«Οι προοπτικές μιας συνολικής διευθέτησης μεταξύ των κοινοτήτων του νησιού παραμένουν ζωντανές», αναφέρει στην έκθεσή του ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, με βάση την ενημέρωση που είχε από την ενημέρωση της Τζέιν Χολ Λουτ καθώς και στις συναντήσεις που είχε ο ίδιος με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων. Όπως ανακοίνωσε ο κ. Γκουτέρες θα αναθέσει στην κ. Λουτ «να συνεχίσει τις συζητήσεις για να εκτιμήσει την πραγματική έκταση της σύγκλισης σε βασικά θέματα και την προθυμία οι πλευρές να ενσωματώσουν νέες προτάσεις ως μέρος μιας συνολικής λύσης προς ένα κοινό μέλλον που οι ίδιοι μπορούν να οραματιστούν». Επίσης, προειδοποιεί για την ένταση που προκαλείται λόγω των υδρογονανθράκων και, εμμέσως πλην σαφώς, ζητά χρονοδιάγραμμα και «προσυμφωνία» πριν την έναρξη των διαπραγματεύσεων.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ αναφέρει ότι πιστεύει πως «όλοι οι Κύπριοι αξίζουν ένα κοινό μέλλον, το οποίο μόνο ένα πράγμα μπορεί να φέρει: μια διαρκής συμφωνία που θα επιτευχθεί εντός ενός ξεκάθαρου ορίζοντα».
Σημειώνει ότι «πριν από την επανάληψη των ολοκληρωμένων διαπραγματεύσεων, οι πλευρές θα πρέπει να συμφωνήσουν σχετικά με τους όρους αναφοράς, οι οποίοι θα αποτελέσουν τη συναινετική αφετηρία για μια πιθανή διαπραγματευτική ολοκλήρωση του Κυπριακού».
Αναφερόμενος στους υδρογονάνθρακες ο ΓΓ του ΟΗΕ δεν παραλείπει και πάλι να τους συνδέσει με τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Στην περίοδο που εξετάζεται έχουν μειωθεί οι εντάσεις γύρω από την εκμετάλλευση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων ανοικτά των ακτών της Κύπρου. Νέοι γύροι διερευνητικών γεωτρήσεων που έχουν προγραμματιστεί για το τελευταίο τρίμηνο του 2018 θα μπορούσαν ωστόσο να οδηγήσουν σε νέες εντάσεις και να περιπλέξουν σημαντικά τις προοπτικές για διάλογο μεταξύ των μερών».
Ο Αντόνιο Γκουτέρες προτρέπει τα μέρη «να κινητοποιήσουν τη δημιουργικότητά τους και τη δέσμευσή τους βοηθώντας τις κοινότητές τους να κατανοήσουν και να υποστηρίξουν τον στόχο μιας βιώσιμης λύσης», προσθέτοντας και τα εξής: «Από αυτή την άποψη, πιστεύω βαθιά στη ζωτικότητα, την ενέργεια και τη δύναμη του πληθυσμού του νησιού, συμπεριλαμβανομένων κυρίως των γυναικών και της νεολαίας, και παροτρύνω να βοηθήσουν στην οικοδόμηση της απαραίτητης εμπιστοσύνης για να αναλάβουν τα βήματα που θα απαιτήσει μια τέτοια λύση. Ελπίζω ότι αυτές οι συζητήσεις θα μπορέσουν να οδηγήσουν και πάλι στην πλήρη ανάπτυξη των καλών μου υπηρεσιών και σε ό,τι μπορεί να υποβοηθήσει στην εξεύρεση μιας διαρκούς λύσης του κυπριακού ζητήματος».
Η αντίδραση της Λευκωσίας
Ο κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε όπως αναφέρει η ιστοσελίδα της κυπριακής εφημερίδας Φιλελεύθερος, ότι στο Προεδρικό υπάρχει ικανοποίηση για το περιεχόμενο της έκθεσης Γκουτέρες γιατί:
1 Προτού ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις θα δώσει οδηγίες στη Λουτ να συνεχίσει τη συζήτηση για να μετρήσει την πραγματική έκταση της σύγκλισης, κι αυτό το επεδίωκε ο ΠτΔ για να συνεχιστούν οι απαραίτητες προεργασίες.
2 Δίνεται απάντηση στις θέσεις που προβάλλει η τουρκική πλευρά όλο αυτό το διάστημα ότι η διαδικασία των ΗΕ έχει εξαντληθεί και ότι πρέπει να πάμε σε κάποια άλλη λογική για την επίλυση του Κυπριακού με δύο κράτη.
3 Διαψεύδονται (παρ. 8) οι φόβοι που εκφράζονταν στη Λευκωσία ότι ο ΠτΔ δεν έπεισε.
4 Ο ΓΓ μοιράζεται την έγνοια του ΠτΔ λέγοντας ότι είναι «ισχυρή πεποίθηση» του ότι πρέπει να υπάρξει «καλή προετοιμασία». Κι αυτό δείχνει πως «δεν πρόκειται καθόλου για προϋποθέσεις που έθετε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, αλλά για μια πρόνοια που λαμβάνει ο ίδιος ο ΓΓ.
5 Είναι σημαντικό ότι αναφέρει την «πλατιά διαδεδομένη συναντίληψη ότι το αμετάβλητο status quo –δηλαδή η απουσία λύσης– δεν είναι βιώσιμο».
Σ’ ό,τι αφορά τις αναφορές του ΓΓ ΟΗΕ για τα ενεργειακά ο κυβερνητικός Εκπρόσωπος εξέφρασε την εκτίμηση πως ο Αντόνιο Γκουτέρες τα λέει για την Τουρκία. Σύμφωνα με τον Πρ. Προδρόμου, η αναφορά Γκουτέρες ότι πρέπει να αποφευχθεί οποιαδήποτε κλιμάκωση «θεωρούμε ότι απευθύνεται σε ενέργειες που προβαίνει η Τουρκία κατά παράβαση συχνά της διεθνούς νομιμότητας». Και σημείωσε πως «η ΚΔ ως κράτος μέλος των ΗΕ έχει κυριαρχικά δικαιώματα που μάλιστα αναγνωρίζονται από όλα τα κράτη.
Επομένως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υπάρχει ή μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε αναφορά για τα δικαιώματα που έχει ένα κράτος στην ΑΟΖ του». Ο Εκπρόσωπος διαφώνησε με την εκτίμηση ότι ο ΓΓ δεν αναφέρεται στην Τουρκία και ότι υπονοεί τις έρευνες της ExxonMobil.
Ερωτηθείς αν οι νέες ιδέες στις οποίες αναφέρεται ο ΓΓ είναι αυτές που έθεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «γίνεται μια γενική αναφορά από τον ΓΓ που είναι ευνόητη. Μπορεί να υπάρξει συζήτηση και για νέες ιδέες που να βοηθούσαν τη διαδικασία να καταλήξει σε ένα αίσιο πέρας, το οποίο είναι μια συνολική συμφωνία για λύση», είπε.
Ο Πρ. Προδρόμου ανέφερε πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει καταθέσει κάποιες σκέψεις για προβληματισμό στο Εθνικό Συμβούλιο, αλλά δεν έχει καταθέσει οποιαδήποτε νέα ιδέα στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων. Είπε τέλος πως ο ΠτΔ κατέθεσε κάποιες ιδέες στον ίδιο τον κ. Γκουτέρες σχετικά με τη διευκόλυνση της διαδικασίας, «η οποία βλέπουμε τώρα ότι παίρνει μια νέα εκκίνηση, προκαταρκτικά βεβαίως με τις διερευνητικές επαφές που θα έχει η κ. Λουτ».
