Η νέα παράσταση χορού του Παύλου Κουρτίδη, «Γενοκτονία», που ανεβαίνει στο Θέατρο ΠΚ κάθε Σάββατο και Κυριακή (Κασομούλη 30, Νέος Κόσμος, Τηλ. 210-9011.677, είσοδος 10-15 ευρώ), είναι ένας ύμνος για μία από τις πιο αμφιλεγόμενες πτυχές της Ελληνικής και παγκόσμιας ιστορίας. Μία εναλλακτική ματιά της τραγικής ιστορίας, μέσα από την δυναμική της ανθρώπινης κίνησης.
Ο σύγχρονος χορός για πρώτη φορά θα αναδείξει την ανθρώπινη πλευρά του δράματος. Βασισμένη σε πραγματικά ιστορικά ντοκουμέντα του Πόντου η «Γενοκτονία» έρχεται να πει μία σκληρή αλήθεια μέσα από τα σώματα των ζώντων για όλες τις Γενοκτονίες σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Ένας ύμνος των απογόνων όσων βασανίστηκαν και όσων επέζησαν της πιο βάρβαρης απόπειρας εξόντωσης ενός ολόκληρου λαού. Μία βαθιά αφύπνιση και μία φωνή που θα ακουστεί παντού. Όχι μόνο για τους προγόνους μας αλλά και για όλους τους γενοκτονημένους λαούς.
Στιγμιότυπα και σκηνές έντονου χορευτικού διαλόγου αλλά και δυναμικά συμβολικές παρεμβάσεις επί σκηνής αλληλεπιδρούν με εναλλαγές κορύφωσης της έντασης στην χορογραφική δραματοποίηση.
Η «Γενοκτονία», είναι μια παράσταση χορού, μέσα από τη ματιά του σημερινού Έλληνα, η οποία θα προκαλέσει, θα προβληματίσει και θα ζωντανέψει πρόσφατες μνήμες.
Επί σκηνής παρουσιάζονται οι χορευτές Παύλος Κουρτίδης, Ζωή Σωτηροπούλου, Ιωάννα-Κορίνα Παλάσκα, Χρίστος Καφετζής, Έλενα Τσικαλά-Βαφέα, Ζελίκα Μουζάκη, Θέμις Χατζή, Φωτεινή Πασσά, Μαργαρίτα Συμεωνίδου, Ιόλη Σπηλιοπούλου, Χριστίνα Μπίτου, Ελένη Δόικα, Ιουλία Δρακονταειδή, Σίλβια Ζύμα, Σάμπι Κλέτσι, Μαρία-Ματίλντα Κουρτίδου και Γιώργος Κούμπος.
Ο σκηνοθέτης και χορογράφος Παύλος Κουρτίδης μιλάει στα «Νέα» για την ιδέα της παράστασης, τα ιστορικά ντοκουμέντα του Πόντου που τον ενέπνευσαν και για την γενοκτονία που ξεδιπλώνεται μέσω του χορού.
1. Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
Δεν θα έλεγα ότι ήταν μια ιδέα που προέκυψε. Ήταν κάτι που υπήρχε στο υποσυνείδητο μου από καιρό. Έλεγα ότι μια τέτοια παράσταση πρέπει να γίνει, πρέπει να την κάνω, με όποιο κόστος! Με κυρίαρχο στόχο να γίνει έτσι όπως της αξίζει. Με σεβασμό στην ιστορία μας ώστε να θυμηθούμε και να μην ξεχάσουμε ποτέ. Η «Γενοκτονία» αφορά όλους μας. 76 λεπτά μέσα σε ένα γήινο περιβάλλον, χαμένων πατρίδων…
2. Πώς ο χορός και η ανθρώπινη κίνηση μπορεί να αναδείξει ένα τόσο σημαντικό ιστορικό γεγονός όπως είναι η γενοκτονία των ποντίων;
Είναι έτσι ακριβώς είναι όπως το λέτε «ένα τόσο σημαντικό ιστορικό γεγονός» και θα συμπληρώσω: η γενοκτονία όχι μόνο των Ποντίων άλλα και όλων των υπολοίπων λαών που έχουν υποστεί γενοκτονίες. Δυστυχώς ο αριθμός είναι μεγάλος και συνεχίζει να μεγαλώνει μέχρι και σήμερα. Μέσα από το χορό και την κίνηση στόχος μας δεν είναι να αναδείξουμε τη Γενοκτονία αλλά να αναπαραστήσουμε τα γεγονότα όπως ακριβώς τα βίωσαν κυρίως οι γυναίκες και τα παιδιά. Βασιζόμενοι πάντα σε αληθινές μαρτυρίες – και όχι μύθους- να δείξουμε τι έγινε και τι αντίκτυπο είχαν τα γεγονότα αυτά στους ανθρώπους. Στόχος μας ο κόσμος που θα δει τις «εικόνες» που δημιουργούμε μέσα από την παράσταση όχι μόνο να μάθει, αλλά και να καταλάβει, να νιώσει και να ταυτιστεί ώστε να μην υπάρξουν κι άλλες μελλοντικές γενοκτονίες.
3. Ποια πραγματικά ιστορικά ντοκουμέντα του Πόντου σας ενέπνευσαν; Πώς τα χρησιμοποιήσατε για το στήσιμο της παράστασής σας;
Είναι πολλά τα γεγονότα στα οποία βασιστήκαμε. Μαζί με τον Όμηρο Παχατουρίδη (σύμβουλο έρευνας) εξετάσαμε πολλές μαρτυρίες, μπήκαμε πολύ βαθιά μέσα στα γεγονότα, τόσο που ήταν αδύνατον να αναφερθούμε σε όλα. Θα σας πω όμως κάτι που μπορεί να βοηθήσει τους αναγνώστες. Η παράσταση «Γενοκτονία» ξεκινά με ένα γλέντι… έναν γάμο… Μέσα σε αυτό το γλέντι όμως προμηνύεται ένα κακό που ξημερώνει: Τα πρώτα στάδια της γενοκτονίας με καταναγκαστικές και εξαντλητικές πορείες είναι μόνο η αρχή…
4. Προφανώς το ποντιακό στοιχείο είναι βασικό συστατικό της παράστασής σας. Πώς το αναδεικνύετε;
Δεν επιδιώκω να το αναδείξω, είναι μέρος της προσωπικής μου ταυτότητας. Είναι κάτι που υπήρχε πάντα μέσα στις παραστάσεις μου μέσα από την κινησιολογία που με εκφράζει στον σύγχρονο χορό. Τώρα νομίζω ότι το θέμα της παράστασης είναι που το φέρνει ποιο έντονα στην επιφάνεια. Παρόλα αυτά επειδή αυτή η παράσταση έχει ένα παγκόσμιο ενδιαφέρον θελήσαμε να εντάξουμε στοιχεία και από άλλους γενοκτονημένους λαούς. Γι’ αυτό και μαζί με την ταλαντούχα Lia Hide που έγραψε και επιμελήθηκε την μουσική της παράστασης χρησιμοποιήσαμε ακούσματα όχι μόνο από τον Πόντο. Χρησιμοποιήσαμε παραδοσιακά περσικά όργανα από την Αρμενία, κρουστά των ιθαγενών της Αμερικής και πολλά ακόμα. Οπότε θεωρώ πως το ποντιακό στοιχείο λειτουργεί πιο πολύ σαν αφετηρία στην παράσταση παρά σαν κυρίαρχο συστατικό αυτής.
5. Η συγκεκριμένη παράσταση μοιάζει να κουβαλάει ένα έντονο συναισθηματικό και συγκινησιακό φορτίο. Το αξιοποιείτε αυτό υπέρ του χορού και της έντασής του;
Η παράσταση «Γενοκτονία» θα μπορούσε να είναι και η αφήγηση της μάνας, της γυναίκας, του παιδιού. Το πως η ίδια την έβλεπε να διαδραματίζεται και πως η ίδια την βίωσε. Σχεδόν αφηγηματικά. Το συναισθηματικό φορτίο είναι αναπόφευκτο. Αυτό που επιδίωξα από την αρχή ήταν να εξιστορήσουμε τα γεγονότα μέσα από μία εναλλακτική οπτική, πιο ήπια ώστε το συναισθηματικό φορτίο για το οποίο μιλάμε να μην είναι «ασήκωτο» για τον θεατή. Σίγουρα η παράσταση έχει σκηνές έντονης φόρτισης κάτι το οποίο περνάει μέσα στις χορογραφίες, σκηνές όπου το συναίσθημα σε κυριεύει μέσα από την ηρεμία των εικόνων που δημιουργούμε αλλά και σκηνές αποφόρτισης, είτε πιο δυναμικές είτε πιο ελπιδοφόρες ώστε να δώσουν στον θεατή μία ανάσα με θετικό πρόσημο. Το τέλος της παράστασης είναι μία από αυτές τις στιγμές.
6. Δεδομένου ότι αφηγείστε μια ιστορία εθνικού ενδιαφέροντος, πώς προσπαθείτε να αποφύγετε τα προφανή “πατριωτικά” εμπόδια;
Εξιστορώ μέσα από χορευτικά μοτίβα τα γεγονότα δίχως να αλλοιώσω τις συνθήκες και να μεταλλάξω την ιστορία. Θα ήταν άδικο να κάνω μια παράσταση που φέρει τον τίτλο «Γενοκτονία» προσωπική μου υπόθεση. Σαφώς και δεν είναι εύκολο να αφήσεις το προσωπικό στοιχείο απ’ έξω αλλά μέσα από την τέχνη που υπηρετώ, το σύγχρονο χορό, στόχος μου δεν ήταν ποτέ να στοχοποιήσω κανέναν και τίποτα. Απλά να πω κάποιες αλήθειες. Η «Γενοκτονία» δεν είναι μία παράσταση πατριωτισμού, ούτε μίσους. Είναι μία παράσταση ανθρωπιστικού χαρακτήρα που έχει ως στόχο της να αφυπνίσει ώστε να μην επαναληφθούν παρόμοια γεγονότα ποτέ και πουθενά.
7. Επί σκηνής θέλετε να αναπτύξετε έναν έντονο χορευτικό διάλογο. Ποια μέσα επιστρατεύετε; Ποια είδη χορού χρησιμοποιείτε;
O διάλογος δημιουργείται μέσα από την αλληλεπίδραση που έχει ο σύγχρονος χορός με τη μουσική, ειδικά στη συγκεκριμένη παράσταση που ο Χρήστος Σύγγελος μας συνοδεύει ζωντανά επί σκηνής με το νέι. Την αλληλεπίδραση των χορευτών με το σκηνικό περιβάλλον και μεταξύ τους. Και όλα αυτά σε σύνολο με το ίδιο το κοινό. Αυτές οι σχέσεις-αλληλεπιδράσεις που γεννιούνται και εξελίσσονται στη διάρκεια των προβών δημιουργούν από το τίποτα – ή μάλλον από μία άυλη ιδέα – μία χειροπιαστή εικόνα με συγκεκριμένη θεματική. Βάση μας είναι ο σύγχρονος χορός, με μία δόση από ποντιακές επιρροές, και οδηγός μας το συναίσθημα το οποίο και προκαλεί την κίνηση.