Ο φόνος του Σαουδάραβα Τζαμάλ Κασόγκι, ο οποίος «στραγγαλίσθηκε» και «διαμελίσθηκε» μέσα στο προξενείο της χώρας του στην Τουρκία, υπενθυμίζει σήμερα, παραμονή της παγκόσμιας ημέρας κατά των εγκλημάτων αυτών, πως εξακολουθεί να είναι υπερβολικά εύκολο να σκοτώνει κανείς ατιμωρητί δημοσιογράφους.
Τα τελευταία χρόνια, σε εξίσου βάρβαρες συνθήκες, ο δημοσιογράφος Μοχάμεντ αλ-Άμπσι δηλητηριάσθηκε στην Υεμένη, η Μιροσλάβα Μπριτς και ο Χαβιέρ Βαλντές σκοτώθηκαν με σφαίρες στο Μεξικό, όπως και ο Γιαν Κούτσιακ και η μνηστή του στη Σλοβακία.
Από το 2006, η UNESCO έχει καταδικάσει τις δολοφονίες 1.010 δημοσιογράφων και επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης. Όμως εννέα στα δέκα από τα εγκλήματα αυτά δεν έφθασαν ποτέ ενώπιον της δικαιοσύνης, σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύεται σήμερα.
Η υπηρεσία του ΟΗΕ κήρυξε την 2α Νοεμβρίου «Διεθνή Ημέρα Κατά της Ατιμωρησίας των Εγκλημάτων Εναντίον των Δημοσιογράφων», προς τιμήν των Γάλλων που σκοτώθηκαν στις 2 Νοεμβρίου 2013 στο Μαλί, της Ζισλέν Ντιπόν και του Κλοντ Βερλόν.
«Ο αγώνας εναντίον της ατιμωρησίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ελευθερίας της έκφρασης, της ελευθερίας του Τύπου και της πρόσβασης στην ενημέρωση. Η επίθεση σε έναν δημοσιογράφο σημαίνει επίθεση εναντίον ολόκληρης της κοινωνίας», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Γενική Διευθύντρια της UNESCO Οντρέ Αζουλέ.
Απόψε τα φώτα του Πύργου του Άιφελ θα σβήσουν συμβολικά για μερικές ώρες με πρωτοβουλία των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα.
«Η κραυγή τους μας στοιχειώνει», τονίζει η ένωση φίλων της Ζισλέν Ντιπόν και του Κλοντ Βερλόν. Οι δολοφονίες τους, όπως επίσης και αυτή της Άννα Πολιτόφσκαγια το 2006 στη Μόσχα και της Μαρί Κόλβιν το 2012 στη Συρία, «αφορούν άμεσα τα κράτη, τις διπλωματίες τους, τις αστυνομίες τους, τις υηπηρεσίες πληροφοριών τους και τη δικαιοσύνη τους», υπογραμμίζει η ένωση σε άρθρο που δημοσιεύεται από τη Liberation.
Η έρευνα προχωρεί με βήμα σημειωτόν πέντε χρόνια μετά τον φόνο των δύο Γάλλων. Ένας γάλλος δικαστής υποθέσεων τρομοκρατίας μετέβη για πρώτη φορά στο Μαλί τον Μάρτιο, όμως δεν μπόρεσε να ερευνήσει τον τόπο των φόνων.
Στην Τουρκία, η έρευνα για τον φόνο του Τζαμάλ Κασόγκι προχώρησε αντίθετα πολύ γρήγορα. Υπό τη διεθνή πίεση, η Σαουδική Αραβία κατέληξε να παραδεχθεί στις 21 Οκτωβρίου τον φόνο του Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο της στην Κωνσταντινούπολη στη διάρκεια μιας «μη εγκεκριμένης» επιχείρησης. Όμως το ουαχαμπιτικό βασίλειο αρνείται να εκδώσει 18 Σαουδάραβες που είναι ύποπτοι ότι ενεπλάκησαν στη δολοφονία.
«Η αλήθεια δεν πεθαίνει ποτέ»
Από την 1η Ιανουαρίου έως το τέλος Οκτωβρίου 2018, η UNESCO κατέγραψε τον φόνο 86 δημοσιογράφων. Αν και ειδικοί απεσταλμένοι σκοτώνονται μερικές φορές σε πεδία πολέμου, τα θύματα των οποίων ο αριθμός είναι μακράν ο μεγαλύτερος είναι οι ντόπιοι δημοσιογράφοι που διεξάγουν έρευνες για τη διαφθορά, την εγκληματικότητα και την πολιτική. Σύμφωνα με την UNESCO, αντιπροσωπεύουν το 90% των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν το 2017.
Οι γυναίκες, όλο και περισσότερες στο επάγγελμα, είναι εξάλλου στόχοι σεξουαλικής παρενόχλησης καθώς και κακοποίησης στο Ίντερνετ.
Στη Μάλτα, έναν χρόνο μετά τον θάνατο της δημοσιογράφου Ντάφνι Καρουάνα Γκαλίζια από έκρηξη βόμβας που είχε τοποθετηθεί στο αυτοκίνητό της, η έρευνα δεν προχωρεί αρκετά γρήγορα, σύμφωνα με τον γιο της, τον Μάθιου: «τρία πρόσωπα συνελήφθησαν, όμως δεν είναι παρά οι εκτελεστές, βρίσκονται κάτω-κάτω στη αλυσίδα».
Ο υπουργός Οικονομίας της Μάλτας έχει δεθχεί κατηγορίες από διεθνείς δημοσιογράφους μέλη της μκο Forbidden Stories (Απαγορευμένες Ιστορίες), ιδιαίτερα για τις σχέσεις που φέρεται ότι είχε με έναν από τους δολοφόνους.
Η μκο Forbidden Stories δημιουργήθηκε στα τέλη του 2017 από τον Γάλλο Λοράν Ρισάρ για να «αποτρέπει αυτούς που θα ήθελαν να σκοτώσουν δημοσιογράφους». Ο Ρισάρ, ερευνητής δημοσιογράφος, είχε φθάσει στη σύνταξη του Charlie Hebdo μερικά λεπτά πριν από την επίθεση εναντίον αυτής της σατιρικής εφημερίδας που στοίχισε το 2015 τη ζωή σε 11 ανθρώπους, εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορέιο.
Η Forbidden Stories υπόσχεται ότι, για να γίνει «αντιπαραγωγικός» ο φόνος δημοσιογράφων, «θα συνεχίζει τις έρευνες για δολοφονημένους δημοσιογράφους» και θα τους δίνει διεθνή απήχηση.
Η UNESCO άρχισε επίσης μια εκστρατεία προς αυτή την κατεύθυνση, με την ονομασία #TruthNeverDies (Η αλήθεια δεν πεθαίνει ποτέ), για να ενθαρρύνει τη δημοσίευση άρθρων που έχουν συνταχθεί από δημοσιογράφους που έχασαν τη ζωή τους κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους ή έχουν γραφεί προς τιμήν τους.
Σύμφωνα με τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα, η Συρία είναι η χώρα του κόσμου στην οποία σκοτώνονται οι περισσότεροι δημοσιογράφοι και ακολουθεί το Μεξικό, που είναι η πιο επικίνδυνη από τις χώρες όπου επικρατεί ειρήνη.