πολύ ψηλά τον πήχη, απειλώντας με πρόωρες εκλογές. Είναι μια τολμηρή κίνηση», καταλήγει ο Ντέιμον Γουίλσον.
Νew York Times: Hχηρότατα αντιφατικό το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος
«Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην “Μακεδονία” υπήρξε ηχηρότατα αντιφατικό, ωθώντας και τις δύο πλευρές να ισχυριστούν ότι νίκησαν», γράφουν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης.
«Ωστόσο, η χαμηλή συμμετοχή δυσκολεύει την έγκριση της συμφωνίας με την Ελλάδα από το κοινοβούλιο. Η μειωμένη συμμετοχή δημιουργεί πρόβλημα στην κυβέρνηση και στη Δύση, που είχε πιέσει πολύ για να υπάρξει μια στιβαρή λαϊκή εντολή, αν και το κυβερνών κόμμα έχει την πεποίθηση πως θα εξασφαλίσει τις απαραίτητες ψήφους στο κοινοβούλιο για την έγκριση της αλλαγής της ονομασίας της χώρας. Το ζήτημα αυτό δίχασε την “Μακεδονία”, ενώ Δυτικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν πως η Ρωσία κινήθηκε δραστήρια για να εκμεταλλευτεί την κατάσταση, διενεργώντας εκστρατείες παραπληροφόρησης μέσω Διαδικτύου. Ο Επίτροπος της ΕΕ για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν, έγραψε στο Twitter ότι το αποτέλεσμα δείχνει την «ευρεία στήριξη» προς την αλλαγή της ονομασίας και προς την ευρωατλαντική πορεία της χώρας. «Αναμένω από όλους τους πολιτικούς ηγέτες να σεβαστούν την απόφαση και να την προωθήσουν, επιδεικνύοντας την μέγιστη υπευθυνότητα και ενότητα, υπηρετώντας το συμφέρον της χώρας», έγραψε.
Ωστόσο, ο δρόμος αυτός έχει πλέον δυσκολέψει. Τον Φεβρουάριο, και καθώς οι διαπραγματεύσεις έδειχναν να προχωρούν, χιλιάδες Έλληνες διαδήλωσαν έξω από το κοινοβούλιο. Η πραγματική κινητήρια δύναμη πίσω από τις διαδηλώσεις ήταν η συντηρητική Εκκλησία της Ελλάδος και υπερεθνικιστές, μεταξύ των οποίων και η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Δυτικοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η Ρωσία και ολιγάρχες που διατηρούν δεσμούς με το Κρεμλίνο διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο υποδαυλίζοντας διαδηλώσεις. Οι διαμαρτυρίες στην “Μακεδονία” υπήρξαν μικρότερες, αλλά το ίδιο τοξικές», τονίζουν οι NYT.
Washington Post: Σε πολιτική κρίση η «Μακεδονία»
«Σε πολιτική κρίση έχει βυθιστεί από χθες η «Μακεδονία», καθώς η συμμετοχή στο δημοψήφισμα υπήρξε ανεπαρκής, ενώ εγείρεται πλέον η προοπτική να αποκλειστεί η μικρή βαλκανική για πολλά χρόνια από τους οργανισμούς της Δύσης», εκτιμά η Washington Post. «Μόλις το 37% των εγγεγραμμένων προσήλθε στις κάλπες και το “ναι” έλαβε το 91% των ψήφων. Το Κρεμλίνο και Δυτικοί ηγέτες παρακολούθησαν πολύ στενά την έντονη προεκλογική περίοδο, επειδή η έκβαση του δημοψηφίσματος θα καθόριζε την γεωπολιτική κατεύθυνση των Βαλκανίων σε μια εποχή σφοδρού ανταγωνισμού μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ. «Το αποτέλεσμα αποτελεί επιτυχία για την δημοκρατία και για μια ευρωπαϊκή Μακεδονία», δήλωσε ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ.
Η ελληνική κυβέρνηση χαρακτήρισε «αντιφατικό» το αποτέλεσμα, τονίζοντας πάντως ότι το σέβεται, ενώ εξέφρασε την ελπίδα να διατηρηθεί η συμφωνία. Όπως συμβαίνει συχνά με τα δημοψηφίσματα, η ψηφοφορία υπήρξε επίσης και μια ανεπίσημη ετυμηγορία για τους πολιτικούς της “Μακεδονίας”. Δυτικοί ηγέτες είχαν σπεύσει τις τελευταίες εβδομάδες στα Σκόπια για να στηρίξουν το “ναι” και πολλοί από αυτούς χαρακτήρισαν την συμφωνία με την Ελλάδα ως «ευκαιρία που παρουσιάζεται μια φορά σε μια γενιά». Αναλυτές ανέφεραν πως η «Μακεδονία» έγινε στόχος ενός κύματος παραπληροφόρησης, οι πηγές της οποίας είχαν σχέσεις κυρίως με την Ρωσία, καταλήγει η αμερικανική εφημερίδα».