Η πιο συνηθισμένη ανάμνηση που έχουμε οι περισσότεροι από τα παιδικά μας χρόνια την περίοδο των εορτών, δεν είναι μόνο τα δώρα κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, ο μαγευτικός στολισμός και η μυρωδιές από τα μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες, αλλά και τα κάλαντα που λέγαμε στους δρόμους της γειτονιάς μας.
Βγάζαμε από βραδύς το τρίγωνό μας, κάναμε όλες τις απαραίτητες επικοινωνίες με τους φίλους μας προκειμένου να είμαστε προετοιμασμένοι για το σχέδιο που ακούει στον τίτλο «κάλαντα».
Ποια διαδρομή θα ακολουθούσαμε, ποια κουδούνια θα χτυπήσουμε και προπάντων να ανακαλύψουμε ποιοι ένοικοι θα μας έδιναν γερό χαρτζιλίκι και ποιοι δε θα άνοιγαν καν την πόρτα τους.
Τι είναι όμως τα κάλαντα;
Σύμφωνα με τους λαογράφους, πρόκειται για εθιμικά τραγούδια του λαού που ψάλλουν μικρά παιδιά και ώριμοι άντρες τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια. Όσοι λένε τα κάλαντα τριγυρνούν είτε μόνοι τους, είτε σε ομάδες για να ψάλλουν τα κάλαντα με τη συνοδεία του καθιερωμένου τριγώνου ή με κάποιο μουσικό όργανο.
Τα κάλαντα ξεκινούν με χαιρετισμό και στη συνέχεια αναγγέλλουν τη μεγάλη χριστιανική γιορτή για να καταλήξουν σε ευχές. Ψάλλονται μάλιστα στην καθαρεύουσα, φανερώνοντας τη σύνδεσή τους με τους Βυζαντινούς χρόνους και τις Καλένδες του Ιανουαρίου.
Οι ευχές που εμπεριέχονται στα κάλαντα αφορούν την υγεία, τη χαρά, την καλή σοδειά και το γερό σπιτικό.
Τα κάλαντα είναι ένα από τα λίγα έθιμα που έχουν διατηρηθεί σε βάθος χρόνου, ενώ έχουν ποικίλες παραλλαγές ανά την Ελλάδα, κυρίως στις περιοχές της επαρχίας.
