Το πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών στην Αθήνα είναι ένα από τα πιο σοβαρά και τα πιο δύσκολα. Γύρω από αυτά υπήρξαν μεγάλες αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις. Οι περιοχές όπου λειτουργούσαν ΧΥΤΑ ήθελαν αυτοί να κλείσουν και οι περιοχές όπου επρόκειτο να μετακινηθούν θεωρούσαν ότι θα αποτελέσουν παράγοντα υποβάθμισης. Αποκορύφωμα οι μακρόχρονες κινητοποιήσεις στην Κερατέα.
Όταν η Ρένα Δούρου διεκδικούσε την Περιφέρεια Αττικής είχε κάνει σημαία της προεκλογικές εκστρατείας της τα αιτήματα των κατοίκων ενάντια στις χωροθετήσεις νέων ΧΥΤΥ.
Πήγαινε στο Γραμματικό και δήλωνε αλληλέγγυα στα αιτήματα των κατοίκων και πρόβαλλε τον αγώνα της Κερατέας ως πρότυπο.
Ποιος θα ξεχάσει ότι τον Φεβρουάριο του 2014 η κ. Δούρου έγραψε ιστορία με την ατάκα της «αλλιώς μαζεύει τα σκουπίδια ένας μνημονιακός και αλλιώς ένας αντιμνημονιακός»;
Όταν, όμως, ανέλαβε την ευθύνη της Περιφέρειας η κατάσταση άλλαξε. Μπορεί να μην προχώρησε ο αρχικός σχεδιασμός για κατασκευή ΣΔΙΤ για την επεξεργασία των σκουπιδιών, αλλά ως προς τον υπόλοιπο σχεδιασμό ακολούθησε τα βήματα των προηγούμενων διοικήσεων.
Μάλιστα, πρόσφατα στο Περιφερειακό Συμβούλιο υπεραμύνθηκε της απόφασης να προχωρήσει κανονικά το έργο στο Γραμματικό λέγοντας: «Το Γραμματικό θα ανοίξει και θα ανοίξουν και άλλα τέσσερα. Τελεία, παύλα, παρένθεση», για να προσθέσει ότι «η Δούρου θα χωροθετήσει και κανονίστε να είστε με τις μαύρες σημαίες. Εγώ θα είμαι απέναντι».
https://www.youtube.com/watch?v=wQD-po4Soic
Που σου να νιότη που’ λεγες πως θα γινόμουν άλλος. Η Αριστερά και η κ. Δούρου μετά από τέσσερα χαμένα χρόνια, τώρα που η Φυλή έχει ουσιαστικά τελειώσει, αποφάσισε να κάνει χωροθέτηση. Ερήμην των κατοίκων, των ίδιων με τους οποίους ο κ. Τσίπρας και η κ. Δούρου έδιναν αγώνες για να μη γίνει ΧΥΤΥ στην Κερατέα. Τότε που η περιοχή είχε μετατραπεί σε πεδίο μάχης.
Τον θυμάστε το 2011 τον πρωθυπουργό να μιλά στους κατοίκους της Κερατέας; Δείτε το βίντεο:
Η ανακάλυψη των λατομείων
Όταν τον Οκτώβριο του 2015 ήρθε για συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ (Περιφερειακού Σχεδιασμού για τα Απορρίμματα) Αττικής, πολλοί ήταν αυτοί που παρατήρησαν ότι η Ρένα Δούρου είχε ξεχάσει τις κινηματικές διεκδικήσεις της προεκλογικής εκστρατείας και είχε προσχωρήσει σε μια λογική ανάλογη με αυτή που είχε προταθεί τα προηγούμενα χρόνια, συμπεριλαμβανομένης και της συμμετοχής ιδιωτών στη διαχείριση.
Όμως, υπήρχε ένα στοιχείο που αποτελούσε σχετική καινοτομία: η χρήση των λατομείων ως ΧΥΤΥ.
Το στοιχείο αυτό είναι αναδείξει τότε με παρέμβασή της η περιφερειακή σύμβουλος με την παράταξη «Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αττική» Δέσποινα Κουτσούμπα που είχε καταγγείλει ότι: «Στον ΠΕΣΔΑ κάνουν δειλά δειλά την εμφάνισή τους κι άλλοι τρόποι «διαχείρισης» των απορριμμάτων που έχουν αποδειχτεί περιβαλλοντικά καταστροφικοί. Σε πολλά σημεία γίνεται λόγος για «ενεργειακή αξιοποίηση» (πρόκειται για μια πιο κομψή έκφραση για την καύση του σύμμεικτου σκουπιδιού -την τεχνολογία που το κίνημα της Κερατέας αντιπάλεψε αποδεικνύοντας πόσο καταστροφική είναι για το περιβάλλον), αλλά και για την… «αξιοποίηση ανενεργών λατομείων». Αντί να αναπλάσουν τα λατομεία, που έχουν πληγώσει το περιβάλλον της Αττικής, σκοπεύουν να τα μετατρέψουν σε ανεξέλεγκτες χωματερές και τοξικές βόμβες για την υγεία των κατοίκων»
Χωροθέτηση χωρίς διαβούλευση με τους κατοίκους
Πριν από μερικές μέρες γράφτηκε στον Τύπο ότι αποφασίστηκε ότι στα λατομεία Κυριακού στο Κορωπί και Σταμέλου στα Μέγαρα θα δημιουργηθούν οι δύο νέοι ΧΥΤΥ της Αττικής και ότι αυτοί οι δύο χώροι μαζί με το Γραμματικό θα καλύψουν τις ανάγκες της Αττικής.
Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι οι δήμοι δεν ρωτήθηκαν.
Ο δήμος Κρωπίας κάνει λόγο για παράκαμψη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο θέμα των χωροθετήσεων. Στις 25 Σεπτεμβρίου, ο δήμαρχος Κρωπίας Δημήτριος Κιούσης απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος Σωκράτη Φάμελλο με όλα τα τεκμήρια ακαταλληλότητας της περιοχής Κορωπίου (Λατομεία Κυριακού) και για την αποφυγή σκέψης για νομοθετική παράκαμψη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αντιπροσωπεία του δήμου επισκέφτηκε μάλιστα τον κ. Φάμελο.
Ο δήμος υποστηρίζει ότι το λατομείο Κυριακού βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθήνας (5,9 χλμ.) και σε μικρή απόσταση από την πόλη του Κορωπίου (1,2 χλμ.), ενώ η περιοχή βρίσκεται μέσα στην Α΄ ζώνη προστασίας του Υμηττού (βάσει των διαταγμάτων του 1978 και 2011).
Αντίστοιχες αντιδράσεις υπάρχουν και στο Δήμο Μεγαρέων όπου πραγματοποιήθηκε στις 3 Οκτωβρίου έκτακτη σύσκεψη για την αντιμετώπιση του ζητήματος.
Όμως και ο τέως περιφερειάρχης Γιάννης Σγουρός επίσης έκανε λόγο για απουσία ουσιαστικής διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες. Ο κ. Σγουρός κατηγόρησε την κ. Δούρου ότι «εκτός από τα αδιέξοδα με τους χώρους ταφής, η κ. Δούρου θέλει να κληρονομήσει αδιέξοδα και με τις τοπικές κοινωνίες». «Δεν εξηγείται αλλιώς», υπογράμμισε ο κ Σγουρός, ότι «έρχεται όχι να συνεννοηθεί, αλλά να επιβάλει σε συνεργασία με το αρμόδιο υπουργείο χωρίς τον παραμικρό διάλογο και διαβούλευση με φορείς και πολίτες, χωροθετήσεις, διαπράττοντας έτσι το ίδιο λάθος που οδήγησε στο παρελθόν σε συγκρούσεις με τις τοπικές κοινωνίες. Αν δεν έχει τη διάθεση να προχωρήσει σε σοβαρό διάλογο για την επίλυση του προβλήματος, τουλάχιστον ας μην ανοίγει νέες πληγές που υπονομεύουν κάθε προσπάθεια δρομολόγησης ρεαλιστικών και βιώσιμων λύσεων».
Η αντίδραση του ΕΔΣΝΑ
Στις αντιδράσεις των τοπικών αυτοδιοικητικών αρχόντων απάντησε με ανακοίνωσή του ο ΕΔΣΝΑ (στον οποίο προεδρεύει η κ. Δούρου) στην οποία υποστηρίζεται ότι:
« Σε ό,τι αφορά την εικαζόμενη χωροθέτηση ΧΥΤΥ στον δήμο Κρωπίας, πρέπει να σημειωθεί πως προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι “για δεύτερη φορά προκαλείται ένταση” αν και είναι γνωστό ότι η συγκεκριμένη θέση έχει επιλεγεί από το 2003, (Ν3164, άρθ. 33), από την τότε υπουργό Β. Παπανδρέου, της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Επίσης η ίδια θέση επιβεβαιώθηκε και το 2013, όταν έγινε τροποποίηση του νόμου (με τον Ν4122/2013), ειδικά για την Ανατολική Αττική, με προτείνοντα τον τότε περιφερειάρχη κ. Σγουρό και με δήμαρχο Κρωπίας τον σημερινό, κ. Κιούση, προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι δεν υπήρξε καμία αντίδραση έκτοτε, ειδικά μάλιστα από τους γνωρίζοντες το θέμα…
– Σε ό,τι αφορά την εικαζόμενη χωροθέτηση ΧΥΤΥ στον δήμο Μεγαρέων, όταν δημοσιοποιήθηκε από τον ΕΔΣΝΑ (απόφασή 343/2017), στη βάση του ΠΕΣΔΑ Αττικής (ΦΕΚ 4175 Β/23 – 12 – 2016 – Απόφαση 414/2016 του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής), το σχέδιο “αποκατάστασης και αξιοποίησης των εξοφλημένων ανενεργών λατομείων – μεταλλείων (ΕΑΛΜ) Αττικής σε συνέργεια με τις προβλεπόμενες δομές διαχείρισης στερεών αποβλήτων του ΠΕΣΔΑ Αττικής” και ενημερώθηκαν σχετικά οι δήμοι, ουδεμία παρατήρηση ή πρόταση κατατέθηκε εκ μέρους του δήμου Μεγαρέων».
Ωστόσο, όπως παρατηρούν άνθρωποι με γνώση του χώρου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα στην συμπερίληψη θέσεων σε ένα νόμο ή σε ένα γενικό σχέδιο και την πραγματική χωροθέτηση και εγκατάσταση ενός ΧΥΤΥ.
Και το στοιχείο που κάνει τη διαφορά είναι όντως εάν θα υπάρξει διαβούλευση με τους κατοίκους, εξέταση όλων των πλευρών του ζητήματος, ένταξη αυτών των επιλογών σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο και εξασφάλιση ότι δεν θα διαμορφωθούν συνθήκες υποβάθμισης συγκεκριμένων περιοχών. Η κ. Δούρου μπορεί να οχυρώνεται πίσω από το γράμμα του νόμου αλλά υπάρχει και η ουσία του ζητήματος.
