Το 1839 ξεκινά η έναρξη των δενδροφυτεύσεων. Σχεδόν 180 χρόνια μετά, ο Εθνικός Κήπος πρόκειται να αναβαθμιστεί, καθώς την άνοιξη του 2019 αναμένεται να ξεκινήσει το έργο αναβάθμισης των υποδομών του Εθνικού Κήπου.
Το 2004 ο δήμος Αθηναίων ανέλαβε τη διαχείριση του Εθνικού Κήπου για 90 χρόνια και επτά χρόνια αργότερα με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού ο Κήπος χαρακτηρίστηκε Ιστορικός Τόπος. Σε έκταση 153,50 στρεμμάτων, υπάρχουν μεταξύ άλλων 114 είδη δέντρων, 82 είδη θάμνων, 27 είδη αναρριχώμενων και 83 άλλα είδη, όπως πολυετή ποώδη, παχύφυτα και φυτά εσωτερικού χώρου.
Σύμφωνα με πηγές του δήμου Αθηναίων, οι παρεμβάσεις κρίθηκαν ως επιβεβλημένες διότι σε πολλά σημεία με τις βροχές τα μονοπάτια έχουν παραμορφωθεί και το χώμα (λόγω της κατηφορικής κλίσης που έχει ο Κήπος) έχει κατέβει προς την πλευρά του Ζαππείου. Επιπλέον, όπως τόνιζαν, με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τα έντονα καιρικά φαινόμενα, αυτή η κατάσταση θα επιδεινωθεί δραματικά. Το θέμα της αναβάθμισης του Εθνικού Κήπου απασχόλησε και το Δημοτικό Συμβούλιο στη συνεδρίαση της Πέμπτης.
«Η διαχείριση και συντήρηση του Εθνικού Κήπου απαιτεί όραμα, σχέδιο, βάθος χρόνου και αξιοποίηση όλων των νέων επιστημονικών εφαρμογών. Και προβλεψιμότητα. Δεν πρέπει να γίνει με κριτήρια του σήμερα, πρέπει να γίνει με κριτήρια του αύριο που δυστυχώς καθώς λόγω της κλιματικής αλλαγής – τις συνέπειες της οποίας τώρα αρχίζουμε να έχουμε τα πρώτα δείγματα με τα έντονα καιρικά φαινόμενα – κάθε άλλο παρά ευοίωνες είναι», σημείωσε ο δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης κατά την εισήγησή του σε άτυπη ενημέρωση δημοσιογράφων για τον Εθνικό Κήπο.
Όπως τόνισε, θέση της δημοτικής αρχής είναι να αναζωογονήσει τον Κήπο με σεβασμό στην ιστορία και στη σημασία του. «Δε θέλουμε να τον παραδώσουμε στην ακινησία, στην εγκατάλειψη, στη μιζέρια και τελικά, ως φυσική συνέπεια όλων αυτών στην αλλοίωση της ιστορικής και περιβαλλοντικής σημασίας του. Θέλουμε τον Κήπο ανοιχτό και φιλικό στους πολίτες και στους επισκέπτες, χώρο περιπάτου αναψυχής και ήπιων πολιτιστικών δράσεων».
Τα έργα για την αναβάθμιση των υποδομών προκύπτουν από τη διαχειριστική μελέτη που έχουν εκπονήσει τα στελέχη της Διεύθυνσης Πρασίνου του δήμου Αθηναίων και η οποία έχει εγκριθεί από τρεις Διευθύνσεις του υπουργείου Πολιτισμού και από το Δασαρχείο.
Οι εργασίες, που θα γίνουν αναφορικά με το υδάτινο στοιχείο είναι εκσυγχρονισμός υπόγειου δικτύου άρδευσης και αποκατάσταση υπέργειου αρδευτικού δικτύου για τη σωστή διαχείριση του νερού, εγκατάσταση μετρητή νερού που εισρέει από το Πεισιστράτειο Υδραγωγείο, αναβάθμιση δικτύου αποχέτευσης / αποστράγγισης δικτύου ομβρίων και συντήρηση / αναβάθμιση των λιμνών και των στοιχείων νερού.
Παράλληλα, θα γίνει συντήρηση του αστικού εξοπλισμού ενώ θα αποκατασταθεί ο φωτισμός ενώ σημαντική παρέμβαση θα είναι η συντήρηση του δικτύου μονοπατιών (πατημένο χώμα με σταθεροποιητή) και των υπαρχόντων βοτσαλωτών ρείθρων.
Όπως δήλωσε ο αντιδήμαρχος Αστικής Υποδομής, Κατασκευών και Κτιριακών Έργων, Γιώργος Αποστολόπουλος στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, «όλα τα σκέλη της μελέτης αλλά και φυσικά η Προκήρυξη του έργου αναφέρονται με σαφήνεια σε χωμάτινα μονοπάτια, χωρίς καμία απολύτως αλλαγή. Διατηρούνται οι υπάρχουσες ροές, το φυσικό ανάγλυφο, καθώς και η υφή των μονοπατιών. Αυτό που θα γίνει , είναι σε μέγιστο βάθος 20 εκατοστών, η ανάμιξη του χώματος με stabilizerσε μέγιστο ποσοστό 10%. Είναι ένα ειδικό υδατοπερατό υλικό που εμποδίζει το χώμα να γίνεται λάσπη και να μετακινείται».
Είναι χαρακτηριστικό πως εκτός από αυτές τις παρεμβάσεις, θα γίνει και επικαιροποίηση του τοπογραφικού του Εθνικού Κήπου και η δημιουργία αναλυτικού δενδρολογίου και θαμνολογίου με χρήση γεωχωρικών δεδομένων ενώ έχει ήδη ξεκινήσει η σύνταξη σχεδίου για τη διαχείριση των δένδρων. Αργότερα, δε, έχει προβλεφθεί και αποκατάσταση της κτιριακής υποδομής, όπως είναι το Καφενείο εντός του Κήπου αλλά και το Βοτανικό Μουσείο, που σήμερα είναι κλειστό.
Οι εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν την άνοιξη του 2019 και πρόκειται, βάσει της μελέτης να διαρκέσουν συνολικά για όλα τα τμήματα 36 μήνες. Από το δήμο Αθηναίων διευκρινίζεται πως οι παρεμβάσεις θα γίνουν τμηματικά, προκειμένου να υπάρξει η λιγότερη δυνατή όχληση στα οικοσυστήματα του κήπου και να συνεχιστεί η επισκεψιμότητά του κατά τη διάρκεια της κατασκευής του έργου.
