Ράπισμα για τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ μπορεί να χαρακτηριστεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Γιατί μπορεί το «ναι» να ήταν συντριπτικό, ωστόσο το ποσοστό της αποχής ξεπέρασε κάθε προσδοκία της αντιπολίτευσης.
Συγκεκριμένα, το «ναι» συγκέντρωσε ποσοστό 91,4%, ωστόσο η αποχή άγγιξε το 65%, κάτι που σημαίνει ότι το κάλεσμα της αντιπολίτευσης και πρώτου από όλους του προέδρου Ιβάνοφ για μποϊκοτάζ του δημοψηφίσματος ήταν καταλυτικό.
Παρά ταύτα, ο Ζόραν Ζάεφ επιχειρεί να συνεχίσει τις προσπάθειες κύρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών, επικαλούμενος τον συμβουλευτικό χαρακτήρα του δημοψηφίσματος και το ισχυρό «ναι» που καταγράφηκε στην κάλπη.
Οι πρόωρες εκλογές
Καθώς οι εξελίξεις είχαν διαφανεί από νωρίς στη διάρκεια της ψηφοφορίας, ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ έσπευσε πολύ γρήγορα μετά το κλείσιμο της κάλπης να ξεκαθαρίσει ότι θα προωθήσει στο κοινοβούλιο τις συνταγματικές αλλαγές που προβλέπει η Συμφωνία. Κάλεσε, δε, τη Βουλή να δεχθεί το αποτέλεσμα και να προχωρήσει στις αναγκαίες αλλαγές. Ωστόσο, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε αργά το βράδυ της Κυριακής αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι εάν οι συνταγματικές αλλαγές δεν περάσουν από το κοινοβούλιο, τότε ανοίγει ο δρόμος για πρόωρες εκλογές.
Ζάεφ: Συνταγματικές αλλαγές ή εκλογές
Ειδικότερα, ο Ζόραν Ζάεφ τόνισε ότι στο δημοψήφισμα ψήφισαν πάνω από 650.000 άτομα και περισσότεροι από το 90% ψήφισαν «ναι», υπογραμμίζοντας πως ο λαός έκανε πολύ σημαντική επιλογή και η απόφαση που έλαβε δεν ήταν εύκολη, αλλά έπρεπε να ληφθεί. Τώρα πρέπει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την ενδεχόμενη ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ και να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον, ανέφερε και απηύθυνε έκκληση στην αντιπολίτευση και σε όλα τα πολιτικά κόμματα να ενωθούν γύρω από το κρατικό και εθνικό συμφέρον και να ξεπεράσουν τα στενά κομματικά συμφέροντα.
Η αντιπολίτευση γνωρίζει και οι πολίτες γνωρίζουν ότι μια καλύτερη συμφωνία με την Ελλάδα δεν θα γίνει και δεν μπορεί να γίνει• η ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ δεν έχει άλλη εναλλακτική λύση και δεν μπορεί να υπάρξει – ας μην παίζουμε παιχνίδια με το μέλλον μας, είπε ο Ζόραν Ζάεφ. Σημείωσε, ωστόσο, ότι στην περίπτωση που δεν εξασφαλισθεί η πλειοψηφία που απαιτείται για την έγκριση από το Κοινοβούλιο των συνταγματικών αλλαγών που προβλέπονται από τη Συμφωνία «η έσχατη λύση που μας απομένει είναι το δημοκρατικό εργαλείο των πρόωρων εκλογών, στα τέλη Νοεμβρίου».
Δεν παρέλειψε, δε, να αναφερθεί και στην Ελλάδα. Σημείωσε ότι η διαδικασία πρέπει να επισπευσθεί προκειμένου να δοθεί χρόνος στην Βουλή των Ελλήνων να αποφασίσει για τη Συμφωνία πριν τις ευρωεκλογές και αναφέρθηκε στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Αλέξη Τσίπρα, επισημαίνοντας πως και οι δύο παραμένουν προσηλωμένοι στην υλοποίησή της.
VMRΟ: Ηττα για τη Συμφωνία και τον Ζάεφ
Νωρίτερα, ο πρόεδρος του VMRΟ DPMNE Χρίστιαν Μίτσκοφσκι είχε δηλώσει πως ο λαός ψήφισε κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν αποτελεί μόνον ήττα για τη συμφωνία των Πρεσπών αλλά και για την εγκληματική διακυβέρνησης της χώρας, ανέφερε. Ερωτηθείς, αν θα αποδεχθεί τις πρόωρες εκλογές, ανέφερε πως ο Ζάεφ αντί για πρόωρες εκλογές θα έπρεπε να ετοιμάζει την πολιτική συνταξιοδότησή του.
Την ίδια ώρα, στο κέντρο των Σκοπίων είχαν συγκεντρωθεί πολίτες που πανηγύριζαν για το «όχι» στη Συμφωνία, μετά το υψηλό ποσοστό αποχής στο δημοψήφισμα.
Η αντιπολίτευση προέβη και σε καταγγελίες για νοθεία, υποστηρίζοντας ότι ο πρόεδρος της Βουλής της ΠΓΔΜ Ταλάτ Τζαφέρι και ο πρώην πρόεδρος της χώρας Μπράνκο Τσερβένκοφσκι δεν μπόρεσαν να ψηφίσουν διότι δεν υπήρχε το όνομά τους στους εκλογικούς καταλόγους.
Το αλβανικό στοιχείο
Πάντως, η συμμετοχή στις «αλβανικές περιοχές» της ΠΓΔΜ ήταν οριακά υψηλότερη από ό,τι στις υπόλοιπες, όπως δείχνουν τα στοιχεία από την εφορευτική επιτροπή του δημοψηφίσματος. Το, δε, ποσοστό του «ναι» σε πολλές αλβανικές περιοχές υπερβαίνει το 95%, κάτι που αναλυτές επισήμαναν ως ενδεικτικό στοιχείο ότι η συμφωνία με τον Ζόραν Ζάεφ να αποκτήσουν τα αλβανικά τη θέση της δεύτερης επίσημης γλώσσας του κράτους, αποτέλεσε σημαντικό κίνητρο για τον πληθυσμό αυτόν.
Αλλωστε και ο ηγέτης του αλβανικού κόμματος DUI Αλί Αχμέτι χαρακτήρισε τη χθεσινή ημέρα «σημαντική για όλους τους πολίτες, για τα θεσμικά όργανα, για τη δημοκρατία». Οπως είπε, «αυτή η διαδικασία σημαίνει πρόοδο για το κλείσιμο του θέματος με την Ελλάδα. Θέλουμε να πούμε ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να λάβει αυτή τη σημαντική απόφαση για τη Συμφωνία με την Ελλάδα. Θα ψηφίσουμε. Λάβαμε την εντολή να εισέλθουμε στο ΝΑΤΟ, διότι δεν έχουμε εναλλακτική λύση. Το δημοψήφισμα ήταν συμβουλευτικό».
Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών αν δεν προχωρήσουν οι συνταγματικές αλλαγές, ο Αχμέτι τόνισε ότι η ΠΓΔΜ έχει πολύ πιο σημαντικά θέματα από τις πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές.
Τούτων δοθέντων, η επόμενη ημέρα του δημοψηφίσματος βρίσκει τη χώρα διαιρεμένη και το μέλλον της Συμφωνίας των Πρεσπών αβέβαιο. Το σίγουρο είναι ότι το αποτέλεσμα αφήνει περιθώριο στον Ζόραν Ζάεφ να το διαβάσει διαφορετικά από ό,τι οι πολιτικοί του αντίπαλοι και να επιδιώξει να προωθήσει στο κοινοβούλιο τις συνταγματικές αλλαγές που προβλέπει η Συμφωνία των Πρεσπών. Ωστόσο, ο δρόμος που θα ακολουθήσει είναι ιδιαίτερα δύσβατος και πιθανότατα να οδηγήσει σε αποτυχία και – όπως είπε – σε πρόωρες εκλογές.
