«Ιστορική στιγμή» χαρακτηρίζεται από τους ηγέτεης Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ η συμφωνία που επιτεύχθηκε κατά την τριμερή σύνοδο κορυφής, για τον αγωγό φυσικού αερίου East Med, με τον πρέσβη των ΗΠΑ στο Ισράηλ Ντέιβιντ Φρίντμαν να υιοθετεί την συγκεκριμένη θέση και να αναφέρει ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν την τριμερή συνεργασία ως άγκυρα σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο, η οποία και βασίζεται σε κοινά συμφέροντα και αξίες που οι τρεις χώρες μοιράζονται μαζί με τις ΗΠΑ.
Στο πλαίσιο της 5ης Τριμερούς Συνόδου Κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη και τους Πρωθυπουργούς του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου και της Ελλάδας, Αλέξη Τσίπρα, στην πόλη Μπερσεβά του Ισραήλ, υπεγράφη Μνημόνιο συνεργασίας στον τομέα της Κυβερνοασφάλειας μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, Μνημόνιο Συνεργασίας στον τομέα της Μετεωρολογίας, Κοινή Δήλωση για Συνεργασία στον τομέα της εξερεύνησης του απώτερου διαστήματος για ειρηνικούς σκοπούς.
Ο Α. Τσίπρας είπε, μεταξύ άλλων, ότι η τριμερής έχει θεσπιστεί σε «θεσμό στρατηγικού χαρακτήρα και στόχος είναι να εδραιώσουμε περιοχή ως περιοχή ειρήνης, ευημερίας, συνεργασίας και συνανάπτυξης, έχοντας επίσης στόχο το να αντιμετωπίσουμε από κοινού τις προκλήσεις, τους κινδύνους, τις απειλές. Να διακηρύξουμε ότι επιθυμούμε η περιοχή να είναι περιοχή συνεργασίας».
Πρόσθεσε ότι κατά τις συνομιλίες τους οι τρεις ηγέτες «δώσαμε έμφαση σε περιφερειακά θέματα, ζητήματα ενέργειας, έρευνας και καινοτομίας, ψηφιακής πολιτικής, κυβερνοασφάλειας και αγροτικής συνεργασίας.
«Ο αγωγός EastMed», είπε, «έχει ιδιαίτερη γεωπολιτική αξία. Στόχος είναι να διασφαλίσουμε τη ροή ενεργειακών πηγών ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη. Στόχος είναι να συμπεριληφθούν και άλλες χώρες στο μέλλον με πηγές ενέργειας στην περιοχή. Δεν αποκλείουμε κανένα, αλλά είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε στη συνεργασία αυτή που έχει οικονομική, εμπορική και γεωπολιτική αξί. Όσοι συνεργαστούμε για την κατασκευή του δρόμου αυτού ανοίγουμε και δρόμο για σταθερότητα και ειρήνη στην περιοχή».
Πρόσθεσε ότι η επόμενη τριμερής Σύνοδος Κορυφής θα γίνει στις αρχές του Φεβρουαρίου 2019, στην Κρήτη, κοντά στην Κνωσσό με ενδεχόμενη συμμετοχή αξιωματούχου από τις ΗΠΑ που στηρίζουν τις προσπάθειες και τη συνεργασία των τριών χωρών.
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο κ. Τσίπρας μίλησε για την ανάγκη εξεύρεσης δίκαιης και βιώσιμης λύσης η οποία περνά μέσα από την κατάργηση των εγγυήσεων και την αποχώρηση του κατοχικού στρατού, για την ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου και στο Αιγαίο, αλλά και του σεβασμού στην ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου εντός της ΑΟΖ της.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, χαρακτήρισε ως τη σημαντικότερη εξέλιξη της Συνόδου «την κατασκευή του αγωγού EastMed για τον οποίον αναμένεται η έγκριση της Κομισιόν για να καταστεί δυνατόν ενδεχομένως μεταξύ και τεσσάρων χωρών. Το έργο αυτό είναι από τα ουσιαστικότερα επιτεύγματα της τριμερούς μας συνεργασίας».
«Επαναβεβαιώσαμε την πολιτική μας προσήλωση στην προώθηση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας, μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου, γνωστού και ως EuroAsia Interconnector, ένα έργο το οποίο επίσης χαίρει της έμπρακτης στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρκεί να υλοποιήσουμε τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτει η ΕΕ» σημείωσε ο Κύπριος Πρόεδρος, τονίζοντας ότι «τα απτά και σημαντικά οφέλη της συνεργασίας μας είχαν σαν αποτέλεσμα αριθμός χωρών να επιδείξουν ενεργό ενδιαφέρον για άτυπη (ad hoc) συμμετοχή ή διεύρυνση του μηχανισμού, γεγονός που αποδεικνύεται εμπράκτως με τη σημερινή συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, μέσω του πρέσβη στο Ισραήλ David Friedman, την οποία θερμά καλωσορίζουμε. Μια συμμετοχή η οποία εκτιμώ πως οφείλεται στο ότι πλέον καθίσταται σαφές πως οι συνεργασίες μας αποτελούν πρακτική αποτύπωση των ευρύτερων περιφερειακών, και όχι μόνο, πλεονεκτημάτων που μπορούν να επιτευχθούν όταν χώρες με κοινές ανησυχίες και κοινά συμφέροντα ενώνουν τις δυνάμεις τους αντί να αυτοαπομονώνονται».
Προς αυτήν την κατεύθυνση, σημείωσε ο Ν. Αναστασιάδης «προσφάτως αποφασίσαμε τη σύσταση μόνιμης Γραμματείας με έδρα τη Λευκωσία που από τον Ιούλιο θα έχει τον περαιτέρω συντονισμό του πλέγματος των συνεργασιών που έχουν αναπτύξει οι τρεις χώρες «με φιλοδοξία την μετεξέλιξη της σε ένα περιφερειακό διακρατικό οργανισμό συνεργασίας κατά το πρότυπο του ΟΑΣΕ».
«Θέλουμε να επαναλάβουμε πως οι συνεργασίες των κρατών της περιοχής δεν στρέφονται εναντίον κανενός και, συνεπώς, καλούμε την όποια χώρα συμμερίζεται το όραμά μας για ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή και σέβεται τις αρχές του ΟΗΕ, να μετάσχει σε αυτούς τους μηχανισμούς οικοδόμησης ασφάλειας και συνεργασίας, με στόχο την επίτευξη ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή» ανέφερε με το βλέμμα στην Τουρκία ο κύπριος πρόεδρος.
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, είπε ότι η λύση θα συμβάλλει στην επίτευξη σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή, «μία λύση που περιφερειακά θα μετατρέψει την Κύπρο σε ένα λαμπρό παράδειγμα εθνοτικής, πολιτιστικής, θρησκευτικής και γλωσσικής συνεργασίας μεταξύ χριστιανικών και μουσουλμανικών κοινοτήτων, επιτρέποντας τους να συνυπάρξουν ειρηνικά και να συνδημιουργήσουν σε μια ευημερούσα ευρωπαϊκή χώρα, πλήρως ανεξάρτητη και απαλλαγμένη από ξένες εξαρτήσεις».
Από την πλευρά του ο κ. Νετανιάχου είπε η παρουσία του Πρέσβη των ΗΠΑ στη Σύνοδο«αντανακλά τη στήριξη των ΗΠΑ στις ενέργειες μας, και στις αξίες μας.
Ένα από τα έργα αυτά είναι ο αγωγός EastMed. Ο πιο μακρύς υποθαλάσσιος αγωγός. Είμαστε έτοιμοι να υπογράψουμε συμφωνία κάτι που θα ανοίξει νέους διαδρόμους προς την Ευρώπη και σε επιπρόσθετη συνεργασία ανάμεσα μας. Επαναβεβαιώσαμε τη συμφωνία και θα υπογράψουμε επίσημα σε λίγους μήνες, συγκεκριμένα του χρόνου στην Ελλάδα. Μαζί είμαστε πιο δυνατοί και υπάρχουν τεράστιες προοπτικές».
Τέλος ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ επανέλαβε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν την τριμερή συνεργασία μεταξύ του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου, η οποία όπως είπε, αποτελεί άγκυρα σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και βασίζεται σε κοινά συμφέροντα, αλλά και κοινές αξίες που οι τρεις χώρες μοιράζονται μαζί με τις ΗΠΑ.
Κατά τα τελευταία χρόνια η τριμερής συνεργασία έχει αναπτυχθεί σε σημαντικά έργα, ένα από αυτά, ο αγωγός East Med, όπως επεσήμανε ο οποίος επιδιώκει να μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη. Η Ιταλία και άλλα κράτη μέλη της ΕΕ είναι εταίροι σε σχεδιαζόμενα έργα. Αυτό το έργο είναι μεγάλης σημασίας για τη σταθερότητα και την ευημερία της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης, συνέχισε ο αμερικανός πρέσβης.
«Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν πλήρως το έργο αυτό και τους στόχους του που βοηθούν στο να ποικίλουν οι πηγές ενέργειας σε όλη την περιοχή και να φέρουν ενεργειακή ασφάλεια στην Ευρώπη» κατέληξε ο κ. Φρίντμαν.
Καλώ όλες τις χώρες σε αυτή την περιοχή να συμβάλουν ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχία του έργου.
Συγχαίρω τον λαό του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου για αυτή τη σημαντική προοπτική».