Οι Ρουμάνοι καλούνται να ψηφίσουν αυτό το σαββατοκύριακο αν θα περιλάβουν στο Σύνταγμα της χώρας τους την απαγόρευση του γάμου μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου, στο πλαίσιο ενός δημοψηφίσματος που υποστηρίζεται από την αριστερά, η οποία βρίσκεται στην εξουσία και βλέπει σ’ αυτό μια ευκαιρία για να ξεχαστούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει.
Οι 19 εκατομμύρια ψηφοφόροι της χώρας μπορούν από σήμερα μέχρι αύριο, Κυριακή, το βράδυ να εγκρίνουν μια αλλαγή στον ορισμό του γάμου ώστε μόνον «ένας άνδρας και μια γυναίκα» να μπορούν να ενώνονται με τα δεσμά του και όχι πλέον οι «σύζυγοι», όπως προβλέπει σήμερα ο θεμελιώδης νόμος.
Η σοσιαλδημοκρατική πλειοψηφία (PSD) αποφάσισε να αφήσει τα εκλογικά τμήματα ανοικτά δύο ημέρες για την ψηφοφορία, ελπίζοντας να γεμίσουν ψηφοφόρους: η συμμετοχή πρέπει να φθάσει το όριο του 30% των εγγεγραμμένων για να επικυρωθεί το δημοψήφισμα.
Καθώς οι αντίπαλοι της ψηφοφορίας έχουν στοιχηματίσει στο μποϊκοτάζ, η νίκη του «ναι» είναι εξασφαλισμένη, με επίκδοση που μπορεί να φθάσει και το 90% των ψήφων, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ινστιτούτου CURS που δημοσιεύθηκε πρόσφατα.
Μια χαμηλή συμμετοχή θα θεωρούνταν αποτυχία για τους σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι τάχθηκαν στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας στο πλευρό των ιεραρχών της ορθόδοξης εκκλησίας της χώρας. Το δημοψήφισμα είναι αποτέλεσμα μιας «πρωτοβουλίας πολιτών» που πρόσκειται στην Εκκλησία και παρουσίασε τρία εκατομμύρια υπογραφές για τη διεξαγωγή του.
«Η ορθόδοξη παιδεία μου, η παραδοσιακή παιδεία μου, με κάνουν να λέω ‘ναι’, έτσι βλέπω τη συνέχεια αυτού του λαού», δήλωσε πρόσφατα ο επικεφαλής του PSD Λίβιου Ντράγκνεα.
Έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία στη διάρκεια της οποίας εγκωμιάσθηκαν οι αξίες της οικογένειας και εκφωνήθηκαν ομοφοβικοί λόγοι, το PSD υπολογίζει να κινητοποιήσει την αγροτική και συντηρητική Ρουμανία, την καρδιά του εκλογικού του σώματος.
Το κόμμα επέστρεψε στην εξουσία το 2016 και κατηγορείται ότι θέλει να εξασθενήσει τη μάχη εναντίον της διαφθοράς και να ελέγξει τη δικαιοσύνη η οποία έχει απαγγείλει κατηγορίες σε βάρος αριθμού αιρετών αξιωματούχων του.
Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος αναμένονται τη Δευτέρα και την ίδια ημέρα ο Λίβιου Ντράγκνεα οφείλει να εμφανισθεί ενώπιον της δικαιοσύνης για τη δίκη του σε δεύτερο βαθμό για μια υπόθεση εικονικών θέσεων εργασίας που του κόστισε πρωτοδίκως μια καταδίκη σε τριάμισι χρόνια φυλάκισης χωρίς αναστολή.
«Τρέφεται το μίσος»
Από νομική άποψη, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν θα αλλάξει τίποτε, καθώς η ρουμανική νομοθεσία δεν επιτρέπει ούτε τον γάμο μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου ούτε την πολιτική ένωση.
Μια ρητή απαγόρευση θα καθιστούσε πάντως πιο δύσκολη, ακόμη και αδύνατη οποιαδήποτε μελλοντική αλλαγή του νόμου υπέρ των ομοφυλόφιλων ζευγαριών. Οι υποστηρικτές του δημοψηφίσματος εξηγούν πως θέλουν να υπερασπιστούν τον θεσμό του γάμου.
Το δημοψήφισμα αυτό προκάλεσε ζωηρές επικρίσεις στους κόλπους των ευρωπαϊκών θεσμών, οι οποίοι υπενθύμισαν στο Βουκουρέστι τις δεσμεύσεις του όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα.
«Δεν θέλω οι οικογενειακές αξίες να μετατραπούν σε επιχειρήματα για να (…) τραφούν οι πιο μαύροι δαίμονες, το μίσος εναντίον των σεξουαλικών μειονοτήτων», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς.
Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Μάριους Πιελεάνου του Ινστιτούτου Avangarde, τέτοιες προειδοποιήσεις από το εξωτερικό υπάρχει κίνδυνος να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα, καθώς οι λόγοι υπέρ της εθνικής κυριαρχίας και σκεπτικισμού έναντι της Ευρώπης κερδίζουν έδαφος στη Ρουμανία.
«Ένα μέρος των αναποφάσιστων μπορεί ακριβώς να κινητοποιηθεί εξαιτίας αυτής της στάσης, την οποία εκλαμβάνουν ως εχθρική έναντι της Ρουμανίας», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
«Σε μια δημοκρατία, τα δικαιώματα των μειονοτήτων δεν τίθενται σε ψηφοφορία, εκεί βρίσκεται η διαφορά ανάμεσα στον Μεσαίωνα και τον 21ο αιώνα», τόνισε εκφράζοντας την ανησυχία της η ρουμανική μκο για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων «Κέντρο Νομικών Πόρων» (CRJ).
Όπως και άλλοι αντίπαλοι αυτού του δημοψηφίσματος, ο ποιητής και πρώην πρόεδρος της Ένωσης Μαγυάρων της Ρουμανίας, ο Μπέλα Μάρκο, εκφράζει φόβους μήπως ανοίξει την πόρτα σε νέα δημοψηφίσματα «για την άμβλωση, μετά για την θρησκεία του Κράτους, την ποινή του θανάτου, τους Ρομά (…)».