«Ζητείται γυναίκα ή άνδρας έως τριάντα πέντε ετών με ισχυρή προσωπικότητα, ευκολία στη σύλληψη καινοτόμων ιδεών, εχεμύθεια και πλήρη διαθεσιμότητα, χωρίς άλλες υποχρεώσεις. Προσόντα που θα εκτιμηθούν είναι η εμπειρία στη διαχείριση κρίσεων, η δημιουργικότητα, η απόδοση υπό συνθήκες πίεσης, η τήρηση αυστηρών προθεσμιών, η διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία. Μεταπτυχιακές σπουδές και ξένες γλώσσες θα λειτουργήσουν ενισχυτικά. Εναλλακτικά ζητούνται άτομα εύπλαστα, χωρίς προηγούμενη εμπειρία με όρεξη να μάθουν και θέληση να αγκαλιάσουν τις αξίες της εταιρίας μας. Αμοιβή σκανδαλωδώς ικανοποιητική.»
Πάνω σε αυτήν την αγγελία η ομάδα «Γιαξεμπόρε» στήνει την παράσταση «Ρωγμές [ή αλληλουχικά στάδια συστημικού εντροπισμού]» κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή έως 27 Ιανουαρίου 2019. Έδρα τους, τα Παλιά Γραφεία του Γυάλινου Μουσικού Θεάτρου (Λεωφόρος Συγγρού 143, Έβδομος Όροφος, είσοδος με προαιρετική συνεισφορά, Απαραίτητη κράτηση θέσεων στο 6947629055).
Η σκηνοθεσία και η δραματουργική επεξεργασία είναι της Ναταλίας Στυλιανού ενώ στην παράσταση συμμετέχουν επίσης οι Δήμητρα Δρακοπούλου, Τρύφωνας Ζάχαρης, Ιάκωβος Μηνδρινός, Σεμίνα Πανηγυροπούλου και Λυγερή Ταμπακοπούλου.
Ένας πρώην ιδεολόγος, μια πρώην αθλήτρια του στίβου, μια πρώην φοιτήτρια αρχιτεκτονικής, ένας πρώην στατιστικός αναλυτής και μια πρώην μποέμ, σε αναζήτηση του μέλλοντα εαυτού τους, αποφασίζουν να απαντήσουν σε μία αγγελία εύρεσης εργασίας. Μια αγγελία που μπορεί να περιλαμβάνει όλα, κάποια ή κανένα από τα παραπάνω στοιχεία, αλλά που όμως προσφέρει μια μοναδική θέση με αμοιβή σκανδαλωδώς ικανοποιητική. Τα «χρόνια» που θα μοιραστούν οι 5 υποψήφιοι στην αίθουσα αναμονής για την επικείμενη συνέντευξη θα είναι καθοριστικά.
Η ομάδα «Γιαξεμπόρε», μετά την παράσταση «Πέρασε ένας χρόνος», επιστρέφει με τη νέα της δουλειά «Ρωγμές ή αλληλουχικά στάδια συστημικού εντροπισμού». Ακολουθώντας το γνώριμο πια τρόπο της προσωπικής έρευνας και των συνεντεύξεων, η ομάδα δημιουργεί ένα κείμενο και μια παράσταση (devised theatre) που έρχονται αντιμέτωπα με την έννοια του χρόνου, τόσο του προσωπικού/υποκειμενικού όσο και του συλλογικού/αντικειμενικού. Σε μια κοινωνία που ο χρόνος λογίζεται κυρίως ως χρήμα και που ποτέ δεν είναι αρκετός, οι ήρωες βιώνουν στιγμές-ρωγμές που τους οδηγούν να αναρωτηθούν τι, τελικά, έχει πραγματικά αξία.
Η σκηνοθέτις της παράστασης μιλάει στα «Νέα» για την ιδέα πίσω από το έργο, την βιομηχανία εύρεσης εργασίας και τη θέση του χρόνου.
Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
Αρχές Καλοκαιριού 2017. Μόλις είχαμε τελειώσει την περιοδεία της πρώτης μας παράστασης του «Πέρασε ένας χρόνος» και έχουμε πάει στα Πετράλωνα για φαγητό. Μέσα σε όλες τις συζητήσεις κάποια στιγμή ακούγεται μια φωνή να λέει «Μήπως να αρχίζαμε να οργανώνουμε τις σκέψεις μας για το θέμα της επόμενης παράστασης;» Αυθόρμητη ήρθε και η απάντηση, με συσσωρευμένη την κούραση όλης της χρονιάς, που έδωσε όμως το έναυσμα και το κέντρισμα για την αρχή όλων. «Αυτή την στιγμή δεν έχω χρόνο να σκεφτώ οτιδήποτε άλλο, εκτός από τις διακοπές μου». Ακολούθησε μια παύση, κοιταχτήκαμε και μετά έπεσε στο τραπέζι η δεύτερη ερώτηση «Για τι άλλο άραγε δεν έχουμε χρόνο;» και κάπως έτσι ξεκίνησε να μας κυνηγάει το θέμα…
Γιατί όλοι οι πρωταγωνιστές σας είναι πρώην κάτι;
Οι χαρακτήρες αυτοί είναι αποτέλεσμα σύνθεσης της έρευνας που προηγήθηκε της παράστασης. Βρίσκονται όλοι, ο καθένας για τελείως διαφορετικούς λόγους, μπροστά σε ένα αδιέξοδο και μια απόφαση αλλαγής της μέχρι τώρα ζωής τους. Προς αναζήτησιν λοιπόν του μέλλοντα εαυτού τους και αφήνοντας πίσω τις μέχρι τότε ανάγκες τους, αποφασίζουν να απαντήσουν σε μία αγγελία εύρεσης εργασίας. Μια αγγελία που προσφέρει μια μοναδική θέση με αμοιβή σκανδαλωδώς ικανοποιητική. Τα «χρόνια» που θα μοιραστούν οι 5 υποψήφιοι στην αίθουσα αναμονής για την επικείμενη συνέντευξη θα είναι καθοριστικά.
Η παράστασή σας έχει ισχυρές αναφορές στην σημερινή βιομηχανία εύρεσης εργασίας. Θέλετε να στηλιτεύσετε καταστάσεις; Ποιος είναι ο σκοπός σας;
Μέσα από όλη τη διαδικασία που διανύσαμε για να φτάσουμε στην παράσταση, κατανοήσαμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ψάχνουν για «δουλειά» και όχι για «εργασία» που επιφέρει μέσα της τη δημιουργία. Έχουμε επικεντρωθεί στο να καλύψουμε τις εξωτερικές συνθήκες και ανάγκες της καθημερινότητας μας και έτσι έχουμε ξεχάσει το ανθρώπινο στοιχείο μας. Έχουμε επιτρέψει εμείς οι ίδιοι – με δική μας ευθύνη – να συμμετέχουμε σε διαδικασίες εύρεσης εργασίας αλλά και να εργαζόμαστε σε συνθήκες ανταγωνισμού, φόβου, πίεσης, έντασης που δεν αντιπροσωπεύουν την ανθρώπινη ουσία μας και μόνο ανθρώπινες δεν είναι. Ένας από τους σκοπούς της παράστασης είναι να δείξουμε ότι πάνω από όλα είμαστε άνθρωποι με αισθήματα και όχι μηχανές παραγωγής αποτελεσμάτων και έχουμε θέση και ευθύνη μέσα σε αυτό που βιώνουμε. Η σημερινές εργασιακές συνθήκες έχουν δημιουργηθεί και συντηρούνται κυρίως μέσω του φόβου της επιβίωσης. Ίσως εμείς οι ίδιοι θα πρέπει να ξανακοιτάξουμε μέσα μας και να δούμε τι θα γίνει αν εξαλείψουμε το φόβο και δημιουργήσουμε μέσα από την εσωτερική μας ελευθερία.
Γιατί επιλέξατε ως χώρο παρουσίασης της παράστασης μια αποθήκη του Γυάλινου Μουσικού Θεάτρου;
Στόχος των «γιαξεμπόρε» είναι οι παραστάσεις που δημιουργούμε να παίζονται σε μη θεατρικούς χώρους. Το σκηνικό της κάθε παράστασης διαμορφώνεται κάθε φορά από τον περιβάλλοντα χώρο, για αυτό και είναι απαραίτητο αυτός ο χώρος να είναι ζωντανός και συνδεδεμένος με το θέμα της παράστασης. Οι ηθοποιοί, καταργώντας το διαχωρισμό σκηνής-πλατείας, δρουν ανάμεσα και όχι απέναντι στους θεατές· γίνονται μία κοινή παρέα και μοιράζονται τις ιστορίες τους. Φέτος συνεργαζόμαστε με το Γυάλινο μουσικό θέατρο και παίζουμε τις «Ρωγμές» στα παλιά του γραφεία, στον 7ο όροφο που τώρα λειτουργούν ως αποθηκευτικός χώρος.
Βασική σας προβληματική στην συγκεκριμένη παράσταση είναι ο χρόνος. Γιατί τον συνδέετε με την εύρεση εργασίας;
Μια βασική προϋπόθεση της αγγελίας είναι ότι οι υποψήφιοι για την θέση εργασίας θα πρέπει να μπορούν να δεσμεύσουν ολοκληρωτικά το χρόνο τους χωρίς δηλαδή να έχουν άλλες υποχρεώσεις. Αυτό σημαίνει πως η προσωπική τους ζωή μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Άλλοι θα αποφασίζουν για το τι θα μπορούσε ή δεν θα μπορούσε να συμβεί στη ζωή τους. Δεν θα «κάνουν» μια δουλειά θα «είναι» η δουλειά, η οποία θα διαμορφώνεται κάθε φορά ανάλογα με τις ανάγκες της εταιρίας.
Στην σημερινή κοινωνία που ο χρόνος είναι χρήμα, πώς οι ήρωες μαθαίνουν να βλέπουν πέρα απ’ αυτόν;
Εκεί είναι και όλη η ουσία της παράστασης! Μόλις πριν μερικά χρόνια, λέγαμε ή ακούγαμε τη φράση: «ο χρόνος είναι χρήμα». Σήμερα, λέμε ή ακούμε τη φράση: «δουλεύω όλη μέρα και δεν έχω να πληρώσω το νοίκι». Στην εποχή μας ο χρόνος δεν έχει καμία σχέση με το χρήμα. Μοιάζουν να αποφεύγουν το ένα το άλλο συστηματικά. Παρότι, μπορεί κάποιος να κάνει δύο ή και τρεις δουλειές που σημαίνει πιθανά δεκαοκτώ εργάσιμες ώρες την ημέρα, οι απολαβές του φτάνουν με το ζόρι για να ζήσει, «μισά». Να πληρώσει «μισό» νοίκι, να φάει «μισό» πιάτο φαί, να πληρώσει «μισή» ΔΕΗ, να πιει «μισή» ή και καθόλου μπύρα, να δει «μισά», φίλους και αγαπημένους.
Ξεκινώντας από πολύ απλές διαπιστώσεις, τέτοιου τύπου, στις μεταξύ μας συναντήσεις, καταλήξαμε να θέτουμε ερωτήματα όπως:
Τι σημαίνει χρόνος σήμερα;
Τι σημαίνει χρήμα;
Πόσα χρήματα πρέπει να βγάλει κανείς για να είναι ευτυχισμένος;
Πόσα χρήματα πρέπει να βγάλει κανείς για να έχει τον χρόνο να τα χαρεί;
Φτάνει μια ζωή;
Και τελικά,
Τι σημαίνει ζώ;
Τι ορίζει τη ζωή; Ο χρόνος; Το χρήμα;
Ο συνδυασμός αυτών των δύο ή τελικά τίποτα από αυτά