Η ανθρωπιστική κατάσταση στη Μεσόγειο με την όξυνση της παράτυπης μετανάστευσης και του προσφυγικού φαινομένου, συζητήθηκε στην τρέχουσα σύνοδο της ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου.

Στη συζήτηση με θέμα «Έκτακτη ανθρωπιστική κατάσταση στη Μεσόγειο: υποστήριξη των τοπικών και περιφερειακών αρχών», ο επίτροπος για τον Προϋπολογισμό και τους Ανθρώπινους Πόρους. Γ. Έττινγκερ, σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προσπαθήσει να παρουσιάσει μία ισορροπημένη πολιτική μετανάστευσης, που χαρακτηρίζεται από βιωσιμότητα και αλληλεγγύη και δίνει έμφαση στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, για να επιτύχει τους στόχους αυτούς με τους δήμους, τις κοινότητες και τις Περιφέρειες ως αναπόσπαστους εταίρους στις προσπάθειες της ΕΕ. «Για αυτό και χρειάζονται την πλήρη στήριξή μας. Χρειάζεται να λάβουμε αποφάσεις πριν τις ευρωεκλογές σχετικά με το άσυλο και τη μετανάστευση. Η μεταρρύθμιση του συστήματος του Δουβλίνου είναι απαραίτητη, καθώς διαχειρίζεται 43.000 πρόσφυγες το χρόνο, και αποτελεί ηράκλειο έργο για χώρες, όπως η Ιταλία, η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Μάλτα, η Κύπρος και η Ισπανία. Η Επιτροπή θα πρέπει να είναι σε ετοιμότητα και σε θέση να χρησιμοποιήσει το διεθνές δίκαιο, το δίκαιο της θάλασσας, όλες τις συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, και να τις εφαρμόζει απαρέγκλιτα. Επίσης η λύση θα πρέπει να είναι βιώσιμη και όχι ad hoc για κάθε περίπτωση. Θα πρέπει να είμαστε σε θέση να δείξουμε αλληλεγγύη και οι λύσεις να χαρακτηρίζονται από αλληλεγγύη», είπε.

Ο κ. Έττινγκερ συμπλήρωσε πως η προστασία των εξωτερικών συνόρων διαδραματίζει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο στο εγχείρημα αυτό. Χρειάζονται συμφωνίες με τρίτες χώρες. Θα πρέπει να δείξουμε αποφασιστικότητα και φιλοδοξία, αν θέλουμε να ολοκληρώσουμε τις εργασίες της μεταρρύθμισης του Δουβλίνου ως τις ευρωεκλογές, επεσήμανε.

Το νέο Ταμείο ασύλου και μετανάστευσης στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, είναι μία πρόταση που έγινε το καλοκαίρι και διευκολύνει την πρόσβαση των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη χρηματοδότηση. Εφόσον εγκριθεί, οι τοπικές αρχές θα έχουν έγκαιρη πρόσβαση σε χρηματοδότηση για την ταχεία ενσωμάτωση μεταναστών και προσφύγων, στέγαση, εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη. Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να αυξήσουν τη συνεισφορά τους για τη χρηματοδότηση των αντίστοιχων μέτρων.

Αναφορά έγινε στις κοινότητες που πλήττονται ιδιαίτερα, όπως η Σάμος, όπου υπάρχει κέντρο φιλοξενίας προσφύγων και όπου πρέπει να βελτιωθούν οι υποδομές. Γι’ αυτό χρειάζεται ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, ευρωπαϊκά κονδύλια, και αύξηση της συνεισφοράς ορισμένων κρατών μελών για την οργάνωση της διαδικασίας άφιξης, φιλοξενίας και περίθαλψης των ανθρώπων αυτών στην Ευρώπη, είπε ο επίτροπος.

«Πρέπει να καταρτιστούν σχέδια έκτακτης ανάγκης και να συνυπολογίζονται στον Προϋπολογισμό. Οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες και αρχές που θα έχουν υποστηρικτικό ρόλο, θα αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του συστήματος αυτού που θα βοηθά τις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Πρέπει να διοργανώνονται συνέδρια, να ανταλλάσσονται βέλτιστες πρακτικές και απόψεις, ενημερωτικό υλικό και πληροφορίες ανάμεσα στις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Μετανάστευσης αποτελεί πλατφόρμα της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων, όπου συζητούνται θέματα οργάνωσης των προσπαθειών μας για την υποδοχή και ένταξη των προσφύγων και μεταναστών. Είναι εξίσου απαραίτητη η συνεργασία των εθνικών αρχών που ασχολούνται με θέματα μετανάστευσης. Η ΕΕ διαθέτει αντίστοιχη χρηματοδότηση και υποστήριξη μέσω εμπειρογνωμόνων το διάστημα 2018-2020», είπε.

Ο επίτροπος συμπλήρωσε λέγοντας πως επιπλέον τίθενται επίσης θέματα νόμιμης μετανάστευσης και νόμιμης πρόσβασης στην αγορά εργασίας. Έχουν γίνει προτάσεις για τη μεταρρύθμιση του συστήματος μπλε κάρτας στην ΕΕ, ώστε μετανάστες με προσόντα να έχουν κίνητρα για να έλθουν στην Ευρώπη και οι συνθήκες να είναι πιο ευέλικτες για αυτούς.

«Πρέπει να δημιουργηθεί το κατάλληλο υποστηρικτικό πλαίσιο. Η κοινωνία των πολιτών, οι κοινωνικοί εταίροι, οι εργοδότες και οι τοπικές κοινωνίες να συνεργαστούν για να απαντήσουν στα θέματα της πρόσβασης στην εργασία» τόνισε.

Η ΕΕ διαδραματίζει αποφασιστικό ρόλο στην μετανάστευση, όμως η ενσωμάτωση και η ένταξη γίνονται επί τόπου, σημείωσε ο κ. Έττινγκερ. Γι’ αυτό, το έργο των δήμων, των κοινοτήτων, των δημάρχων, των κοινωνικών λειτουργών και των εμπειρογνωμόνων είναι πολύτιμο, ανεκτίμητης αξίας και πρέπει να το αναγνωρίσουμε. Είναι υποχρέωσή μας να τους βοηθήσουμε κι αυτό μπορούμε να το πράξουμε μέσω του Προϋπολογισμού και της ταχείας έγκρισής του.

Στη συζήτηση τοποθετήθηκε η Ε. Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη (EPP) τονίζοντας πως η κατάσταση δεν αφορά μόνο τη Σάμο, αλλά πολλές περιοχές της Ελλάδας, όπως τη Λέσβο και τη Χίο, και ειδικά τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου όπου υπάρχει ανθρωπιστική κρίση λόγω της υπερσυσσώρευσης στα κέντρα ταυτοποίησης αλλοδαπών.

«Το πρόβλημα λαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και οι τοπικές αρχές βρίσκονται ουσιαστικά με δεμένα χέρια, να δίνουν άνισο αγώνα διαχείρισης του προβλήματος χωρίς τα απαραίτητα μέσα» είπε χαρακτηριστικά, υπενθυμίζοντας πως σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν γραφειοκρατικές καθυστερήσεις που δυσχεραίνουν δραματικά τη διαχείριση του προβλήματος.

Η κ. Βόζενμπεργκ έκλεισε την τοποθέτησή της, υπογραμμίζοντας πως η συνεργασία της ΕΕ με τις τοπικές αρχές θα συμβάλει αποφασιστικά και στην καταπολέμηση της εκμετάλλευσης και λαθρεμπορίας μεταναστών, που ανθεί δυστυχώς τα τελευταία χρόνια στη Μεσόγειο.

«Πάνω απ’ όλα, σε κάθε κράτος-μέλος απαιτείται ουσιαστική συμμετοχή των περιφερειακών αρχών στον κεντρικό σχεδιασμό και την εφαρμογή της μεταναστευτικής πολιτικής. Μόνο έτσι εξασφαλίζεται αποτελεσματικά η διαχείριση όλων των πτυχών της ανθρωπιστικής κρίσης» είπε.

Ο Κ. Μαράες (S&D) αναφέρθηκε επίσης στην Ελλάδα αλλά και στους κινδύνους που υφίστανται οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, ευάλωτοι στην αδίστακτη εκμετάλλευση και στην οικονομική και κοινωνική υποταγή από εγκληματικές οργανώσεις. Ρώτησε δε τον κ. Έττιγκερ: «Πώς πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα; Μιλήσατε για περισσότερα χρήματα, καλύτερη πρακτική και καλύτερη πρόσβαση. Ο ρόλος των τοπικών αρχών στη διαχείριση αυτών των πολιτικών ένταξης πρέπει να ενισχυθεί. Θέλω την άποψή σας για την έκκληση που έκανε ο δήμαρχος της Αθήνας στην Επιτροπή μας – και την οποία πολλοί άλλοι ηγέτες των τοπικών αρχών έκαναν επίσης – για άμεση πρόσβαση στο Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ενσωμάτωσης (AMIF) και για τεχνική βοήθεια. Τι σκέφτεστε για αυτό’ Κατά τις διαπραγματεύσεις για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ), θα διατηρήσουμε κατά νου τη μακροπρόθεσμη προοπτική της ενσωμάτωσης και το βασικό ζήτημα της άμεσης χρηματοδότησης και θα πιέσουμε για αποτελεσματικές και βιώσιμες λύσεις;».

H Μ-Κ, Βεργιάτ (GUE/NGL) έκανε αναφορά στις περιπτώσεις στην Ιταλία, όπως το πλοίο που βυθίστηκε στη Λαμπεντούζα με 366 νεκρούς από τη Σομαλία, την Ερυθραία και το Σουδάν και στην επιχείρηση Mare Nostrum που ξεκίνησε τότε και σταμάτησε ένα χρόνο αργότερα, γιατί η χώρα δεν μπορούσε να τη συνεχίσει μόνη της. Αναφορά έκανε και στο πλοίο Aquarius: αυτή τη στιγμή είναι το μόνο πλοίο που επιχειρεί στη θάλασσα το οποίο δεν έχει όμως σημαία.

«Θα πρέπει να ανακτήσει τη σημαία του. Θα πρέπει όλα τα σκάφη που επιθυμούν να σώζουν ζωές να βγουν στη θάλασσα. Δεν θα πρέπει να ενοχοποιούμε, ούτε τις ΜΚΟ, ούτε τους πολίτες, ούτε τους αιρετούς. Και θέλω να καταγγείλω τη σύλληψη του Ντομένικο Λουκάνο, δημάρχου του Ριάτσε. Θα πρέπει να δώσουμε σε όσους το επιθυμούν τη δυνατότητα να βοηθήσουν τους πρόσφυγες. Θα πρέπει να τους ανοίξουμε την πρόσβαση στα ευρωπαϊκά κονδύλια χωρίς περιττή γραφειοκρατία. Παραβιάζεται και το δίκαιο της θάλασσας και το δίκαιο του ασύλου στη Μεσόγειο. Είναι ευθύνη των κρατών μελών να τηρήσουν τις διεθνείς τους υποχρεώσεις, που οδήγησαν τις ΜΚΟ να ναυλώσουν πλοία για να σώσουν πρόσφυγες που προσπαθούν να διαπλεύσουν τη Μεσόγειο διακινδυνεύοντας τη ζωή τους», είπε χαρακτηριστικά.

Στη συζήτηση τοποθετήθηκε επίσης ο Έλληνας ευρωβουλευτής Ν. Μαριάς (ECR) αναφερόμενος στο Δουβλίνο III.

«Το Δουβλίνο ΙΙΙ έχει αποτύχει, κι αυτό το παραδέχονται όλοι. Έχει μετατρέψει την Ελλάδα και την Ιταλία σε αποθήκες ψυχών. Εκεί είναι εγκλωβισμένοι χιλιάδες πρόσφυγες, αλλά και χιλιάδες παράνομοι μετανάστες. Τι πρέπει να γίνει; Να συνεχιστεί καταρχάς το πρόγραμμα μετεγκαταστάσεων. Το ξεχάσαμε. Το πρόγραμμα αυτό εκτελέστηκε μόνο κατά 30% από τη Γερμανία, κατά 25% από τη Γαλλία και από άλλες χώρες ελάχιστα. Υπήρχε υπόσχεση για μετεγκατάσταση 66.300 προσφύγων από την Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 70.000 πρόσφυγες και παράνομοι μετανάστες στην Ελλάδα. Είναι προφανές ότι τα κονδύλια που δόθηκαν, και δόθηκαν αρκετά, πήγαν στις ΜΚΟ που έκαναν πάρτυ και δεν αξιοποίησαν αυτά τα κονδύλια σωστά. Κι έχουμε την κατάντια στη Μόρια. Τα έχω καταγγείλει αυτά κ. Έττινγκερ εδώ και 1,5-2 χρόνια, κι έχω ζητήσει να παρέμβει η OLAF για να γίνει ο έλεγχος. Δεν θα σταματήσω να κάνω αυτές τις καταγγελίες. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να δοθούν κονδύλια στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση, για να μπορέσουν να στηρίξουν αυτούς τους ανθρώπους και να τους φιλοξενήσουν σε ανθρώπινες συνθήκες», είπε.