Η Κίνα εξέφρασε οργή την Τρίτη διότι αντιτορπιλικό του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ κατέπλευσε κοντά σε νησιά που διεκδικεί το Πεκίνο στη Νότια Σινική Θάλασσα, τονίζοντας ότι εναντιώνεται απόλυτα σε μια επιχείρηση την οποία αποκάλεσε «απειλή» για την εθνική της κυριαρχία.
Από την πλευρά του, ένας εκπρόσωπος του αμερικανικού ΠΝ δήλωσε ότι κινεζικό πολεμικό πλησίασε «επικίνδυνα» το αμερικανικό αντιτορπιλικό USS Decatur, αναγκάζοντας το τελευταίο να αλλάξει πορεία.
Το συμβάν έγινε την Κυριακή στο αρχιπέλαγος των νησιών Σπράτλι, ανάμεσα στο Βιετνάμ και τις Φιλιππίνες, όταν το κινεζικό πολεμικό «πλησίασε σε απόσταση που δεν ξεπερνούσε τις 45 γυάρδες (41 μέτρα)» το αμερικανικό αντιτορπιλικό και απαίτησε να «εγκαταλείψει την περιοχή», ανέφερε ο Νέιτ Κρίστενσεν, εκπρόσωπος του Στόλου του Ειρηνικού του αμερικανικού ΠΝ.
Επρόκειτο για «επιθετική», «επικίνδυνη» και «αντιεπαγγελματική» συμπεριφορά, πρόσθεσε ο ίδιος, διευκρινίζοντας ότι το Decatur αναγκάστηκε να «κάνει ελιγμό για να αποφευχθεί η σύγκρουση».
Το επεισόδιο καταγράφηκε καθώς η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο έχουν εμπλακεί σε έναν όλο και πιο ευρύ εμπορικό πόλεμο, ανταλλάσσοντας γύρους τελωνειακών δασμών.
Αμερικανός κυβερνητικός αξιωματούχους δήλωσε ότι το Decatur έπλευσε σε απόσταση 12 ναυτικών μιλίων από τους υφάλους Γκέιβεν και Τζόνσον των νήσων Σπράτλι.
Η επιχείρηση προστέθηκε σε μια σειρά παρόμοιων που διεξάγουν οι ΗΠΑ για να αντιμετωπίσουν αυτές που χαρακτηρίζουν κινεζικές απόπειρες περιορισμού της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας σε ύδατα στρατηγικής σημασίας, όπου επιχειρούν συχνά πλοία του κινεζικού, του ιαπωνικού, του αμερικανικού ναυτικού, καθώς και σκάφη διαφόρων χωρών της νοτιοανατολικής Ασίας.
Το κινεζικό υπουργείο Άμυνας διατείνεται ότι η κινεζική κυριαρχία στα νησιά και τις νησίδες στη Νότια Σινική Θάλασσα και τα ύδατα γύρω τους είναι αναντίρρητη και ότι η κατάσταση στην περιοχή βελτιώνεται χάρη στις προσπάθειες της Κίνας και άλλων κρατών της νοτιοανατολικής Ασίας.
Οι ΗΠΑ «στέλνουν συστηματικά πολεμικά πλοία χωρίς άδεια σε θαλάσσιες περιοχές κοντά στα νησιά της Νότιας Σινικής Θάλασσας, απειλώντας σοβαρά την εθνική κυριαρχία και την ασφάλεια της Κίνας, πλήττοντας σοβαρά τη σινοαμερικανική στρατιωτική συνεργασία και βλάπτοντας σοβαρά την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα», ανέφερε το κινεζικό υπουργείο Άμυνας. «Οι ένοπλες δυνάμεις της Κίνας εναντιώνονται αποφασιστικά σε αυτό» και θα συνεχίσουν να κάνουν όλες τις απαραίτητες κινήσεις για να υπερασπίσουν την εθνική κυριαρχία και την ασφάλεια της χώρας, πρόσθεσε το υπουργείο.
Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών εξάλλου σε χωριστή ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε προέτρεψε τις ΗΠΑ να σταματήσουν να προχωρούν σε τέτοιες «προκλητικές» ενέργειες και να «διορθώσουν αμέσως τα λάθη τους».
Το συμβάν καταγράφεται καθώς οι διμερείς σχέσεις δοκιμάζονται και στο στρατιωτικό επίπεδο, αφού στο Πεκίνο επικρατεί οργή μετά την επιβολή κυρώσεων σε μια υπηρεσία του κινεζικού στρατού επειδή αγόρασε οπλικά συστήματα από τη Ρωσία και εξαιτίας της υποστήριξης της Ουάσινγκτον προς την Ταϊβάν, την οποία η Κίνα θεωρεί επαρχία της που έχει αποσκιρτήσει.
Ο αμερικανός υπουργός Άμυνας Τζιμ Μάτις υποστήριξε μολαταύτα τη Δευτέρα ότι δεν διαπιστώνει επιδείνωση των σχέσεων ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα — μία ημέρα μετά την ακύρωση επίσκεψής του στην Κίνα.
Το πρακτορείο ειδήσεων Reuters μετέδωσε την Κυριακή ότι η κινεζική κυβέρνηση αποφάσισε να ακυρώσει συνομιλίες με τον Μάτις που προγραμματιζόταν να γίνουν μέσα στον Οκτώβριο. Αμερικανός αξιωματούχος που μίλησε υπό τον όρο να μην κατονομαστεί είπε πως ο Μάτις δεν σχεδιάζει πλέον να ταξιδέψει στην Κίνα.
Ενδέχεται επίσης να ακυρωθεί το σχέδιο ο κινέζος υπουργός Άμυνας Γουέι Φενγκχέ να επισκεθεί τις ΗΠΑ εντός του έτους.
Επισήμως, η κυβέρνηση της Κίνας δεν έχει σχολιάσει ούτε την ακύρωση της επίσκεψης του Μάτις, ούτε το εάν ο Γουέι θα πάει ή όχι στις ΗΠΑ.