Κατεδαφίσεις παλιών κτιρίων – ακόμη και ολόκληρων οικοδομικών τετραγώνων – σε υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας και άλλων πόλεων σχεδιάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Στόχος είναι να αποσυρθούν τα παλιά και ενεργοβόρα κτίρια, προκειμένου να πρασινίσουν και να ανασάνουν τα αστικά κέντρα.

Αυτό υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Δημαράς, ενόψει της ημερίδας που συνδιοργανώνει το υπουργείο με το Πράσινο Ταμείο την Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου με θέμα «Πλαίσιο αναζωογόνησης και αναπλάσεων αστικού χώρου».

Στο πλαίσιο αυτό, στο υπουργείο σχεδιάζουν να βγάλουν από τα συρτάρια τις αραχνιασμένες μελέτες που έχουν γίνει κατά διαστήματα στο παρελθόν (όπως είναι για παράδειγμα η «Διεύρυνση στρατηγικών για τη δικτύωση των αστικών παρεμβάσεων στο μητροπολιτικό κέντρο Αθηνών», οι επεμβάσεις στην Πανεπιστημίου, η ανάπλαση της Βασ. Ολγας, της Πλατείας Θεάτρου κ.ά.) και έχουν στόχο τη βελτίωση της ζωής στην πόλη.

«Προσπαθούμε να τις συγκεντρώσουμε για να δούμε ποιες από αυτές είναι αξιοποιήσιμες και ποιες μπορούν να ενταχθούν στη λογική του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας» τονίζει ο υφυπουργός Περιβάλλοντος.

Παράλληλα, όπως αναφέρει, σε ό,τι αφορά το Κτηματολόγιο, αναμένονται διορθωτικές κινήσεις προκειμένου να λυθούν προβλήματα, όπως είναι για παράδειγμα τα ακίνητα χωρίς τίτλους ιδιοκτησίας, η απροθυμία των ιδιοκτητών να τα δηλώσουν, αλλά και να περιοριστούν καταστάσεις τύπου Βριλησσίων, όπου ιδιοκτήτες ακίνητων έλαβαν αγωγές από το Δημόσιο που διεκδικεί την περιουσία τους.

«Μεγάλα τμήματα της Αθήνας βρίσκονται σε μια διαδικασία διαρκούς υποβάθμισης – κατάρρευσης, με παλαιά κτίρια που δεν έχουν πλέον την απαιτούμενη στατική αντοχή απέναντι στο ενδεχόμενο ενός μεγάλου σεισμού, αλλά ούτε την προβλεπόμενη από τη νέα νομοθεσία ενεργειακή συμπεριφορά» επισημαίνει ο Γιώργος Δημαράς. «Οι δεσμεύσεις της χώρας μας από τις διεθνείς συμβάσεις είναι το 2050 να μη χρησιμοποιείται κανένα είδος καυσίμου για τη θέρμανση και την ψύξη των κτιρίων. Δεν επιτρέπεται να μένουμε παθητικοί θεατές σε μια διαρκή υποβάθμιση των πόλεων περιμένοντας την πλήρη κατάρρευση για να παρέμβουμε».

Πάτε λοιπόν για νέα νομοθετική ρύθμιση;

Πάμε να κάνουμε ένα θεσμικό πλαίσιο με βάση το οποίο να μπορούμε να σχεδιάσουμε τις πόλεις του 2030, του 2040 και του 2050. Εκτός από το πρόβλημα των κτιρίων, οι νέες κλιματικές συνθήκες που διαμορφώνονται απαιτούν οι πόλεις να πρασινίσουν, να αποκτήσουν χώμα για να φυτέψουμε και νέους κοινόχρηστους χώρους. Για να επιτευχθεί αυτό δεν υπάρχει άλλος ανώδυνος τρόπος από την κατεδάφιση κτιρίων.

Και πώς θα γίνει αυτό; Θα υπάρχουν για παράδειγμα οικονομικά κίνητρα;

Πριν φτάσουμε στις κατεδαφίσεις θα πρέπει να υπάρχει ένα γενικό σχέδιο. Δεν πάμε να κάνουμε τυφλές κατεδαφίσεις. Για τον λόγο αυτό έως την άνοιξη σχεδιάζουμε να πραγματοποιήσουμε έναν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό ιδεών για την Αθήνα του 2050. Με βάση τα αποτελέσματα θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε συνεργασία με τους δήμους και τις περιφέρειες στον σχεδιασμό ευρύτερων παρεμβάσεων που θα περιλαμβάνουν και κατεδάφιση κτιρίων, αλλά πιθανώς και ολόκληρων οικοδομικών τετραγώνων. Θα πρέπει ωστόσο να ξεκαθαρίσω πως στον οποιοδήποτε σχεδιασμό που θα υπάρξει, κανένας ιδιοκτήτης δεν πρέπει να αδικηθεί. Ολοι θα είναι ωφελημένοι. Για τον λόγο αυτόν, η αποζημίωση θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη από την πραγματική τιμή που έχουν σήμερα οι ιδιοκτησίες τους ή θα λάβουν ιδιοκτησίες μεγαλύτερης αξίας.

Για ποιες περιοχές μιλάμε;

Οι μελετητές θα αποφανθούν έπειτα από έρευνες και μελέτες. Ενα παράδειγμα, οι περιοχές γύρω από την Ομόνοια, με τις οδούς Σωκράτους, Μενάνδρου, Σατωβριάνδου, την Πλατεία Βάθη, είναι ενδεικτικές περιπτώσεις. Προσωπικά υποστηρίζω την ανάπλαση της σιδηροδρομικής εισόδου της πόλης, δηλαδή την ευρύτερη περιοχή στους σιδηροδρομικούς σταθμούς Λαρίσης και Πελοποννήσου.

Ποιος είναι ο δικός σας σχεδιασμός για την Αθήνα;

Δεν πρόκειται μόνο για την Αθήνα. Το θεσμικό πλαίσιο για τις αστικές αναπλάσεις έχει πολλές αδυναμίες και δυσκολίες εφαρμογής. Επομένως χρειάζεται βελτίωση και κωδικοποίηση προκειμένου ένας δήμος και μια περιφέρεια να κάνουν πιο εύκολα τη δουλειά τους. Ξεκινάμε με απλούστευση των διαδικασιών για μικρές και μεσαίες αναπλάσεις, για να φτάσουμε στις αναγκαίες μεγάλες παρεμβάσεις.

Πώς μπορεί ένας δήμος να προχωρήσει στην υλοποίηση του σχεδιασμού του όταν υπάρχει το καπέλωμα από τη νεοσυσταθείσα Ανάπλαση Αθήνας ΑΕ; Ενδεικτική είναι η αντίδραση του δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη, ο οποίος δεν όρισε εκπρόσωπο στο ΔΣ της εταιρείας. Ετσι, τι αξία έχει η διευκόλυνση;

Ενας φορέας που θα συντονίζει υπουργεία, δήμους και περιφέρειες νομίζω ότι είναι αναγκαίος. Η άποψή μου είναι πως πρόκειται για συνεργασία και όχι για καπέλωμα. Πιστεύω ότι χρειαζόταν περισσότερη διαβούλευση με τον δήμο και την περιφέρεια πριν από τη νομοθέτηση της Ανάπλαση Αθήνας ΑΕ. Ο Γιώργος Καμίνης αντέδρασε αρνητικά και δεν όρισε εκπρόσωπο, αλλά θεσμικά ο δήμος συμμετέχει στην εταιρεία.

Στην ημερίδα τι θα γίνει;

Καλούμε τον επιστημονικό κόσμο, την Αυτοδιοίκηση, τα κόμματα και τους φορείς να εκφραστούν πάνω στο θέμα. Θέλουμε ευρύτερη συμβολή για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες για να αρχίσουν οι αστικές αναπλάσεις. Μια από τις δυσκολίες είναι και η πολυιδιοκτησία – σε ένα οικοδομικό τετράγωνο να έχουμε 400 μέχρι και 1.000 εμπλεκόμενους ιδιοκτήτες.

Επειδή τίποτα δεν γίνεται χωρίς το Κτηματολόγιο, σχεδιάζετε κάποιες διορθωτικές κινήσεις, όπως είναι για παράδειγμα το θέμα των εκτός σχεδίου ακινήτων, όπου το Δημόσιο, σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, αξιώνει την αναίρεση και επίκληση μετεγγραμμένων τίτλων μέχρι και το 1885;

Εγινε καταγραφή των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το Κτηματολόγιο. Μεταξύ άλλων έχουμε τα ακίνητα χωρίς τίτλους ιδιοκτησίας, το αμάχητο τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου, την απροθυμία δήλωσης ακινήτων και τα φαινόμενα τύπου Βριλησσίων. Αναγνωρίζουμε αυτά τα προβλήματα και μελετάμε τη νομολογία και το υπάρχον Συνταγματικό Πλαίσιο ώστε να κάνουμε βελτιώσεις στον νόμο και να λυθούν μέσα στα συνταγματικά πλαίσια όλες οι δυσκολίες.

Εκλογές πότε βλέπετε: Μάρτιο ή Μάιο;

Η άποψή μου είναι ότι οι εκλογές πρέπει να γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια. Επιμένω ότι πρέπει να γίνουν τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο του 2019. Η εντύπωση που έχω είναι ότι αυτήν την άποψη έχει και ο Πρωθυπουργός, εκτός κι αν υπάρξουν αστάθμητοι παράγοντες και η κυβέρνηση απολέσει την κυβερνητική πλειοψηφία.