Για άλλη μια φορά οι δείκτες των ρολογιών γύρισαν μια ώρα πίσω. Το τελετουργικό της αλλαγής ώρας εφαρμόστηκε αυτή τη φορά σε μια φάση που εντός ΕΕ συζητείται έντονα το ενδεχόμενο κατάργησης αυτού του μέτρου.

Οι 4,6 εκατομμύρια πολίτες που συμμετείχαν σε πρόσφατη πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση τάχθηκαν σε ποσοστό 84% υπέρ της κατάργησης του μέτρου αλλαγής ώρας.

Τα τρία εκατομμύρια όσων ψήφισαν μάλιστα ήταν από τη Γερμανία. Μέχρι τον προσεχή Απρίλιο τα κράτη-μέλη καλούνται να αποφασίσουν εάν θέλουν να διατηρήσουν τη χειμερινή ή τη θερινή ώρα. Για τα δεδομένα της νομοθέτησης εντός ΕΕ, η οποία σε πολλές περιπτώσεις είναι εξαιρετικά χρονοβόρα, αυτός ο στόχος θα ήταν εξαιρετικά φιλόδοξος.

Πάντως μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ αλλά και εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπάρχουν ακόμη πολλά ερωτηματικά σχετικά με το συγκεκριμένο εγχείρημα. Αυτή την ώρα ακόμη εξετάζεται σε επίπεδο ομάδων εργασίας τι συνέπειες θα είχε η κατάργηση της αλλαγής ώρας όχι μόνο σε επίπεδο καθημερινότητας των πολιτών, αλλά και για μια σειρά από οικονομικούς κλάδους. Ποιες θα ήταν οι ενδεχόμενες επιπτώσεις στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, στο εμπόριο, στις σιδηροδρομικές και αεροπορικές συγκοινωνίες; Με όλα αυτά να μην έχουν διευκρινιστεί ακόμη, πολλά κράτη δεν έχουν πάρει οριστικές αποφάσεις.

Οι απόψεις φαίνεται επί του παρόντος να διίστανται. Τα βαλτικά κράτη Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία, που βρίσκονται μια ώρα μπροστά σε σχέση με την κεντρική Ευρώπη, τάχθηκαν υπέρ της κατάργησης της αλλαγής ώρας και της μόνιμης διατήρησης της θερινής ώρας. Η Σλοβακία από την πλευρά της θέλει μόνιμη χειμερινή ώρα. Ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα τάσσεται υπέρ της διατήρησης του μέτρου αλλαγής ώρας. Θα καταλήξει τελικά το όλο εγχείρημα σε ένα κατακερματισμένο τοπίο εντός ΕΕ;

Αμφίβολα τα προσδοκώμενα οφέλη από την αλλαγή της ώρας

Ήδη σήμερα υπάρχουν τρεις ζώνες ώρας στην ΕΕ. Η Γερμανία και 16 ακόμη κράτη έχουν την ίδια ώρα. Οκτώ κράτη – μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- είναι μια ώρα μπροστά και τρεις χώρες, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Μ. Βρετανία, μια ώρα πίσω από την Ώρα Κεντρικής Ευρώπης. Η Αυστρία που έχει αναλάβει για το τρέχον εξάμηνο την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ θέλει να αποφύγει τη δημιουργία αναστάτωσης και επιδιώκει σε κάθε περίπτωση, σε συνεννόηση με τα γειτονικά της κράτη, μια ενιαία ζώνη ώρας για την κεντρική Ευρώπη.

Τι πρακτικές δυσκολίες θα μπορούσαν να έχουν όμως διαφορετικές ζώνες ώρας ανάμεσα σε γειτονικές χώρες; Για τις σιδηροδρομικές συγκοινωνίες, για παράδειγμα, δεν θα υπήρχε κάποιο σοβαρό πρόβλημα, αρκεί στον εκάστοτε σιδηροδρομικό σταθμό να υπάρχει μέριμνα για σωστή ενημέρωση σχετικά με τις ώρες δρομολογίων και τις επισημάνσεις των διαφορετικών ζωνών ώρας. Κάπως πιο προβληματική ενδέχεται να είναι η κατάσταση σε ό,τι αφορά τις αεροπορικές μετακινήσεις. Οι αεροπορικές εταιρείες χρειάζονται για κάθε πτήση συγκεκριμένες χρονοθυρίδες (slots) απογείωσης και προσγείωσης, που καθορίζονται με βάση και τη διάρκεια πτήσης.

Σε αεροδρόμια με πολλή κίνηση η μετακίνηση αυτών των χρονοθυρίδων μία ώρα μπροστά ή πίσω δεν είναι τόσο απλή υπόθεση. Επίσης σε περίπτωση κατάργησης της χειμερινής ώρας υπάρχει η πιθανότητα κάποιες πτήσεις προγραμματισμένες για αργά το βράδυ τον χειμώνα να ξεκινήσουν με πολλή καθυστέρηση, με κίνδυνο να εισέλθουν σε χρονική ζώνη απαγόρευσης πτήσεων.

Στη Γερμανία υπάρχει θερινή ώρα από το 1980. Από το 1996 όλες οι χώρες της ΕΕ ρυθμίζουν τα ρολόγια τους μία ώρα μπροστά την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου και τα γυρίζουν μια ώρα πίσω την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου. Με αυτό το μέτρο επιδιώκεται καλύτερη αξιοποίηση του φωτός της μέρας και εξοικονόμηση ενέργειας. Το πραγματικό όφελος όμως είναι αμφίβολο. Αρκετοί άνθρωποι παραπονιούνται για επιπτώσεις στην υγεία τους από την αλλαγή ώρας. «Αν δεν υπήρχε η αλλαγή της ώρας και κάποιος είχε σήμερα την ιδέα να την εφαρμόσουμε, τότε σίγουρα όλοι θα τον θεωρούσαν τρελό», σχολιάζει ο Πέτερ Λίζε, ευρωβουλευτής των γερμανών Χριστιανοδημοκρατών και εκπρόσωπος για θέματα Υγείας της ευρωομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

Τελευταία Νέα