Αναζήτηση
Συνεχίζουν να απασχολούν οι απόψεις του Στίβεν Χόκινγκ αρκετούς μήνες μετά το θάνατό του. Δεν υπάρχει Θεός και η επιστήμη μπορεί να εξηγήσει καλύτερα το σύμπαν από ό,τι μια θρησκεία, λέει ο Βρετανός φυσικομαθηματικός και κοσμολόγος στο τελευταίο βιβλίο του με τίτλο «Σύντομες απαντήσεις σε μεγάλα ερωτήματα», το οποίο μόλις εκδόθηκε.
Η θέση του αυτή ασφαλώς δεν αποτελεί έκπληξη, αφού όσο ζούσε, ο Χόκινγκ δεν έχανε ευκαιρία να δηλώνει κατηγορηματικά ότι ήταν άθεος και ότι έβλεπε τη δημιουργία του κόσμου από τη σκοπιά του επιστήμονα και μόνο, συχνά προκαλώντας την ενόχληση των πιστών σε κάποια θρησκεία.
Το τελευταίο βιβλίο του, που περιλαμβάνει δέκα δοκίμια με ερωταπαντήσεις, αρχίζει με το ερώτημα αν υπάρχει θεός και δίνει αρνητική απάντηση. «Νομίζω», λέει, «ότι το σύμπαν δημιουργήθηκε αυθόρμητα εκ του μηδενός, σύμφωνα με τους νόμους της επιστήμης. Αν αποδέχεστε, όπως εγώ, ότι οι νόμοι της φύσης είναι καθορισμένοι, τότε δεν χρειάζεται πολύ για να ρωτήσετε: ποιός ρόλος απομένει για το Θεό;».
Για τον Χόκινγκ -και πολλούς άλλους επιστήμονες- οι νόμοι της βαρύτητας, της σχετικότητας, της κβαντομηχανικής κ.α. είναι αρκετοί για να εξηγήσουν τα πάντα στο σύμπαν. «Αν θέλετε, μπορείτε να πείτε ότι οι νόμοι αυτοί είναι έργο του Θεού, αλλά αυτό είναι μάλλον ένας ορισμός του Θεού, παρά μια απόδειξη για την ύπαρξή του», γράφει ο Χόκινγκ.
Μήπως όμως ένα θεϊκό χέρι δημιούργησε τον «αυτόματο πιλότο» των φυσικών νόμων που διέπουν το σύμπαν; Αυτή είναι η βασική πεποίθηση των θρησκευόμενων επιστημόνων (περίπου ένας στους τρεις επιστήμονες πιστεύει στο Θεό, σύμφωνα με έρευνες) και των απλών ανθρώπων, όχι όμως του Χόκινγκ. Όπως το θέτει: «Μήπως ο Θεός δημιούργησε τους κβαντικούς νόμους που επέτρεψαν στην Μεγάλη Έκρηξη (Μπιγκ Μπανγκ) να συμβεί; Δεν θέλω να προσβάλω οποιονδήποτε πιστό, αλλά νομίζω ότι η επιστήμη έχει πιο πειστική εξήγηση από έναν θεό δημιουργό».
Για τον Χόκινγκ, αρκεί η κβαντομηχανική, η οποία εξηγεί πώς συμπεριφέρονται τα υποατομικά σωματίδια, προκειμένου να εμφανισθεί κάπου κάτι από το τίποτε, μετά να εξαφανισθεί και να εμφανισθεί πάλι κάπου αλλού. Επειδή το ίδιο το σύμπαν κάποτε δεν είχε παρά το μέγεθος ενός μόνου σωματιδίου, κάλλιστα ξεκίνησε κάπως έτσι. «Το ίδιο το σύμπαν, με όλη την εκπληκτική απεραντοσύνη και πολυπλοκότητά του, μπορεί απλούστατα να έκανε την εμφάνισή του ξαφνικά, χωρίς να παραβιάσει τους γνωστούς νόμους της φύσης», πιστεύει ο Χόκινγκ.
Και τότε τι υπήρχε πριν το «Μπιγκ Μπανγκ», ρωτάνε οι πιστοί; «Δεν υπήρχε χρόνος πριν την Μεγάλη Έκρηξη», απαντά ο Χόκινγκ. «Τελικά έχουμε βρει κάτι που δεν έχει μια αιτία, επειδή δεν υπήρχε χρόνος για μια αιτία ώστε να υπάρξει. Για μένα αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα ενός δημιουργού, επειδή δεν υπήρχε κανένας χρόνος για να υπάρξει ένας δημιουργός».
«Είμαστε ο καθένας ελεύθερος να πιστέψει ό,τι θέλει. Κατά την άποψή μου, η απλούστερη εξήγηση είναι ότι δεν υπάρχει Θεός. Κανείς δεν δημιούργησε το σύμπαν και κανείς δεν κατευθύνει τη μοίρα μας», γράφει. Αυτό ακριβώς είναι το βασικό αθεϊστικό επιχείρημα του Χόκινγκ: ότι δεν χρειάζεται μια αιτία (ένας δημιουργός) για να ξεκινήσει κάτι, εν προκειμένω όλος ο κόσμος. Το αν αυτό θα πείσει τους πιστούς και τις θρησκείες, είναι άλλο θέμα…
