Οι κρυφοί εμφύλιοι σε κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ

ΕΡΤ. Εκκλησία. Σχέσεις με τον συγκυβερνήτη. Χαρακτηριστικά του κόμματος. Γραμμή για τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Τα πεδία των εσωτερικών εμφυλίων σε κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ είναι πολλά. Και κάθε φορά όπως εκδηλώνονται αποτυπώνουν για πολλούς την αντιπαράθεση της επόμενης μέρας στο φόντο μιας παγιωμένης φθοράς.

«Για να φτάσουμε στη διατύπωση των νόμων που θα την υλοποιούν υπάρχει μεγάλο διάστημα, όπου πρέπει να υπάρξει δημόσιος διάλογος… Είναι σωστό να υπάρξει συμφωνία και συμβιβασμός, μόνο έτσι μπορεί να λυθεί το θέμα, αλλά το σωστό είναι να είναι προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος, όχι μονομερής». Για όσους άκουσαν τον Νίκο Φίλη την εβδομάδα που μας πέρασε, αντιλήφθηκαν πως η διαφοροποίηση του πεπειραμένου στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργού δεν αποτελεί μεμονωμένη εσωκομματική βολή.

Μπορεί για παράδειγμα η πρόσφατη πρόθεση για συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και Εκκλησίας να αντιμετωπίστηκε θετικά από τις δυνάμεις του κόμματος, υπάρχουν όμως πλευρές όπου για άλλη μία φορά επιβεβαιώνεται η διαφορετική οπτική. Ο Φίλης ανήκει σε αυτούς εξάλλου, που φρόντισε νωρίτερα να σηκώσει τη δική του ανταρσία για το σχέδιο της συνταγματικής αναθεώρησης και ειδικότερα στο γεγονός – σύμφωνα με τον ίδιο – πως δεν είναι αρκούντως δρομολογημένες οι διακριτές σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας.

Την ίδια στιγμή και σε ένα επίπεδο, η συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα την Πέμπτη μοιάζει να τροχιοδρομεί τα πράγματα στα της κυβέρνησης. Για πολλούς εδώ από τη μία υπήρξε ένα ανοιχτό άδειασμα του Νίκου Κοτζιά σε όσα ο τελευταίος ισχυρίζεται πως έγιναν στο δραματικό Υπουργικό Συμβούλιο που οδήγησαν στην έξοδό του από το ΥΠΕΞ. Από την άλλη, ο Τσίπρας με τον τρόπο του πίεσε εμμέσως πλην σαφώς τον Πάνο Καμένο για το πώς θα κινηθεί σε σχέση με τη βιωσιμότητα της κυβέρνησης αν αποχωρήσει από το σχήμα.

Παρασκηνιακά δεν είναι λίγοι αυτοί που εσωτερικά πιέζουν να ξεφορτωθεί ο Πρωθυπουργός τον υπουργό Εθνικής Αμυνας μια ώρα αρχύτερα, αν και καταγράφεται μια τάση που δεν κακοβλέπει τη διατήρηση της υβριδικής σχέσης. Το πεδίο αντιπαράθεσης σε κόμμα και κυβέρνηση βέβαια δεν περιορίζεται στα παραπάνω. Η σοβούσα και εξελισσόμενη κρίση στην ΕΡΤ για πολλούς απλώς είναι μια όψη ενός παράλληλου ιδιότυπου εμφυλίου εντός κυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ.

Πέραν των διαφορετικών οπτικών που υπάρχουν στο ζήτημα της διαχείρισης, διαφαίνεται όλο και περισσότερο πως έχουμε να κάνουμε με (αγεφύρωτα) χάσματα μεταξύ κορυφαίων κυβερνητικών και κομματικών στελεχών που αποτυπώνονται και σε άλλες πλευρές των ημερών: στον χαρακτήρα του κόμματος, στη συγκατοίκηση με τον Πάνο Καμένο, ακόμη και στον χρόνο τον εκλογών – γνωστό τοις πάσι πως ακόμη ορισμένα στελέχη γύρω από τον Αλέξη Τσίπρα θέλουν γρήγορα εθνικές εκλογές για ευνόητους λόγους που έχουν να κάνουν με τον βαθμό φθοράς του ΣΥΡΙΖΑ.

Το προηγούμενο διάστημα είχε ένα ακόμη επεισόδιο, στην ΕΡΤ, όπου ο Λευτέρης Κρέτσος ζήτησε (και πέτυχε) την παραίτηση της διοίκησης της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, δηλαδή την παραίτηση των Βασίλη Κωστόπουλου και Γιώργου Θαλασσινού. Είχε προηγηθεί την περασμένη Πέμπτη το βράδυ μια έκτακτη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας που είχε ως θέμα μόνον την ΕΡΤ. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ένταση στην ΠΓ ήταν μεγάλη ενώ κατόπιν εντολών του ίδιου του Πρωθυπουργού αποφασίστηκε το ξήλωμα της διοίκησης. Είχε επίσης προηγηθεί η ομολογία του μπάχαλου από τον Κωστόπουλο στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής. Την προσεχή Τετάρτη θα αποφασιστεί η νέα διοίκηση για τη ραδιοτηλεόραση. Ακόμη κι εδώ, στο παρασκήνιο υπήρξε μια έντονη ζύμωση με στοιχεία αντιπαράθεσης για τα πρόσωπα και τον χαρακτήρα της ΕΡΤ.

Και εδώ είναι το ζουμί. Ολο και περισσότερα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και βέβαια υπουργοί βλέπουν πίσω από την αποτυχία της ΕΡΤ τις ευθύνες του Νίκου Παππά. Εδώ προσθέστε πως ο εν λόγω υπουργός είχε δεχθεί τα πρώτα συντονισμένα πυρά στο φιάσκο των πρώτων τηλεοπτικών αδειών, ενώ δεν ήταν λίγοι αυτοί που τον κατέκριναν για τις «αποτυχημένες» επαφές και κινήσεις του στο κομμάτι των ΜΜΕ. Γενικά δεν είναι λίγοι αυτοί που του χρεώνουν πως κινήθηκε ακόμη και αυτόνομα αν όχι αδέξια στο νέο τοπίο που διαμορφώθηκε μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ, ή ακόμη και πριν συμβεί αυτό, το πιο μακρινό 2014.

Πάντως ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής έχει ορισμένους σταθερούς εσωκομματικούς αντιπάλους: προσθέστε, αν και η αφετηρία της κάθε αντιπαράθεσης έχει τις δικές της αποχρώσεις: (Πολιτικοί) εχθροί του, εντός, είναι ο Νίκος Φίλης. Πρόσφατα μάλιστα ο πρώην υπουργός και πάντως συνεπής στα πιστεύω του Φίλης εκτόξευσε ευθεία επίθεση για τα πεπραγμένα στην ΕΡΤ. Πίσω και πέραν από τον Φίλη, οι 53 έχουν με συνέπεια επίσης ως κόκκινο πανί τον Νίκο Παππά αν και εδώ η αντιπαράθεση είναι ακόμη πιο περίπλοκη και δεν έχει απλώς να κάνει με την ΕΡΤ.

Για παράδειγμα ο υπόγειος πόλεμος των τάσεων, για την επόμενη μέρα του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκει επίσης σε απέναντι όχθες την τάση των 53 και τον Νίκο Παππά. Προσφάτως ΜΜΕ που φέρονται να είναι φιλικά διακείμενα στον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής, έκαναν επίθεση στον άτυπο αρχηγό των 53 και υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο (αλλά και στον Γιώργο Χουλιαράκη), επίθεση που έχει να κάνει και με τον διαφορετικό τρόπο που βλέπουν οι διαφορετικές όχθες τους εναπομείναντες μήνες διακυβέρνησης. Εδώ σημειώστε πως ο υπουργός θέλει ένα διαφορετικό (διαχειριστικό) αποτύπωμα για την κυβέρνηση συνολικά ενώ καλοβλέπει όλα τα ανοίγματα σε πασοκογενείς και ευρύτερες δυνάμεις (κάτι επίσης σχεδόν απαγορευτικό για μερίδα της Κουμουνδούρου).

Οι διεργασίες εντός κόμματος φέρνουν για πρώτη φορά τον Δημήτρη Τζανακόπουλο σε ένα σενάριο δημιουργίας μιας νέας συνθετικής τάσης, που καλοβλέπουν και οι 53. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανήκει επίσης στους «εχθρούς» του Παππά, κάτι που τον φέρνει σε ζυμώσεις με την τάση των 53, με την οποία δεν έχει ιδιαίτερες σχέσεις. Τζανακόπουλος και Παππάς ανήκουν στους «μνηστήρες» του Τσίπρα, δηλαδή στους δύο κορυφαίους υπουργούς που αλληλοδιαγκωνίζονται ποιος είναι πιο κοντά στον Πρωθυπουργό. Οι πληροφορίες λένε πως έδαφος έχει κερδίσει εσχάτως ο Τζανακόπουλος.

Παρότι ο Παππάς παραμένει κοντά στον Τσίπρα. Μένει να φανεί βέβαια πού θα γείρουν και άλλα στελέχη – καθοριστικά για το συριζαϊκό τοπίο – όπως ο Νίκος Βούτσης και ο νυν γραμματέας του κόμματος Πάνος Σκουρλέτης με φόντο και τις διεργασίες για τις κάλπες. Πάντως όχι τυχαία ο Σκουρλέτης και ο Φίλης ανήκουν επίσης σε εκείνα τα στελέχη που κρατούν μια διαφορετική στάση για το πού θα πάει η εκλογική έκβαση, δεν ανήκουν σε αυτούς που επιχειρούν το τελευταίο διάστημα να εμφανίζουν μια εικόνα ανάταξης του κόμματος και ντέρμπι με τη ΝΔ. Ο δε Σκουρλέτης δέχεται υπόγεια βέλη (από τους πιο προεδρικούς) πως δεν εργάζεται θερμά για τα προοδευτικά ανοίγματα στις τοπικές κοινωνίες με αφορμή τις αυτοδιοικητικές εκλογές (μια γραμμή συμμαχιών που θέλει και ο ίδιος ο Τσίπρας όπου γίνεται). Κοινώς, και εδώ τα αντίπαλα μέρη βλέπουν αλλιώς την επόμενη μέρα.

Το κλίμα που έχει διαμορφωθεί επιτρέπει και μικρότερες συρράξεις, όπως εκείνη που καταγράφηκε στην Κατεχάκη για τις κρίσεις των αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ., ανάμεσα στην υπουργό Ολγα Γεροβασίλη και την υφυπουργό Κατερίνα Παπακώστα. Αυτή η κρίση αντιμετωπίστηκε πριν λάβει διαστάσεις, αλλά ουδείς στοιχηματίζει ότι την επόμενη φορά στο ίδιο ή σε άλλο υπουργείο η πυροσβεστική επέμβαση θα φέρει αποτέλεσμα.

Η έξοδος Κοτζιά από την κυβέρνηση, άλλωστε, έχει δείξει ήδη ότι δεν είναι όλες οι καταστάσεις ελεγχόμενες. Ολα αυτά, βέβαια, καθηλώνουν την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ, την ώρα που η Κουμουνδούρου επιχειρεί να θέσει σε ενεργοποίηση τον κομματικό μηχανισμό, καθώς ο εκλογικός ορίζοντας είναι πλέον ορατός.