Αυτές είναι οι πέντε «βόμβες» που απειλούν να διαλύσουν την οικονομία

Πέντε ωρολογιακές βόμβες απειλούν με εκτροχιασμό την ελληνική οικονομία την ώρα που η κυβέρνηση επιχειρεί να δημιουργήσει μια ειδυλλιακή εικόνα μοιράζοντας μερίσματα, επιδόματα και παροχές σε εκατομμύρια πολίτες στον δρόμο προς τις κάλπες.

Η δημοσιονομική απειλή έρχεται από πέντε δικαστικές αποφάσεις που αφορούν τη διεκδίκηση αναδρομικών από τις περικοπές των συντάξεων του 2012 και τις διατάξεις νόμου του 2012 με τις οποίες καταργήθηκαν 13η και 14η σύνταξη, δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επίδομα αδείας για τους εργαζομένους στο Δημόσιο.

Οι αποφάσεις αυτές έχουν ήδη δημιουργήσει ένα άνευ προηγουμένου κύμα προσφυγών στα δικαστήρια από συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους που διεκδικούν την επιστροφή των αναδρομικών από τις περικοπές αυτές, παράλληλα με την αποκατάσταση των αμοιβών τους. Αν τελεσιδικήσουν θετικά οι υποθέσεις αυτές για όσους προσφεύγουν σε συνδυασμό με το ενδεχόμενο να κριθεί αντισυνταγματικός ο νόμος Κατρούγκαλου κατά την επικείμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ο λογαριασμός θα είναι ασήκωτος για τον προϋπολογισμό. Εκτιμάται ότι μπορεί να εκτινάξουν στα ύψη τις δαπάνες για μισθούς και συντάξεις, επιβαρύνοντας τον προϋπολογισμό με το συνολικό κόστος να φθάνει τα 10 δισ. ευρώ που μπορεί να οδηγήσει σε νέες μεγάλες περιπέτειες τη χώρα.

Κομισιόν, κορυφαίοι οικονομικοί παράγοντες, αξιωματούχοι και αναλυτές κρούουν τον κώδωνα κινδύνου. «Οι δικαστικές αποφάσεις που ξηλώνουν μνημονιακούς νόμους και μεταρρυθμίσεις αποτελούν αυτή τη στιγμή τον μεγαλύτερο κίνδυνο στην προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας» επισημαίνει στα «ΝΕΑ» κορυφαίος οικονομικός παράγοντας, ο οποίος φανερά ανήσυχος δεν αποκλείει το ενδεχόμενο οι αποφάσεις να ανατρέψουν πλήρως το ασφαλιστικό σύστημα και να φέρουν έναν νέο ασφαλιστικό νόμο με επώδυνα μέτρα. Ο ίδιος δεν παραλείπει να αναφέρει ότι η κυβέρνηση υποβάθμισε το θέμα των αποζημιώσεων των συνταξιούχων, την ίδια ώρα που με τον χορό των παροχών που έχει ανοίξει καλλιεργεί κλίμα εφησυχασμού και μια επίπλαστη ευφορία, παρά το γεγονός ότι η χώρα δεν έχει ξεπεράσει τους κινδύνους.

Το θέμα των δικαστικών αποφάσεων αναδεικνύει άλλωστε και η Κομισιόν στην πρώτη έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας η οποία αναμένεται να εξεταστεί στο Eurogroup της Δευτέρας.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, «οι ελληνικές Αρχές θα πρέπει να παρακολουθούν τα δημοσιονομικά ρίσκα και καλούνται να λάβουν αντισταθμιστικά μέτρα εφόσον χρειαστεί προκειμένου να διασφαλιστούν οι μεσοπρόθεσμοι δημοσιονομικοί στόχοι».

Οι βόμβες

Και ενώ μέρα με τη μέρα το κύμα αγωγών από συνταξιούχους και εργαζομένους για τη διεκδίκηση αναδρομικών μεγαλώνει, οι δικαστικές αποφάσεις που απειλούν να τινάξουν στον αέρα το μελλοντικό δημοσιονομικό τοπίο είναι οι εξής:

1 Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2015 και έκρινε τότε αντισυνταγματικές τις περικοπές του 2012 σε δώρα και συντάξεις, αλλά για λόγους δημοσίου συμφέροντος είπε πως όσοι δεν είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη δεν μπορούν να ζητήσουν αναδρομικά για την περίοδο 2012 – Ιούνιος 2015. Οπως αναφέρει η Κομισιόν, το κόστος αυτών των αναδρομικών δεν έχει υπολογιστεί ακόμα ενώ διευρύνεται συνεχώς το τσουνάμι των αιτήσεων διακοπής παραγραφής που υποβάλλονται από εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους. Οι σημερινές αγωγές αφορούν τα έτη μετά τον Ιούνιο του 2015.

2 Η απόφαση για την αποκατάσταση της 13ης και 14ης σύνταξης και των περικοπών στις αποδοχές των συνταξιούχων που έγιναν το 2012. Η πρόσφατη απόφαση του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης δικαίωσε συνταξιούχο, ο οποίος είχε προσφύγει δικαστικά πριν από την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ του Ιουνίου του 2015. Ο συνταξιούχος ζήτησε αναδρομικά ποσά από το 2012 λόγω των περικοπών σε δώρα και συντάξεις. Το δικαστήριο τον δικαίωσε βασιζόμενο στις αποφάσεις του ΣτΕ, κατακυρώνοντας στον συνταξιούχο αναδρομικά από το 2013 έως το 2015. Πιο συγκεκριμένα, με την υπ’ αριθμ. 3037/2018 απόφαση, το δικαστήριο θεώρησε ότι παρανόμως κόπηκαν τα δώρα κύριας και επικουρικής σύνταξης του Νόμου 4093/12, καθώς και η περικοπή στη σύνταξη του Νόμου 4093/12 και του 4051/12, και όρισε ότι ο ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ οφείλουν να επιστρέψουν στον συνταξιούχο αποζημίωση ύψους 6.689 ευρώ ο ΕΦΚΑ και 4.495 ευρώ το ΕΤΕΑΕΠ (σύνολο 11.184,57 ευρώ).

3 Δικαστικές αποφάσεις για δημόσιους λειτουργούς και υπαλλήλους που κρίνουν παράνομες τις περικοπές του 13ου και 14ου μισθού. Πλήθος πρωτόδικων αποφάσεων, που χαρακτηρίζουν παράνομες τις επίμαχες διατάξεις του 2012 έχουν εκδοθεί ενώ στις προθέσεις της ΑΔΕΔΥ είναι να κυνηγήσει με μαζικές προσφυγές στη Δικαιοσύνη την κατάργηση αυτών των διατάξεων. Το πιο πιθανό ενδεχόμενο για άμεση εφαρμογή τέτοιων αποφάσεων εντοπίζεται στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, χωρίς να μπορεί να εκτιμηθεί ακόμα το κόστος από την επαναφορά των δώρων. Πάντως σε πρόσφατη συνάντηση με το προεδρείο της ΑΔΕΔΥ, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε υποστηρίξει ότι το ετήσιο κόστος για εν ενεργεία και συνταξιούχους αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ.

4 Οι αποφάσεις του μισθοδικείου για τις συντάξεις των δικαστών και των εισαγγελέων.

5 Η πολυαναμενόμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη συνταγματικότητα του Νόμου Κατρούγκαλου αναφορικά με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης και κυρίως τον επανυπολογισμό των συντάξεων. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, με τον νόμο αυτό εφαρμόζεται η απόφαση του ΣτΕ του 2015 για την αντισυνταγματικότητα των περικοπών του 2012 και γι’ αυτό όσοι δικαιώνονται τελεσίδικα έκτοτε δικαιούνται αναδρομικά ώς το 2016, οπότε τέθηκε σε εφαρμογή ο νόμος Κατρούγκαλου. Η απόφαση αναμένεται μέσα στο επόμενο διάστημα κι ενδεχόμενη δικαίωση όσων έχουν προσφύγει αναμένεται να προκαλέσει έκρηξη μεγατόνων.

Κύμα διεκδικήσεων προκαλεί το υπουργείο Οικονομικών

Μπορεί να ακούγεται περίεργο αλλά υπάρχει μια ακόμη υπόθεση η οποία δεν είναι δικαστική, μπορεί όμως να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου και να προκαλέσει νέο κύμα διεκδικήσεων από τους δημοσίους υπαλλήλους. Αφορά την πρωτοβουλία του υπουργού Οικονομικών να προχωρήσει στην αύξηση των μισθών των υπαλλήλων του υπουργείου, μέσω της επέκτασης των προσωπικών διαφορών. Η ευνοϊκή ρύθμιση για τους συγκεκριμένους υπαλλήλους ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά και των συναδέλφων τους στα υπόλοιπα υπουργεία και δημόσιους φορείς, οι οποίοι στο όνομα της ισότητας ζητούν να πάρουν και αυτοί την προσωπική διαφορά.