Αναζήτηση
Πριν μερικούς μήνες η Ρένα Δούρου είχε χαρακτηρίσει τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, μια «στραβή στη βάρδια της». Μια τέτοια… στραβή στη δική του, πρώτη βάρδια, έπαθε και ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος ως νέος υπουργός Εξωτερικών βρέθηκε αντιμέτωπος με την προκλητικότητα της Αγκυρας. Και μάλιστα ενώ παραμένει ανοικτό το ταξίδι του στην Τουρκία μέχρι το τέλος της χρονιάς.
Η Τουρκία βρήκε αφορμή από τις ανακοινώσεις του Νίκου Κοτζιά για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης και την πρόθεση επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, προκειμένου να επαναφέρει το δόγμα του casus belli.
Όμως, μάλλον ως πρόσχημα για την τουρκική κυβέρνηση φαντάζει αυτή η πρόθεση της Ελλάδας η οποία έχει κάθε δικαίωμα να το πράξει και καλύπτεται από το διεθνές δίκαιο, ασχέτως αν δεν το έχει κάνει καμιά κυβέρνηση.
Αιτία πολέμου για τον Ταγίπ Ερντογάν είναι κάθε τι κάνουν Ελλάδα και Κύπρος στα δικά τους χωρικά ύδατα ή στον εναέριο χώρο τους. Ωστόσο, πρόκειται για εκπεφρασμένη πλέον στρατηγική της Αγκυρας να διατηρεί την ένταση στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αυτή τη φορά η αιτία είναι οι γεωτρήσεις που θα ξεκινήσουν στα κυπριακά οικόπεδα και η απαίτηση της Τουρκίας για μερίδιο από τον «μαύρο χρυσό». Κινείται στο πλαίσιο της συνδιαχείρισης και με τη λογική του τσαμπουκά του «διεθνούς χωροφύλακα» προσπαθεί να επιβάλει την άποψή της.
Καθόλου τυχαία δεν είναι τα τελευταία περιστατικά στην ευρύτερη περιοχή.
Από την επικοινωνιακή προπαγάνδα με τη δήθεν βύθιση πλοίου στη Μεσόγειο και δίπλα στο Barbaros, από τουρκικό υποβρύχιο στο πλαίσιο άσκησης, μέχρι την προβοκάτσια που πήγε να στηθεί με τη δήθεν παρενόχληση του τουρκικού ερευνητικού σκάφους από τη φρεγάτα «Νικηφόρος».
Σε μία ημέρα όπου ένα διπλωματικό μπρα ντε φερ Αθήνας – Αγκυρας ήταν σε εξέλιξη, τουρκικά αεροσκάφη παραβίαζαν χωρίς όριο το ελληνικό FIR.
Την Τρίτη 2 κατασκοπευτικά CN-235 προχώρησαν σε 31 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου της Ελλάδας στο βορειοανατολικό, κεντρικό και νοτιοανατολικό Αιγαίο. Τα τουρκικά αεροπλάνα έκαναν επίσης και 5 παραβάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας στο FIR Αθηνών.
Σε όλες τις περιπτώσεις, όπως σημειώνει το ΓΕΕΘΑ, τα αεροσκάφη αναγνωρίστηκαν και αναχαιτίστηκαν από αεροπλάνα της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας, σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες και κατά πάγια πρακτική.
Όμως, αυτή η ένταση σε θάλασσα και αέρα μπορεί να είναι ελεγχόμενη αλλά κανείς δεν αποκλείει τα χειρότερα. Στην Αθήνα παρακολουθούν με προσοχή την κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας καθώς φοβούνται τη δημιουργία ενός «θερμού» επεισοδίου ή ακόμη κι ενός ατυχήματος που θα ξαναβάλει τις δύο χώρες σε τροχιά σύρραξης.
Δεν είναι επίσης καθόλου τυχαίο ότι το σκηνικό πολέμου στήθηκε τις τελευταίες ημέρες όπου η τουρκική οικονομία κλυδωνίζεται εκ νέου και η τουρκική λίρα βρίσκεται ξανά σε πίεση.
Ούτε είναι τυχαίο ότι η Αγκυρα αποκατέστησε τις σχέσεις τις με τις ΗΠΑ, μετά την απελευθέρωση του πάστορα Μπράνσον, κι αισθάνεται περισσότερη άνεση. Μόλις την Τρίτη ανακοινώθηκε ότι η τουρκική κυβέρνηση ενοικίασε τη μεγαλύτερη εταιρεία παροχής υπηρεσιών πετρελαίου στον κόσμο, την Schlumberger, με έδρα το Τέξας, προκειμένου να υποστηρίξει την πρώτη γεώτρηση του Πορθητή στον στόχο «Αλάνια-1» στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μ΄ ένα συμβόλαιο αξίας περίπου 15 εκατομμυρίων δολαρίων, η Schlumberger θα συντονίσει πολλαπλές γραμμές εφοδιασμού, καθώς και θα παρέχει υπηρεσίες διαχείρισης έργων στις επερχόμενες γεωτρήσεις.
Ακόμη και αυτή η καθαρά επιχειρηματική κίνηση συνδέεται με την καλυτερεύση των σχέσεων Ουάσιγκτον – Αγκυρας.
Τα 12 μίλια
Υπενθυμίζεται ότι νωρίτερα το μεσημέρι η Αγκυρα κάλεσε τον Ελληνα πρέσβη για εξηγήσεις, αν και ειπώθηκε ότι ήταν προγραμματισμένη συνάντηση.
Η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ ήταν ιδιαίτερα σκληρή καθώς υπενθύμισε την «αιτία πολέμου» που ισχύει από τις 8 Ιουνίου 1995. “Μετά τις δηλώσεις του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, κυρίου Κοτζιά και του πρωθυπουργού και νέου ΥΠΕΞ της χώρας, κυρίου Τσίπρα, σχετικά με τα σχέδια επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων, και σχετικών προς αυτό δημοσιευμάτων…δεν θα ανεχθούμε οποιοδήποτε βήμα που δεν είναι βασισμένο στην αμοιβαία συγκατάθεση στο Αιγαίο, όπου οι δύο χώρες έχουν ακτές απέναντι η μία στην άλλη.”, αναφέρει η τουρκική ανακοίνωση και καταλήγει: “Η ανακοίνωση της Τουρκικής Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης, από την 8η Ιουνίου 1995 (Casus Belli), συνιστά μια απαραίτητη πολιτική προειδοποίηση και ισχύει και σήμερα. Οι απόψεις μας και οι προειδοποιήσεις μας μεταφέρθηκαν στον πρέσβη της Ελλάδας στην Άγκυρα”.
Επί της ουσίας η Αγκυρα αμφισβητεί το διεθνές δίκαιο και το δικαίωμα της Ελλάδας να προβεί σε ενέργειες που η ίδια επιθυμεί στο Αιγαίο. Και ακόμη χειρότερα: Επεμβαίνει ακόμη και για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης καθώς θεωρεί ότι έτσι το Αιγαίο «βαφτίζεται» ελληνικό, κάτι που δεν το επιθυμεί.
Η απάντηση της Αθήνας ήταν σαφής, την πρώτη ημέρα του πρωθυπουργού στο… υπουργικό γραφείο του στο ΥΠΕΞ:
«Το δικαίωμα αυτό ισχύει απαρεγκλίτως και δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση ή υπό διαπραγμάτευση με τρίτους, διαμηνύει και επισημαίνει πως αυτό ισχύει ασφαλώς για όλη την επικράτεια. Αυθαίρετες ερμηνείες του διεθνούς δικαίου και απειλές βίας από την πλευρά της Τουρκίας, όπως και η αμφισβήτηση των νομίμων δικαιωμάτων της χώρας μας, ούτε αλλάζουν το γεγονός αυτό, αλλά ούτε συμβάλλουν στις σχέσεις καλής γειτονίας».
Νωρίτερα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας δήλωσε ότι οι απόψεις της Τουρκίας για τις ειδήσεις που αφορούν τα σχέδια επέκτασης των χωρικών υδάτων της Ελλάδας, διαβιβάστηκαν στον πρέσβη της Ελλάδας στην Άγκυρα ο οποίος σήμερα το πρωί μετέβη στο ΥΠΕΞ της Τουρκίας για συνάντηση που είχε προγραμματιστεί από την Παρασκευή.
Βεβαίως, αυτό που μένει είναι να γίνει πράξη με την έκδοση προεδρικών διαταγμάτων η δέσμευση του Νίκου Κοτζιά για τα 12 μίλια.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχει η επίσκεψη του Γ. Μίτσελ, του αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών στην Κύπρο, την 1η Νοεμβρίου.
Και όλα αυτά την ώρα που τα γεωτρύπανα είναι έτοιμα να αρχίσουν να εργάζονται στην ΑΟΖ Κύπρου με τους Τούρκους και τον «Πορθητή» να απειλούν ότι θα αρχίσουν γεωτρήσεις της 29η Οκτωβρίου στην ανατολική Μεσόγειο.
Οι Αμερικανοί έχουν δημόσια εκφραστεί υποστηρικτικά στις τριμερείς συνεργασίες της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και άλλες χώρες της περιοχής και ταυτόχρονα φαίνεται ότι πλησιάζει η στιγμή της επισημοποίησης της αναβαθμισμένης αμυντικής σχέσης ΗΠΑ – Κύπρου (και της άρσης του εμπάργκο πώλησης όπλων).
Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία έχει προγραμματίσει γεώτρηση για τις 29 Οκτωβρίου ενώ κυκλοφορούσαν οι φήμες ότι αλλάζει τους κανόνες εμπλοκής στη θάλασσα και θα απαντά σε κάθε υποτιθέμενη πρόκληση.
