Αναζήτηση
Με γεμάτες τις αποσκευές θα μεταβεί η εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Τζέιν Χολ Λουτ, στη Λευκωσία. Θα παρουσιάσει σε άτυπο έγγραφο περίγραμμα των «όρων αναφοράς» ενώ στόχος είναι να δρομολογηθεί διαδικασία εξπρές, η οποία θα τελειώσει, ει δυνατόν, σε μερικές ημέρες.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Φιλελεύθερου, η κ. Λουτ, η οποία αναμένεται στο νησί στις 16 Δεκεμβρίου, θα καταγράψει στο έγγραφο, που θα είναι κείμενο εργασίας, το πλαίσιο Γκουτέρες και τις μέχρι τώρα συγκλίσεις.
Το κείμενο, που θα είναι ανοικτό για να εμπλουτισθεί από ιδέες των εμπλεκομένων, θα αποτελέσει τη συμφωνημένη βάση για να προχωρήσει η διαδικασία, η οποία επίσης θα πρέπει να συμφωνηθεί.
Τα σενάρια
Τα σενάρια για τα επόμενα βήματα είναι τα εξής:
– Μόλις συμφωνηθεί το έγγραφο, οι «όροι αναφοράς», να συγκληθεί Πενταμερής Διάσκεψη, όπως έγινε σε Γενεύη και Κραν Μοντανά.
– Να γίνει περιορισμένος αριθμός συναντήσεων στη Λευκωσία για να επιλυθούν εκκρεμότητες και στη συνέχεια να συγκληθεί Πενταμερής.
– Να ακολουθηθεί το μοντέλο του Μοντ Πελεράν ( μετά την Πενταμερή της Γενεύης) για να συζητηθούν στο δεύτερο τραπέζι, τα ζητήματα της Ασφάλειας σε επίπεδο εγγυητριών δυνάμεων και να δρομολογηθεί παράλληλα και η Πενταμερής.
Σε όλες τις περιπτώσεις, η διαδικασία δεν θα διαρκέσει πολύ, θα είναι μερικών ημερών ή λίγων εβδομάδων. Στόχος είναι να κλείσει το θέμα, είτε με συμφωνία είτε με όχι.
Ως προς τη συμφωνία των «όρων αναφοράς», το εγχείρημα θεωρείται πολύ δύσκολο. Εν πρώτοις πρέπει να υπάρξει κοινή ερμηνεία τόσο του πλαισίου Γκουτέρες όσο και των συγκλίσεων. Να ερμηνεύουν με τον ίδιο τρόπο όλα τα ζητήματα. Διαφορετικά θα προκληθεί χάος και θα καταρρεύσουν οι συζητήσεις.
Την ίδια ώρα, καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν πως η τουρκική πλευρά θα επιμένει να περιληφθεί και η θέση της για συζήτηση του καθεστώτος των δύο πλευρών την επόμενη ημέρα ενός αδιεξόδου.
Τουρκία: Να συζητηθεί το διαζύγιο πριν τον γάμο
Κοντολογίς, να συζητηθεί το διαζύγιο πριν από τον γάμο. Αυτό είναι ένα ζήτημα που δεν μπορεί να αποδεχθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά καθώς τότε, ουσιαστικά, η όλη προσπάθεια των Τούρκων θα είναι το αδιέξοδο από τη στιγμή που θα έχει ξεκαθαρίσει το στάτους των Τουρκοκυπρίων, την επόμενη ημέρα της μη συμφωνίας.
Η Αγκυρα έχει διαμηνύσει πως θα πρέπει οι «όροι αναφοράς» να επιτρέπουν τη δυνατότητα συζήτησης κι άλλων μορφών συμφωνίας.
Από ελληνοκυπριακής πλευράς δεν αναμένεται να τεθούν πολλά ζητήματα, αν και έχει επεξεργαστεί το μοντέλο της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας, το οποίο έχει προαναγγείλει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης.
Κανείς, όμως, δεν μπορεί να είναι σίγουρος τι θα προκύψει κατά τις συζητήσεις. Ηδη, στις λεγόμενες συναντήσεις «εκτός κουτιού», έχουν τεθεί τα θέματα της συνομοσπονδίας και των δύο κρατών. Θέματα που συζητήθηκαν έστω και ακροθιγώς και που ουσιαστικά θα περιλαμβάνονται εφεξής στην ατζέντα.
Είναι προφανές πως για την Αγκυρα η βάση των συζητήσεων έχει αλλάξει από το Κραν Μοντανά. Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έχει καταστήσει σαφές σε συνομιλητές του, συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου Αναστασιάδη, ότι η τουρκική πλευρά συζητά μόνο συνομοσπονδία και σε περίπτωση αποτυχίας τα δύο κράτη.
Η σχέση με τις ενεργειακές έρευνες
Η συνομοσπονδία διασφαλίζει στην Τουρκία, σύμφωνα με τη δική της ανάγνωση, τον έλεγχο ολόκληρου του νησιού και από την πίσω πόρτα συμμετοχή στην Ε.Ε.
Ο Τσαβούσογλου, που θεωρεί πως μπορεί να συνεννοηθεί απευθείας με τη Λευκωσία, έχει αναφέρει στον πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι μια διαδικασία θα μπορούσε να αρχίσει τον Μάιο. Αυτό θα βόλευε και την κυπριακή κυβέρνηση καθώς μέχρι τότε θα ξεκαθαρίσουν πολλά ως προς τα αποτελέσματα των ενεργειακών ερευνών.
Αυτή τη στιγμή, με βάση τα δεδομένα, δεν υπάρχει έδαφος για νέα διαδικασία, ωστόσο, τα Ηνωμένα Εθνη, θέλουν το θέμα να ξεκαθαρίσει τώρα.
Ενημερωμένη πηγή σημείωνε πως πολλά είναι και τα σενάρια για την περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία επί των «όρων αναφοράς». Ξένος διπλωμάτης τόνιζε πως θα πρέπει να ληφθούν και από τον λεγόμενο διεθνή παράγοντα αποφάσεις.
Δραστική αναβάθμιση των δυνάμεων κατοχής
Σε νέα δραστική αναβάθμιση των δυνάμεων κατοχής προέβη το τελευταίο διάστημα η Τουρκία, ενισχύοντας ποιοτικά και ποσοτικά, τον κατοχικό στρατό.
Συγκεκριμένα, όπως εγκύρως πληροφορείται η «Σημερινή» της Κυριακής, οι κατοχικές δυνάμεις έχουν ενισχυθεί με μία επιλαρχία τεθωρακισμένων αρμάτων μάχης τύπου Leopard (σαράντα δύο άρματα μάχης συνολικά), γερμανικής κατασκευής, η οποία εδρεύει σε στρατόπεδο στην περιοχή της κατεχόμενης Κυθρέας (εκεί βρίσκεται το Σύνταγμα Τεθωρακισμένων του κατοχικού στρατού), ενώ έχουν προβεί σε σημαντικές αναβαθμίσεις σε όλους σχεδόν τους κλάδους – ειδικές δυνάμεις, πεζικό κ.λπ.
Τα άρματα μεταφέρθηκαν στην Κύπρο από τον Εβρο και αποτελούν μέρος της 1ης τουρκικής Στρατιάς του Εβρου, όπου ο τουρκικός στρατός έχει συγκεντρώσει το σύνολο των αρμάτων μάχης με πυροβόλο διαμετρήματος 120mm (Leopard-2A4, M-60T Sabra) και των εκσυγχρονισμένων αρμάτων με πυροβόλο 105mm (Leopard-1T).
Ασκηση πίεσης
Σύμφωνα με έγκυρους στρατιωτικούς και πολιτικούς αναλυτές, με τη συγκεκριμένη ενέργεια – πέρα από τον πρόδηλα στρατιωτικό χαρακτήρα που ενέχει, καθώς βαθαίνει ακόμη περισσότερο το υφιστάμενο ανισοζύγιο δυνάμεων ανάμεσα στις δύο πλευρές – η Αγκυρα επιχειρεί να ασκήσει επιπρόσθετη πολιτική πίεση επί της ελληνοκυπριακής πλευράς, εν όψει των εντεινόμενων διεργασιών για επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας, στέλνοντας σαφές και εύγλωττο μήνυμα ισχύος και αποφασιστικότητας.
Είναι ενδεικτική, δε, της ενιαίας, πολυεπίπεδης στρατηγικής της οποίας μετέρχεται η Τουρκία προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της, συνδυάζοντας σ’ ένα εδραίο σύνολο πολιτικές, στρατιωτικές και οικονομικές στρατηγικές που ενισχύουν και συμπληρώνουν η μια την άλλη.
Είναι, υπό αυτό το πρίσμα, εξαιρετικά σημαντικό να υπομνησθεί ότι οι Τούρκοι έπραξαν κατά τον ίδιο τρόπο και κατά τη διάρκεια της διεθνούς διάσκεψης στην Ελβετία, καθώς, την περίοδο 28 Ιουνίου 2017 έως 7 Ιουλίου 2017, μεσουσών των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά, μετέφεραν στην κατεχόμενη Κύπρο 77 αυτοκινούμενα πυροβόλα των 155 χλστ. (έξι συνολικά επιπλέον μοίρες Πυροβολικού), που αποτελούν πραγματική απειλή για τις ελεύθερες περιοχές και έχουν μεγιστοποιήσει σε σημαντικό βαθμό τη δύναμη πυρός των κατοχικών δυνάμεων.
Οι Τούρκοι, όπως και τότε, δρώντας υπό τον… πέπλο του απόπλου του «Μπαρμπαρός» για έρευνες εντοπισμού υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και των συνεχών προκλήσεων εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου στη θαλάσσια περιοχή της Μεγίστης/Καστελορίζου και της κυπριακής ΑΟΖ, μετέφεραν, εν κρυπτώ και παραβύστω, το εν λόγω πολεμικό υλικό στα κατεχόμενα εδάφη, δείχνοντας πως ελάχιστα… χαμπαριάζουν από Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), ανοίγματα οδοφραγμάτων ή την περιφρούρηση του περιβόητου «καλού κλίματος» για επανέναρξη των συνομιλιών, το οποίο, για κάποιους στην πλευρά μας, αποτελεί τη… λυδία λίθο της επίλυσης του κυπριακού προβλήματος.
Αντίθετα, προχώρησαν σε άλλη μια εκκωφαντική κίνηση κακοπιστίας, που πρέπει να εμβάλει σε βαθύ προβληματισμό την πολιτική ηγεσία για ό,τι τεκταίνεται στα παρασκήνια και, ενδεχομένως, αύριο, στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων.
Δεν είναι τυχαίο, επιπρόσθετα, ότι και στις δύο περιπτώσεις – τόσο κατά την περίοδο της διαπραγμάτευσης στο Κραν Μοντανά όσο και τώρα -, επέλεξαν ως μοχλό άσκησης πίεσης εναντίον της ελληνοκυπριακής πλευράς αυτό που αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί το κυριότερο, ίσως, διακύβευμα για την επίλυση του Κυπριακού, την παραμονή, δηλαδή, των στρατευμάτων και τη διατήρηση των εγγυήσεων, ενισχύοντας δραστικά τον στρατό κατοχής.
Ενήμερες οι Αρχές – μείζον πολιτικό ζήτημα
Για το γεγονός είναι ενήμερες οι αρμόδιες Αρχές της Δημοκρατίας, που επιβεβαιώνουν την έλευση των Leopard, κάνουν, ωστόσο, λόγο για «συνήθη» αντικατάσταση αρματικού υλικού με άλλο.
Συγκεκριμένα, οι Τούρκοι προέβησαν σε αντικατάσταση των παλαιωμένων Μ48-Τ2, που αποσύρθηκαν, και τα οποία υστερούσαν επιχειρησιακά εν σχέσει προς τα τεθωρακισμένα Τ72, ρωσικής προέλευσης, που διαθέτει η Εθνική Φρουρά.
Παρά ταύτα, είναι η πρώτη φορά που η Αγκυρα αποστέλλει στην Κύπρο αυτού του τύπου τα άρματα μάχης, που αυξάνουν κατακόρυφα τις επιχειρησιακές δυνατότητες των κατοχικών δυνάμεων, αφού πρόκειται για ένα από τα πιο σύγχρονα και εξελιγμένα στρατιωτικά συστήματα που διαθέτει ο τουρκικός στρατός σε επίπεδο στρατού ξηράς.
Το θέμα, ωστόσο, περικλείει και μία μείζονος σημασίας πολιτική διάσταση, καθώς πρόκειται για τη χρησιμοποίηση στρατιωτικού υλικού ευρωπαϊκής προέλευσης, στη συγκεκριμένη περίπτωση γερμανικής, για την κατοχή εδάφους μιας ευρωπαϊκής χώρας-μέλους της ΕΕ, από μια τρίτη χώρα, μη μέλος της Ενωσης.
Δεν πρέπει, επίσης, να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι Κύπρος και Γερμανία είχαν υπογράψει στα μέσα του παρελθόντος έτους «προνομιακή» συμφωνία αμυντικής συνεργασίας, ενώ η Κύπρος εδώ και χρόνια προσφέρει σημαντικές διευκολύνσεις στο γερμανικό πολεμικό ναυτικό.
Ως προς το ως άνω, αρμόδια κυβερνητική πηγή ανέφερε στην εφημερίδα μας ότι οι Αρχές της Δημοκρατίας «θα προβούν σε όλα τα ενδεικνυόμενα διαβήματα», αφού πρόκειται για ένα «ιδιαίτερης σημασίας θέμα», που άπτεται της προέλευσης του συγκεκριμένου στρατιωτικού εξοπλισμού.
Είναι η δεύτερη φορά που η Αγκυρα αποστέλλει στην Κύπρο στρατιωτικό εξοπλισμό γερμανικής κατασκευής, καθώς προηγήθηκαν τα, πεπαλαιωμένα, πλέον, αντιαρματικά πυραυλικά συστήματα Milan, ωστόσο, η πρόσφατη ενέργεια χαρακτηρίζεται ως αυξημένης επιχειρησιακής επιτελεστικότητας, αφού, σ’ ένα επιχειρησιακό περιβάλλον με τα μορφολογικά και γεωγραφικά δεδομένα της Κύπρου, ο συγκεκριμένος τύπος άρματος, στους συγκεκριμένους αριθμούς, μπορεί να αποβεί καταλυτικός.
Διπλές σκοπιές
Παράλληλα, οι Τούρκοι τούς τελευταίους μήνες ενισχύουν τις δυνάμεις τους στη γραμμή αντιπαράταξης, ενώ σε όλα τα φυλάκια χρησιμοποιούν «διπλές σκοπιές», στο πλαίσιο της προσπάθειας να επιδείξουν ισχυρή στρατιωτική παρουσία.
Μάλιστα, όπως πληροφορείται η «Σ», σε αρκετές περιπτώσεις προβαίνουν σε σοβαρές προκλήσεις έναντι των εθνοφρουρών στη γραμμή κατάπαυσης του πυρός, γεγονός που, για ευνόητους λόγους, δεν έχει δει το φως της δημοσιότητας.
Ωστόσο, σύμφωνα με καλά ενημερωμένες στρατιωτικές πηγές, μόνο χάρη στην αξιοθαύμαστη ψυχραιμία και αποφασιστικότητα των εθνοφρουρών μας δεν έχει προκληθεί κάποιο «δυσάρεστο απρόοπτο επεισόδιο».
