Ο Δημήτρης Γραμματικογιάννης είναι αυτό που λέμε άνθρωπος της Μόδας. Έχοντας γράψει στο κοντέρ της καριέρας του χιλιόμετρα, περνώντας από όλο το φάσμα του χώρου (fashion editor, στιλίστας, ενδυματολόγος και καλλιτεχνικός διευθυντής πολυάριθμων έργων) ο ίδιος συνεχίζει σήμερα με την ίδια αστείρευτη ενέργεια και δημιουργικό πνεύμα, να στέλνει με τις εικόνες που κάθε φορά δημιουργεί, ηχηρά κοινωνικοπολιτικά μηνύματα στο κοινό, αποδεικνύοντας έμπρακτα πως η Μόδα είναι πολλά περισσότερα από απλές τάσεις.
Το ασίγαστο πάθος του για την αφύπνιση συνειδήσεων το συναντάμε αβίαστα μέσα από το ethicalode, ένα site που στόχο έχει μέσα από fashion εικόνες να ξεκινήσει ένας παραγωγικό διάλογος για ζητήματα όπως ο ρατσισμός, η ηθική στην μόδα και η εξάλειψη βίας σε κάθε της μορφή.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, συναντηθήκαμε μαζί του και μιλήσαμε για το τελευταίο του «παιδί», τα σχέδια του και το κατά πόσο εύκολο τελικά είναι να κρατά κανείς σήμερα έναν κοινωνικό, πολιτικό και οικολογικό προσανατολισμό, σε μια instant καθημερινότητα.
1. Οι δουλειές σας φαίνονται να αντανακλούν σχεδόν ευλαβικά ένα political correct μοτίβο με πληθώρα συμβολισμών, χρησιμοποιώντας ως όχημα τη δύναμη της εικόνας . Με τι κριτήρια ξεκινάτε ένα καινούριο project και ποια τα τυχόν εμπόδια που συναντά κανείς, επιλέγοντας αυτό το μονοπάτι;
Γαλουχήθηκα σε μια γενιά Fashion Editors, στυλιστών, περιοδικών και σχεδιαστών που η λέξη glam αποτελούσε ορόσημο. Πολύ νωρίς όμως κατάλαβα ότι το κοινωνικό-πολιτικό κομμάτι της μόδας με eco αναφορές, ήταν αυτό που μου ταίριαζε. Τα κριτήρια ήταν πάντα η στιγμή, οι ανάγκες που διαμορφώνει αλλά δεν τις βλέπουμε ή προσποιούμαστε ότι δεν τις βλέπουμε. Τα εμπόδια ήταν και παραμένουν να είναι πολλά, σε μια χώρα που αναμασάει τα ίδια. Εκείνο που οφείλω να παραδεχτώ είναι ότι πλέον δε νιώθω μόνος.
2. Η τελευταία σας δημιουργία ως σχεδιαστής, παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του «Raise Your Voice Festival» στην Τεχνόπολη. Τι αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για αυτή και ποιο το μήνυμα που θέλετε να επικοινωνήσετε;
Όταν κλήθηκα από τη Δρ. Φιόρη Ζαφειροπούλου (Συντονίστρια του Fashion Revolution στην Ελλάδα και ιδρύτρια του κοινωνικού εργοστασίου μόδας SOFFA) να συμμετέχω ως ομιλητής στο πάνελ του Raise Your Voice, η συνεργάτιδά της Χριστιάννα Βασιλειάδου, με ρώτησε αν ήθελα να συμμετέχω σχεδιαστικά με ένα θεματικό ρούχο. Την επόμενη μέρα παρέδωσα ένα σχέδιο που παραπέμπει σε ένα ολόλευκο αιγαιοπελαγίτικο ξωκλήσι, με το τίτλο «Α Temple For Soul» (Your Body is the Temple of Your Soul). Το σχέδιο έρχεται να υπενθυμίσει την αξία του ανθρώπινου σώματος και να ενισχύσει τη πεποίθηση ότι το σώμα και η ψυχή είναι αδιαίρετα. Ως συνέπεια κάθε ανθρώπινη ύπαρξη που δέχεται οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης και εκμετάλλευσης, οφείλει να αντισταθεί, να υψώσει τη φωνή της και να μας βρει όλους συμπαραστάτες. Θα παραθέσω την άποψη για το φόρεμα της Lila de Chaves (Εθνολόγος-Γενική Γραμματέας της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Συλλόγων φίλων Μουσείων, Herritage&Museums)
«Το λευκό απέριττο φόρεμα με τον σταυρό, στη θέση του λαιμού ,είναι κατάφωρτο από βαρύνουσα σημειολογία. Παραπέμπει από μόνο του νοερά, σε μια μικρή εκκλησία και σε όσα συναισθήματα μας δημιουργεί ο ξεχωριστός αυτός χώρος πίστης. Αρχίζοντας από το αδρό λευκό ύφασμα, σαν να πρόκειται για επίχρισμα σε μικρό νησιωτικό παρεκκλήσι. Τα ένθετα καμπηλόσχημα στοιχεία στην παρυφή του φορέματος, άψογα κατασκευασμένα, παραπέμπουν στα καμπηλόσχημα μικρά παράθυρα, των ελληνικών εκκλησιών , από όπου αφήνει να μπει με σεβασμό το φως του ήλιου, για να συμμετάσχει στην προσευχή… σαν σύνδεσμος μεταξύ ουρανού και γης. Ενώ, ο σταυρός στο σημείο του λαιμού ,οριοθετεί την βαθύτερη ανθρωπιστική χριστιανική διάσταση. Πολλά θα μπορούσε να πει κανείς για αυτό το μινιμαλιστικό φόρεμα που σχεδίασε ο Γραμματικογιάννης και που είναι φανερά γεμάτο στοιχεία που μας κάνουν να σκεφτούμε, να νιώσουμε και να αναδείξουμε την ουμανιστική, πλευρά που κάθε ένας από εμάς συγκινησιακά, κρύβει μέσα του».
3. Έχετε ασχοληθεί με τη μόδα σε πολλά επίπεδα. Ενδυματολόγος, συντάκτης, στυλίστας , σχεδιαστής και σύμβουλος μόδας. Ποιο είναι το δικό σας όραμα για το χώρο της ελληνικής μόδας και τι πιστεύετε ότι πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξει;
Πιστεύω ακράδαντα ότι η ελληνική μόδα μπορεί να αποτελέσει ένα βασικό πυρήνα, όχι μόνο εσόδων, αλλά και προβολή της χώρας ως πολιτιστικό προϊόν. Ο τρόπος που ντύνεται ένας άνθρωπος υποδηλώνει πολλά για το χαρακτήρα, πόσο μάλλον για ένα λαό. Η γειτονική Ιταλία, ακόμη και η Ισπανία, παράγουν ένα πραγματικά σοβαρό έργο σε παγκόσμιο επίπεδο. Θεωρώ ότι ένα πρώτο βήμα, πολύ καθοριστικό, θα ήταν η ένταξη της μόδας στο υπουργείο Πολιτισμού. Όσο για τις ελληνικές εταιρίες μόδας, θα πρέπει να προχωρήσουν σε συνέργειες με σχεδιαστές ώστε να αναβαθμιστούν, να εκσυγχρονιστούν, να γίνουν άξιοι προσοχής, σταματώντας να είναι followers, αλλά δημιουργοί τάσεων.
4. Η ευαισθησία σας για σύγχρονα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, φάνηκε και μέσα από τη φωτογράφιση «Beyond Tolerance» που εναντιώνεται στη βία κατά των γυναικών. Πως προέκυψε η ιδέα για το συγκεκριμένο θέμα και πως ανταποκρίθηκε το κοινό;
Το Beyond Tolerance- πέρα από κάθε ανοχή-, είναι ένας όρος στη φωτογραφία για να δηλώσει ότι τα pixels έχουν καταστραφεί. Στο συγκεκριμένο editorial, χρησιμοποίησα μοτίβα που στα υφάσματα επάνω τα pixels είναι κατεστραμμένα, ώστε να μιλήσω συμβολικά για την ενδοοικογενειακή βία. Η φωτογράφιση είχε τρομερή απήχηση. Η σχολή Μόδας PANSiK Fashion School την ίδια χρονιά τύπωσε σε πίνακες κάποιες από τις φωτογραφίες και τις δημοπράτησε τα Χριστούγεννα, με σκοπό τα έσοδα να βοηθήσουν τα παιδικά χωριά SOS. Τη φωτογράφιση έκανε η Νικόλ Μπαρτζώκα αγαπημένη φίλη και έγκριτη φωτογράφος περιοδικών μόδας. Όταν μιλάω για αυτή τη φωτογράφιση δεν μπορώ να μην αναφέρω το σχόλιο της Ευαγγελίας Διαμαντοπούλου (Λέκτορας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, τμήμα Ιστορία της Τέχνης και Επικοινωνία) ότι διέκρινε σε εικόνα της φωτογράφισης, τη Παρθένο του 21ου αιώνα και ότι την εντυπωσίασε το γεγονός ότι για πρώτη φορά παγκόσμια, το θέμα κακοποίηση δεν αναπαράγει το μοντέλο της βίας για να μιλήσει για αυτό, αλλά το κάνει με έναν άλλο τρόπο.
5. Τελικά τι ρόλο μπορεί να έχει η μόδα σε μια κοινωνία κρίσης;
Πολύ μεγάλο. Σκεφτείτε τα κινήματα που αναπτύχθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την εκλογή του Trump, το #MeToo, το Blexit, κινήματα inclusivity, καμπάνιες με σκοπό να πείσουν τον μέσο Αμερικανό πολίτη ότι πρέπει να συμμετέχει στις εκλογές και τόσα άλλα που αποδεικνύουν ότι η Μόδα αντιλαμβάνεται τη κρίση όχι μόνο ως οικονομική επίπτωση, αλλά ότι τη βιώνει, τη κρίνει και έχει τη δύναμη να αλλάξει και να προχωρήσει μαζί με τη κοινωνία και όχι να μείνει σε στερεοτυπικές συμπεριφορές τύπου «φόρεσε αυτό και πέταξε στη χωματερή αυτό που αγόρασες χθες».
6. Μελλοντικά σχέδια και στόχοι;
Θεωρώ ότι το σχεδιαστικό κομμάτι είναι κάτι που θα ήθελα να δραστηριοποιηθώ πιο έντονα στο εγγύς μέλλον. Όσον αφορά το www.ethicalode.com νέες συνεργασίες και άνθρωποι πιστεύω ότι θα το διατηρήσουν να είναι μια φωνή που θα συνεχίσει να στηρίζει οικολογικά και κοινωνικά ευαίσθητα θέματα.